Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας

ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ

Ο σκοπός αυτού του κειμένου πολιτικής είναι να παρουσιάσει ζητήματα σχετικά με το θέμα «γυναίκες και αναπηρία», και ειδικότερα να παρουσιάσει τα εμπόδια, τις προκλήσεις αλλά και τις πολλαπλές διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες λόγω της άμεσης ή/και έμμεσης σχέσης τους με την αναπηρία. Ταυτόχρονα, επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση όσων χαράζουν και εφαρμόζουν πολιτικές σχετικές με την αναπηρία αλλά και το φύλο.

Η επιλογή της έκφρασης «γυναίκες και αναπηρία» αντί για «γυναίκες με αναπηρία» δεν είναι τυχαία, καθώς επιδιώκεται να τονιστεί ότι η σχέση των γυναικών με την αναπηρία δεν περιορίζεται μόνο στο ενδεχόμενο να είναι οι ίδιες άτομα με κάποια αναπηρία, π.χ. αισθητηριακή, σωματική, νοητική ή ψυχοκοινωνική. Οι γυναίκες έχουν προσωπική εμπειρία και ως άτομα που, συνήθως, είναι επιφορτισμένα με την ευθύνη φροντίδας κάποιου μέλους της οικογένειας που έχει αναπηρία, είτε ως μητέρες παιδιών με αναπηρία είτε ως σύζυγοι ή σύντροφοι ατόμων με αναπηρία είτε ως κόρες γονέων που έχουν κάποια αναπηρία. Για το λόγο αυτόν στο παρόν κείμενο δίνεται έμφαση στην έννοια των πολλαπλών ταυτοτήτων. Η έννοια της πολλαπλότητας υπογραμμίζει τις πολλές ταυτότητες των γυναικών σε σχέση με την αναπηρία, καθώς επίσης και το πώς αυτές αλληλοσυνδέονται στην περίπτωση που συνυπάρχουν, για παράδειγμα, στην περίπτωση γυναίκας με αναπηρία που ταυτόχρονα μπορεί να είναι μητέρα/κόρη/σύζυγος ενός στενού προσώπου που έχει αναπηρία.

Αυτό το κείμενο πολιτικής είναι χωρισμένο σε τέσσερις (4) ενότητες. Η πρώτη ενότητα αρχικά εξετάζει το γιατί η αναπηρία είναι ένα γυναικείο θέμα, μέσα από τη παράθεση στατιστικών δεδομένων. Στη συνέχεια, επικεντρώνεται στο πώς το διεθνές δίκαιο για τα δικαιώματα του ανθρώπου εστιάζει στα δικαιώματα των γυναικών, όπως αυτά αποτυπώνονται σε μια σειρά Συμβάσεων που έχουν υιοθετηθεί από το Γενικό Συμβούλιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και έχουν κυρωθεί από την Ελλάδα, με κορυφαία στιγμή, σε ό,τι αφορά τις γυναίκες με αναπηρία, τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Τέλος, στην τελευταία υποενότητα γίνεται αναφορά στο πώς τα δικαιώματα των γυναικών με αναπηρία έχουν κατοχυρωθεί θεσμικά στο ελληνικό νομικό πλαίσιο, με έμφαση να δίνεται στο πλαίσιο κατά των διακρίσεων.

Η δεύτερη και τρίτη ενότητα καλύπτουν πιο συγκεκριμένα θέματα ή προκλήσεις που προκύπτουν για τις γυναίκες λόγω της αναπηρίας. Συγκεκριμένα, η δεύτερη ενότητα εξετάζει θέματα σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια γυναίκα ή ένα κορίτσι με αναπηρία, τη σχέση της μητρότητας με την αναπηρία και τη συνύπαρξη της ιδιότητας της μετανάστριας ή του πρόσφυγα με την ιδιότητα της αναπηρίας, ενώ η τρίτη ενότητα επικεντρώνεται στις πολλαπλές προκλήσεις που οι γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία έχουν να αντιμετωπίσουν στην προσπάθειά τους να απολαύσουν τα δικαιώματά τους.

Τέλος, η τέταρτη ενότητα προχωρά στη διατύπωση συστάσεων πολιτικής που στοχεύουν στην προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων, τόσο των γυναικών με αναπηρία, όσο και των γυναικών που είναι μητέρες/σύζυγοι/κόρες ατόμων με αναπηρία.

Το υλικό πάνω στο οποίο έχει στηριχτεί η ανάπτυξη αυτού του κειμένου πολιτικής πολιτική αποτελείται από ένα συνδυασμό εθνικών και διεθνών πηγών. Πιο συγκεκριμένα, έχουν ληφθεί υπόψη κείμενα των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Διεθνούς Συμμαχίας για την Αναπηρία (IDA), του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (EDF), του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ., της Γενικής Γραμματείας Ισότητας (Ελλάδα), του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, από επιστημονική βιβλιογραφία, υλικό από τα μέσα ενημέρωσης κ.ά.

Το βιβλίο είναι διαθέσιμο προς λήψη (βλ. παρακάτω) σε διάφορες εναλλακτικές μορφές (προσβάσιμο Word, προσβάσιμο PDF, έκδοση LargePrint, ακουστική έκδοση MP3, κ.λπ.).

Επίσης, το βιβλίο είναι διαθέσιμο επιγραμμικά (online) και στην ελληνική νοηματική γλώσσα με υπότιτλους.

Έκδοση:
Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)
Κεντρικά γραφεία: Ελ. Βενιζέλου 236, T.Κ. 163 41, Ηλιούπολη
Τηλ.210 9949837, e-mail: esaea@otenet.gr
www.esamea.gr, www.paratiritirioanapirias.gr 

Αθήνα, 2019

Η παρούσα έκδοση συγχρηματοδοτήθηκε από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό ταμείο) στο πλαίσιο της Πράξης «Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας» που εντάσσεται στους Άξονες Προτεραιότητας: 1 «Συστημικές Παρεμβάσεις των θεσμών της αγοράς εργασίας και της πρόνοιας», 4 «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας» και 5 «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση 2014-2020»

ISBN πρωτότυπης έκδοσης (έντυπο βιβλίο): 978-618-5124-15-1