Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας

Διαδικτυακή συνάντηση πραγματοποίησαν ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης και ο κ. Αθανάσιος Κων. Θανόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, την Τρίτη 23 Φεβρουαρίου. Στη συνάντηση παρευρέθηκε και η επιστημονική υπεύθυνη του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ, Φανή Προβή.

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. είχε καταθέσει προτάσεις στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής δημόσιας διαβούλευσης επί του Σχεδίου Νόμου «Διενέργεια Απογραφών από την Ελληνική Στατιστική Αρχή», οι οποίες αποσκοπούν στην ανεμπόδιστη και ισότιμη συμμετοχή των Ελλήνων και Ελληνίδων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στις απογραφές καθώς και στην ανάπτυξη δεδομένων που δύνανται να συμβάλλουν στον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών που προωθούν τα ανθρώπινα και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των Ελλήνων και Ελληνίδων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις. Όπως δηλαδή η εθνική νομοθεσία υπαγορεύει, το Κανονιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβάλλει, όπως η χώρα μας έχει δεσμευτεί σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, και όπως και η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία προβλέπει (άρθρο 31). Για την Ε.Σ.Α.μεΑ. η απουσία των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις από τις στατιστικές συνεπάγεται την απουσία τους από τις πολιτικές.

Οι προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ. συνοπτικά αφορούν σε:

• ζητήματα προσβασιμότητας της ηλεκτρονικής εφαρμογής αυτοαπαγραφής , που πρέπει είναι συμβατή με το πρότυπο προσβασιμότητας «Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), έκδοση 2.0, σε επίπεδο συμμόρφωσης τουλάχιστον ΑΑ,
• ζητήματα προσβασιμότητας του ερευνητικού υλικού (ερωτηματολόγιο κ.α.) και της διαδικασίας της απογραφής των νοικοκυριών, μέσω της παροχής εύλογων προσαρμογών και υποστήριξης όπως η διερμηνεία νοηματικής, σε ερωτώμενους που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες αναπηρίας,
• τη συμμετοχή του Ινστιτούτου της Ε.Σ.Α.μεΑ. («ΙΝ-Ε.Σ.Α.μεΑ.») στη Συμβουλευτική Επιτροπή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΣΥ.ΕΠ.ΕΛ.Σ.Σ.), για τη διασφάλιση της ορθής ενσωμάτωσης της δικαιωματικής οπτικής της αναπηρίας στο σύνολο των εθνικών ερευνών και απογραφών του πληθυσμού,
• τη σύσταση «Στατιστικού Μητρώου Θεμάτων Αναπηρίας» και «Τμήματος Θεμάτων Αναπηρίας» στην Ελληνική Στατιστική Αρχή, το οποίο θα βρίσκεται σε διαβούλευση και συνεργασία με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), σε εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 68 του ν.4488/2017 (Α’ 137), και με το Ινστιτούτο αυτής «ΙΝ-Ε.Σ.Α.μεΑ.»,
• την ενσωμάτωση στις έρευνες γενικού πληθυσμού του δείκτη GALI (Global Activity Limitation Index), και του σύντομου ερωτηματολόγιο των 6 ερωτήσεων για την αναπηρία της ομάδας Ουάσιγκτον (Washington Group on Disability Statistics),
• την ενσωμάτωση μεταβλητών κτιριακής προσβασιμότητας στο ερωτηματολόγιο απογραφής των κτιρίων,
• την ενσωμάτωση στο ερωτηματολόγιο απογραφής των νοικοκυριών μεταβλητών για την ύπαρξη αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης στα μέλη του νοικοκυριού (προτείνεται πάλι ο δείκτης GALI και το σύντομο ερωτηματολόγιο των 6 ερωτήσεων για την αναπηρία της ομάδας Ουάσιγκτον, ώστε να υπάρχει συγκρισιμότητα με τις δειγματοληπτικές έρευνες), καθώς και αντιστοίχως στα συλλογικά καταλύματα.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ τόνισε ότι όλα τα τελευταία χρόνια, η ΕΣΑμεΑ «παλεύει να σπάσει το αόρατο των ατόμων με αναπηρία στις στατιστικές. Γιατί, όταν δεν είμαστε παρόντες στις στατιστικές, είμαστε απόντες και από τις πολιτικές». Πρότεινε δε τη δημιουργία ομάδας εργασίας ΕΣΑμεΑ- ΕΛΣΤΑΤ, για την επεξεργασία όλων των ζητημάτων για την οριζόντια ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στις στατιστικές, τονίζοντας ότι «είναι ευκαιρία σε αυτή τη συγκυρία να προχωρήσουν τα θέματα των στατιστικών με την ένταξη και της αναπηρίας, καθώς υπάρχει μεγάλη κινητικότητα στα θέματα της αναπηρίας.

Από την πλευρά του ο κ. Αθανάσιος Κων. Θανόπουλος τόνισε είναι καταρχήν θετικός στις προτάσεις της ΕΣΑμεΑ, και δήλωσε ότι και για τον ίδιο τα θέματα της αναπηρίας αποτελούν προτεραιότητα καθώς είναι προσωπικά ευαισθητοποιημένος. Δέχθηκε δε, να διερευνήσει η ΕΛΣΤΑΤ, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της όπως αυτές οριοθετούνται από το ισχύον εθνικό και ενωσιακό δίκαιο, το αίτημα της ΕΣΑμεΑ να ενσωματωθούν μεταβλητές για την άμεση μέτρηση της αναπηρίας στα ερωτηματολόγια της απογραφής, ενώ επίσης ήταν θετικός να συμμετέχει η ΕΣΑμεΑ στη Συμβουλευτική Επιτροπή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΣΥ.ΕΠ.ΕΛ.Σ.Σ.), έστω και άτυπα στην αρχή.