Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας

Η προώθηση και περιφρούρηση του δικαιώματος των παιδιών και των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις στην εκπαίδευση, αποτέλεσε πάντα και αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την Ε.Σ.Α.μεΑ. Η εκπαίδευση, είναι σημαντικός καταλύτης για την εκπλήρωση πολλών άλλων ανθρώπινων δικαιωμάτων, του δικαιώματος στην εργασία, σε ένα αποδεκτό βιοτικό επίπεδο, στη συμμετοχή στην κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή. Για τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, η εκπαίδευση έχει πρόσθετη σημασία, ασκώντας καθοριστικό αντίκτυπο στην αυτονομία και την ανεξαρτησία τους, στη δυνατότητά τους να ζήσουν μια ζωή με αξιοπρέπεια και αυτό-καθορισμό.

Η ανά χείρας μελέτη, σχεδιάστηκε από την Ε.Σ.Α.μεΑ. και εκπονήθηκε από το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή & Δημήτρη Τσάτσου (ΚΕΣΔ) και αποτελεί το Παραδοτέο (Π3.1γ) του Υποέργου 3 στο πλαίσιο της Πράξης «Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας». Σκοπός της είναι, να συμβάλει στο δύσκολο εγχείρημα της μετάβασης από το εκπαιδευτικό μοντέλο της διαχωρισμένης ειδικής αγωγής, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα συμπερίληψης, όπως υπαγορεύεται από το άρθρο 24 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και υποστηρίζεται από τις σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις.

Η μετάβαση σε ένα συμπεριληπτικό σύστημα, ικανό να ανταποκρίνεται στην ποικιλομορφία του μαθητικού πληθυσμού, αποτελεί αναγκαία συνθήκη ώστε οι μαθητές και τα άτομα με αναπηρία να απολαμβάνουν ανεμπόδιστα το δικαίωμά τους σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, σε ίση βάση με τους άλλους. Ωστόσο, η δημιουργία φιλικών και προσβάσιμων εκπαιδευτικών περιβαλλόντων και διαδικασιών μάθησης με επίκεντρο τις ανάγκες των μαθητών, πιστεύουμε ακράδαντα ότι ωφελεί εξίσου όλους τους μαθητές, με και δίχως αναπηρία.

Είναι σαφές ότι έχουμε αρκετό δρόμο να διανύσουμε, προς ένα «σχολείο για όλους τους μαθητές». Η υιοθέτηση της πολιτικής της συμπερίληψης, σημαίνει τομές σε όλα τα επίπεδα. Στο επίπεδο της νομοθεσίας, του πολιτικού σχεδιασμού, της κατάρτισης των προϋπολογισμών, των αναλυτικών προγραμμάτων, των εκπαιδευτικών υλικών, των εκπαιδευτικών υποδομών και πρακτικών, της διοίκησης των σχολικών μονάδων και βέβαια, βαθιές αλλαγές στη σχολική κουλτούρα. Όπως κάθε αλλαγή παραδείγματος, προϋποθέτει επίσης συστηματική έρευνα και μελέτη, καθώς η πολυπλοκότητα και το εύρος των αναγκαίων αλλαγών, επιτάσσει τον τεκμηριωμένο σχεδιασμό.

Η μελέτη αυτή, μέσω της αποτύπωσης και αξιολόγησης της προόδου που έχει τελεστεί στη χώρα αναφορικά με την ένταξη και υποστήριξη των μαθητών/τριών με αναπηρία στο γενικό εκπαιδευτικό σύστημα, καταλήγει σε τεκμηριωμένες προτάσεις για δράσεις και πολιτικές σε εθνικό επίπεδο.

Ευελπιστούμε με την παρούσα έκδοση, να συμβάλουμε στη συγκρότηση ενός εθνικού σχεδίου δράσης για την ισότιμη, ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, ως αναγκαία για εμάς προϋπόθεση για την επίτευξη ίσων ευκαιριών και την ισότιμη συμμετοχή μας στην κοινωνική ζωή.

Ιωάννης Βαρδακαστάνης

Πρόεδρος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)

 Το βιβλίο είναι διαθέσιμο προς λήψη (βλ. παρακάτω) σε διάφορες εναλλακτικές μορφές (προσβάσιμο Word, προσβάσιμο PDF, έκδοση LargePrint, ακουστική έκδοση MP3, κ.λπ.).  

Έκδοση:

Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)
Κεντρικά γραφεία: Ελ. Βενιζέλου 236, T.Κ. 163 41, Ηλιούπολη
Τηλ. 210 9949837, e-mail: esaea@otenet.gr
www.esamea.gr, www.paratiritirioanapirias.gr
https://www.facebook.com/ESAmeAgr/
https://twitter.com/ESAMEAgr
Youtube ESAmeAGr

Αθήνα, 2020

Η παρούσα μελέτη συγχρηματοδοτήθηκε από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό ταμείο) στο πλαίσιο της Πράξης «Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας» που εντάσσεται στους Άξονες Προτεραιότητας: 1 «Συστημικές Παρεμβάσεις των θεσμών της αγοράς εργασίας και της πρόνοιας», 4 «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας» και 5 «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση 2014-2020».

ISBN πρωτότυπης έκδοσης (έντυπο βιβλίο): 978-618-5124-42-7