~~~~~~~~~~~~~~ *** Σημειωσεις *** ~~~~~~~~~~~~~~ 1. Στο παρον εχουν αφαιρεθει τυχον εικονες, σχηματα, πινακες, κλπ. που περιλαμβανονται στην πρωτοτυπη εντυπη εκδοση και εχουν αντικατασταθει απο τις "εναλλακτικες περιγραφες" τους για μη βλεποντες. Οταν μια εικονα, γραφημα, κ.λπ. παρεχεται και σε ξεχωριστο προσβασιμο αρχειο, π.χ. Excel, PowerPoint, κ.λπ., τοτε περιλαμβανεται και σχετικη παραπομπη στο παρον. 2. Αν μεσα στο κειμενο περιλαμβανονται παραπομπες με αριθμους σελιδων (π.χ. «βλεπε στη σελιδα 16»), αυτες αφορουν στη σελιδες του πρωτοτυπου εντυπου (βλ. μορφη Word και PDF). 3. Στο παρον περιλαμβανονται πληροφοριες σε σχεση με τη σελιδοποιηση του εγγραφου στην πρωτοτυπη εντυπη μορφη του. Οι αριθμοι της πρωτοτυπης σελιδοποιησης ειναι σε { }, δηλ. μεσα σε αγκιστρα, π.χ. «{σελιδα 20}». 4. Στο παρον περιλαμβανονται πληροφοριες σε σχεση με τη δομη του εγγραφου. Με ετικετες σε [ ], δηλ. μεσα σε αγκυλες, επισημαινεται η εναρξη καθε κεφαλαιου (π.χ. «[Κεφαλαιο] 5»), ενοτητας (π.χ. «[Ενοτητα] 5.1»), υποενοτητας (π.χ. «[Υποενοτητα] 5.1.2») και παραγραφου (π.χ. «[Παραγραφος] 5.1.2.3»). Επισης, το τελος καθε ενοτητας οριζεται απο μια διπλη γραμμη και το τελος καθε υποενοτητας απο μονη γραμμη. 5.Τυχον υποσημειωσεις που περιλαμβανονται στην πρωτοτυπη εντυπη εκδοση, θα τις συναντησετε εδω μονο ως παραπομπες μεσα στο κειμενο και συγκεκριμενα σε [ ], δηλ. μεσα σε αγκυλες, π.χ. «[υποσημειωση 3]». Το περιεχομενο των υποσημειωσεων εχει μεταφερθει σε ξεχωριστο αρχειο, οπου ειναι συγκεντρωμενες, κατα αυξοντα αριθμο, ολες τις υποσημειωσεις του εγγραφου. ~~~~~~~~~~~~~~ *** Εξωφυλλο *** ~~~~~~~~~~~~~~ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ [Λογοτυπο] Ε.Σ.Α.μεΑ. ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ για νεους και γυναικες με αναπηρια [Λογοτυπο] (αριστερα) Σημαια Ευρωπαικη Ενωση Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο (κεντρο) Επιχειρησιακο Προγραμμα Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση Ειδικη Υπηρεσια Διαχειρισης Με τη συγχρηματοδοτηση της Ελλαδας και της Ευρωπαικης Ενωσης (δεξια) ΕΣΠΑ 2014-2020 αναπτυξη-εργασια-αλληλεγγυη [Τελος λογοτυπου]. ~~~~~~~~~~~~~~ *** Εσωφυλλο*** ~~~~~~~~~~~~~~ Εκδοση: Εθνικη Συνομοσπονδια Ατομων με Αναπηρια (Ε.Σ.Α.μεΑ.) Κεντρικα γραφεια: Ελ. Βενιζελου 236, T.Κ. 163 41, Ηλιουπολη Τηλ.210 9949837, e-mail: esaea@otenet.gr, www.esamea.gr, www.paratiritirioanapirias.gr Αθηνα, 2019 Η παρουσα εκδοση συγχρηματοδοτηθηκε απο την Ελλαδα και την Ευρωπαικη Ενωση (Ευρωπαικο Κοινωνικο ταμειο) στο πλαισιο της Πραξης «Παρατηρητηριο Θεματων Αναπηριας» που εντασσεται στους Αξονες Προτεραιοτητας: 1 «Συστημικες Παρεμβασεις των θεσμων της αγορας εργασιας και της προνοιας», 4 «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου στην Περιφερεια Στερεας Ελλαδας» και 5 «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου στην Περιφερεια Νοτιου Αιγαιου» του Επιχειρησιακου Προγραμματος «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση 2014-2020» ISBN πρωτοτυπης εκδοσης (εντυπο βιβλιο): 978-618-5124-10-6 Επιμελεια εντυπου: Κοι.Σ.Π.Ε. ΑΘΗΝΩΝ «Η ΕΙΚΟΝΑ» Μεσογειων 154, Αθηνα 11527 Τηλ.: 210 7473951, Fax: 210 7474072 e-mail: koispeeikona@outlook.com.gr Παραγωγη Εκδοσης Απλου Κειμενου TXT (simple text): ΙΝFALIA PC ΒΕΠΕ Θεσσαλονικης (κτιριο Γ2), Πυλαια 55535 Τηλ.: 2310 365180, e-mail: info@infalia.com Ιστοσελιδα: www.infalia.com ~~~~~~~~~~~~~~ *** Περιεχομενα *** ~~~~~~~~~~~~~~ Προλογος Προεδρου Ε.Σ.Α.μεΑ. {σελιδα 2} 1. Οι εννοιες «επιχειρηματιας» και «επιχειρηματικοτητα» {σελιδα 3} 2. Ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας και ατομα με αναπηρια: πλεονεκτηματα, εμποδια και προκλησεις {σελιδα 3} 3. Βασικα βηματα για να προχωρησετε στην ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας {σελιδα 6} 4. Δομες και προγραμματα συμβουλευτικης και εκπαιδευσης στην επιχειρηματικοτητα {σελιδα 6} 5. Προγραμματα χρηματοδοτησης επιχειρηματικοτητας {σελιδα 7} 5.1 Προγραμματα σε ευρωπαικο επιπεδο {σελιδα 7} 5.2 Προγραμματα σε εθνικο επιπεδο {σελιδα 8} 6. Νεανικη επιχειρηματικοτητα {σελιδα 12} 6.1 Προγραμματα ενισχυσης της αυτοαπασχολησης και της επιχειρηματικοτητας που υλοποιουνται απο τον ΟΑΕΔ {σελιδα 12} 6.2 Πρωτοβουλια για την Απασχοληση των Νεων (ΠΑΝ) {σελιδα 13} 6.3 Ευρωπαικο Προγραμμα «Erasmus for young entrepreneurs» - Ανταλλαγες για νεους επιχειρηματιες {σελιδα 14} 6.4 Θερινο Σχολειο Νεανικης Επιχειρηματικοτητας («Youth Entrepreneurship Summer Program - YES») του Τμηματος Διοικητικης Επιστημης και Τεχνολογιας του Οικονομικου Πανεπιστημιου Αθηνων {σελιδα 15} 7. Γυναικεια επιχειρηματικοτητα {σελιδα 15} 7.1 Προγραμμα προωθησης της γυναικειας επιχειρηματικοτητας {σελιδα 16} 7.2 Φορεις στηριξης και προωθησης της γυναικειας επιχειρηματικοτητας {σελιδα 16} 8. Κοινωνικη επιχειρηματικοτητα {σελιδα 18} 9. Δημιουργωντας τη δικη σας επιχειρηση {σελιδα 20} 9.1 Επιλογη επιχειρηματικης ιδεας και επιχειρηματικος σχεδιασμος {σελιδα 20} 9.2 Πηγες χρηματοδοτησης {σελιδα 22} ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Προλογος Προεδρου Ε.Σ.Α.μεΑ. *** ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ (Φωτογραφια του Ιωαννη Βαρδακαστανη, Προεδρου της Ε.Σ.Α.μεΑ.) Το «Παρατηρητηριο Θεματων Αναπηριας» της Εθνικης Συνομοσπονδιας Ατομων με Αναπηρια (Ε.Σ.Α.μεΑ.) αποτελει τον επιστημονικο και ερευνητικο βραχιονα της Συνομοσπονδιας που ενδυναμωνει τη θεσμικη ικανοτητα του φορεα ως προς την αποτελεσματικη προστασια και προωθηση των δικαιωματων των ατομων με αναπηρια, χρονιες παθησεις και των οικογενειων τους στη χωρα. Το Παρατηρητηριο εχει ως σκοπο να παραγει εγκυρη πληροφορηση, τεκμηριωση και επιστημονικη γνωση για τα θεματα της αναπηριας, και να συμβαλει στη διαμορφωση πολιτικων που θα εξασφαλισουν ισα δικαιωματα και ισες ευκαιριες για τα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και τις οικογενειες τους. Προκειμενου να υπηρετησει τον σκοπο του, το Παρατηρητηριο αναπτυσσει πολυπλευρες δρασεις επιστημονικης/ερευνητικης φυσης, δρασεις ενημερωσης και συμβουλευτικης καθοδηγησης προς τους πολιτες με αναπηρια και χρονιες παθησεις, καθως και ενεργειες δικτυωσης και δημοσιοτητας. Ο παρον οδηγος (Π4.6) αποτελει μερος μια σειρας 5 συντομων οδηγων που εκπονηθηκαν στο πλαισιο του Π.Ε. 4 του Υποεργου 1 «Σχεδιασμος και Λειτουργια του Παρατηρητηριου Θεματων Αναπηριας» της Πραξης «Παρατηρητηριο Θεματων Αναπηριας» του Επιχειρησιακου Προγραμματος «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση 2014-2020», με συγχρηματοδοτηση απο την Ελλαδα και απο το Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο. Η Ε.Σ.Α.μεΑ., εχοντας γνωση πρωτιστως των δυσκολιων και των εμποδιων που αντιμετωπιζουν τα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και οι οικογενειες τους, ακομα και στο στοιχειωδες επιπεδο της πληροφορησης, ανελαβε την πρωτοβουλια για την εκδοση αυτης της σειρας, φιλοδοξωντας οι συγκεκριμενοι οδηγοι να αποτελεσουν χρησιμα εργαλεια, τοσο για τα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και τις οικογενειες τους, οσο και για ολους και ολες που ενδιαφερονται για θεματα αναπηριας. Ο οδηγος επιχειρηματικοτητας, απευθυνεται κυριως σε νεους/νεες και σε γυναικες με αναπηρια η χρονιες παθησεις, οι οποιοι βιωνουν προσθετα εμποδια και δυσκολιες ως προς την εργασιακη τους ενταξη. Ο οδηγος εκπονηθηκε με σκοπο να παρεχει χρησιμες πληροφοριες σχετικα με τα υφισταμενα εργαλεια στηριξης και χρηματοδοτησης τα οποια μπορουν να αξιοποιησουν οι νεοι και οι γυναικες με αναπηρια που θελουν να στραφουν στην επιχειρηματικη δραστηριοτητα, ως μια εναλλακτικη επαγγελματικη διαδρομη που εχει πλεονεκτηματα για τα ατομα με αναπηρια, αλλα θετει και σοβαρες προκλησεις, ειδικοτερα στο ξεκινημα της. Στον οδηγο περιλαμβανονται γενικες πληροφοριες για την επιχειρηματικοτητα, τους φορεις που παρεχουν συμβουλευτικη υποστηριξη, τα προγραμματα και τις πηγες χρηματοδοτησης των επιχειρησεων, καθως και τα βασικα βηματα που πρεπει να ακολουθησει καποιος/α που ενδιαφερεται να δημιουργησει τη δικη του/της επιχειρηση. Ιωαννης Βαρδακαστανης Προεδρος Εθνικης Συνομοσπονδιας Ατομων με Αναπηρια (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 1. Οι εννοιες «επιχειρηματιας» και «επιχειρηματικοτητα» Ως «επιχειρηματιας» νοειται το ατομο εκεινο που απασχολειται με την ιδρυση, λειτουργια και αναπτυξη μιας επιχειρησης, η οποια του/της ανηκει η στην οποια ειναι βασικος επενδυτης. Επιχειρηματιας δεν ειναι μονο ο/η βιομηχανος η ο/η εφοπλιστης/τρια αλλα και ο/η ιδιοκτητης/τρια καφενειου, συνεργειου αυτοκινητων, ο/η αρχιτεκτονας που εχει δικο του/της τεχνικο γραφειο, ο/η καθε τυπου ελευθερος/η επαγγελματιας κ.λπ. Ως επιχειρηματιας νοειται και ο/η αυτοαπασχολουμενος/η. Η Στατιστικη Υπηρεσια της Ευρωπαικης Ενωσης (Eurostat) κανει διακριση μεταξυ δυο διαφορετικων τυπων επιχειρηματιων: ο/η «αυτοαπασχολουμενος/η» ειναι αυτος/η που δεν απασχολει κανεναν, ενω ο/η «εργοδοτης/τρια» ειναι αυτος/η που απασχολει τουλαχιστον εναν εργαζομενο. Η λεξη «επιχειρηματικοτητα» προερχεται απο το ρημα «επιχειρω» που σημαινει: δοκιμαζω, αρχιζω καποιο εργο, καταπιανομαι με καποια δραστηριοτητα, ενεργω με συγκεκριμενο τροπο και στοχο, προσπαθω να πετυχω κατι. Η ιδια η εννοια υποδηλωνει η εμπεριεχει συμπεριφορες και δεξιοτητες οι οποιες αφορουν στην πρωτοβουλια και την αποπειρα εναρξης μιας δραστηριοτητας, στην οργανωση και τη μεθοδευση των σχετικων ενεργειων, στην υπαρξη καποιου στοχου και στην κινητοποιηση προς την επιτευξη του. Επιπροσθετα, ως επιχειρηματικοτητα μπορει να θεωρηθει η συλληψη και η εκτελεση μιας ιδεας, η οποια μπορει να επιφερει καποια προστιθεμενη αξια (π.χ. για το ατομο, την κοινωνια, την αγορα) με την αφιερωση του απαραιτητου χρονου, την καταβολη της αναλογης προσπαθειας, την αναληψη των οικονομικων, ψυχολογικων και κοινωνικων κινδυνων και τη διαχειριση των αντιστοιχων αποτελεσματων. Ο/Η επιχειρηματιας εν τελει ειναι εκεινος/η που συνδυαζει δημιουργικα και καινοτομικα τους συντελεστες της παραγωγης για να παραγει προιοντα η/και υπηρεσιες. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 2. Ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας και ατομα με αναπηρια: πλεονεκτηματα, εμποδια και προκλησεις Υπαρχουν διαφοροι λογοι που οδηγουν ενα ατομο στην αποφαση να δημιουργησει τη δικη του επιχειρηση. Μερικοι εξ’ αυτων ειναι οι εξης: δυσκολια ευρεσης μισθωτης εργασιας, δυσαρεσκεια λογων των συνθηκων που επικρατουν στην αγορα εργασιας στον ιδιωτικο τομεα (π.χ. αμοιβες, ωραρια εργασιας κ.λπ.), αναγκη για προσωπικη ικανοποιηση και αυτοπραγματωση, επιθυμια για ανεξαρτησια και αυτονομια, επιτευξη καλυτερης ισορροπιας μεταξυ επαγγελματικης και προσωπικης η/και οικογενειακης ζωης, παρουσιαση καποιας ευκαιριας προς εκμεταλλευση για αυτοαπασχοληση η ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας. Η στροφη προς την επιχειρηματικοτητα ειναι μια επαγγελματικη επιλογη που εμπεριεχει αρκετες προκλησεις, αλλα και πολλα πλεονεκτηματα. Μερικα εξ’ αυτων ειναι τα εξης: i) συνιστα μια εναλλακτικη λυση για ατομα με περιορισμενες ευκαιριες απασχολησιμοτητας, καθως και για ατομα με γνωσεις, ικανοτητες και ιδεες υψηλου επιπεδου, ii) αποτελει μια ουσιαστικη διεξοδο για εκεινα τα ατομα που η ανεξαρτησια και η δημιουργικοτητα συνιστουν σημαντικες αξιες, iii) δινει μεγαλυτερες δυνατοτητες πρωτοβουλιας και ευελιξιας, iv) η πετυχημενη επιχειρηματικοτητα παρεχει μεγαλυτερες οικονομικες απολαβες απ’ οτι η μισθωτη εργασια, v) οι νεοι μπορουν να ασχοληθουν με προιοντα και υπηρεσιες που απευθυνονται σε ομαδες παρομοιας ηλικιας, καθως και να αξιοποιησουν τα πλεονεκτηματα της συγχρονης τεχνολογιας που συνηθως γνωριζουν καλυτερα. {σελιδα 3} ~~~~~~~~~ Ειδικοτερα, οσον αφορα στα ατομα με αναπηρια και χρονιες παθησεις, υπαρχουν και ορισμενοι προσθετοι λογοι που ενισχυουν την προθεση ενος ατομου να ασκησει επιχειρηματικη δραστηριοτητα, και ειναι οι εξης: • η αδυναμια ευρεσης εργασιας λογω αναπηριας η χρονιας παθησης, • η ανιση μεταχειριση και οι διακρισεις στην απασχοληση (π.χ. συμπεριφορα εργοδοτων και εργαζομενων, υψος αποδοχων κ.λπ.), • η αναντιστοιχια μεταξυ των ικανοτητων και προσδοκιων των ατομων με αναπηρια με τις προσφερομενες θεσεις εργασιας, • η ελλειψη προσβασιμοτητας στο εργασιακο περιβαλλον, • η απροθυμια των εργοδοτων να προβουν στις απαραιτητες ευλογες προσαρμογες, • η επιθυμια για ευελικτες συνθηκες εργασιας (ωραριο, κ.λπ.). Ταυτοχρονα, πληθωρα παραγοντων αποθαρρυνουν τα ατομα με αναπηρια απο την αναληψη ενος επιχειρηματικου σχεδιου. Σε γενικο επιπεδο, οι μεγαλες ελλειψεις της κοινωνιας σε ολο το πλεγμα των θεσμων και υποδομων που αφορουν τα ατομα µε αναπηρια δημιουργουν ενα περιοριστικο πλαισιο που εμποδιζει την ισοτιμη συμμετοχη τους σε ολο το φασμα των κοινωνικων δραστηριοτητων, και συνακολουθα στην αναληψη επιχειρηματικης δραστηριοτητας. Επιπλεον, η εισοδος των ατομων με αναπηρια στον κοσμο των επιχειρησεων δυσχεραινεται απο προσθετους ανασταλτικους παραγοντες οπως: οι υψηλοτερες δαπανες που απαιτουνται λογω της αναπηριας (εξοπλισμος, διευθετηση εργονομικου χωρου εργασιας),το χαμηλοτερο εισοδημα και η χαμηλη δανειοληπτικη ικανοτητα απο το τραπεζικο συστημα, η περιορισμενη απασχοληση των ατομων µε αναπηρια ως μισθωτων και η συνακολουθη ελλειψη εμπειριας, αλλα και η παραμονη εκτος αγορας εργασιας λογω αναπηριας (θεραπεια, αποκατασταση),τα εκπαιδευτικα εμποδια που δυσχεραινουν την προσβαση σε καταλληλη εκπαιδευση/καταρτιση και, τελος, οι σχετικα πιο περιορισμενες κοινωνικες σχεσεις λογω κοινωνικου αποκλεισμου (το μεγαλυτερο ευρος των κοινωνικων σχεσεων/δικτυων ενος ατομου αυξανει και τις επιχειρηματικες του προοπτικες, π.χ. δυνατοτητα αναπτυξης πελατολογιου κ.α.). Επιπροσθετως, τα ατομα µε αναπηρια αντιμετωπιζουν, στις περισσοτερες περιπτωσεις, και την περικοπη των επιδοματων αναπηριας σε περιπτωση απασχολησης η/και εναρξης επιχειρηματικης δραστηριοτητας. Ειναι προφανες οτι οι περικοπες αυτες συνιστουν σοβαρο ανασταλτικο παραγοντα. Ιδιαιτερα στην περιπτωση της επιχειρηματικης δρασης που συνεπαγεται και οικονομικο ρισκο, η απωλεια των επιδοματων και της συνταξης λειτουργει ακομα πιο αποτρεπτικα. Θα πρεπει, ωστοσο, να επισημανθει η ανεπαρκεια του κρατους ως προς την υιοθετηση «ενεργητικων» πολιτικων στηριξης της απασχολησης, αυτοαπασχολησης και επιχειρηματικοτητας των ατομων με αναπηρια, η οποια στην Ελλαδα συνδυαζεται με μια στρεβλη, προνοιακου χαρακτηρα, αντιληψη για τα ατομα με αναπηρια. [Πλαισιο κειμενου]. Συμφωνα με το αρθρο 27 «Εργασια και Απασχοληση» της Συμβασης των Ηνωμενων Εθνων για τα Δικαιωματα των Ατομων με Αναπηριες, η οποια κυρωθηκε απο την ελληνικη Βουλη με τον ν.4074/2012, καθιστωντας την πλεον μερος του εθνικου θεσμικου μας πλαισιου, τα Συμβαλλομενα Κρατη οφειλουν «να προαγουν τις ευκαιριες για αυτοαπασχοληση, το επιχειρηματικο πνευμα, την αναπτυξη των συνεταιρισμων και την εναρξη ατομικων επιχειρησεων». [Τελος πλαισιου]. Στη βαση ολων αυτων των εμποδιων βρισκεται η κυριαρχη, ακομα και σημερα, αντιληψη περι “ανικανοτητας” των ατομων με αναπηρια, η οποια αποτυπωνεται τοσο στις πραξεις οσο και στις «παραληψεις» της κοινωνιας για ζητηματα που αφορουν τα ατομα µε αναπηρια. Πιο συγκεκριμενα, η περιορισμενη αντιληψη για τις δυνατοτητες συμμετοχης και προσφορας των ατομων µε αναπηρια σε ολο το φασμα της κοινωνικης ζωης (κοινωνια, οικονομια, πολιτισμος κ.λπ.) παραγει συμπεριφορες και θεσμους που αποκλειουν τα ατομα µε αναπηρια, ενω παραλληλα τροφοδοτουν μια στρεβλη, προνοιακη αντιληψη της αναπηριας. Οι χαμηλες προσδοκιες και η προνοιακη αντιληψη αλληλο-τροφοδοτουνται. Σε αυτο το πλαισιο εντασσεται και το ζητημα της επιχειρηματικοτητας. Οι χαμηλες προσδοκιες, αποτελεσμα παθητικων πολιτικων, τροφοδοτουν µε τη σειρα τους και αναπαραγουν τη μονομερη προνοιακη αντιμετωπιση σε βαρος των ενεργητικων πολιτικων. Ειναι προφανες δε οτι σε πολλες περιπτωσεις, τα ιδια τα ατομα µε αναπηρια, λογω των βιωματων τους εντος μιας κοινωνιας που συστηματικα τα αποκλειει, αναπτυσσουν χαμηλες προσδοκιες για τον εαυτο τους και αποδεχονται τη θεση τους στο περιθωριο της κοινωνιας. {σελιδα 4} ~~~~~~~~~ Ωστοσο, η προκληση για την αναληψη επιχειρηματικης δρασης ειναι πραγματικα ελκυστικη και σημερα διαπιστωνουμε οτι ολο και περισσοτερα ατομα με αναπηρια αναλαμβανουν και υλοποιουν επιχειρηματικες ιδεες, διεκδικωντας παραλληλα ισοτιμη θεση και ρολο στην κοινωνια. Παρα λοιπον τα εμποδια και τις δυσκολιες, η επιχειρηματικοτητα μπορει να αποτελεσει μια σημαντικη διεξοδο και ευκαιρια για τα ατομα με αναπηρια και χρονιες παθησεις, καθως: • η επιχειρηματικοτητα διευκολυνει την ενταξη στην αγορα εργασιας, οπου τα εμποδια προσβασιμοτητας, οι διακρισεις, οι προκαταληψεις και τα στερεοτυπα δυσκολευουν την ευρεση μισθωτης εργασιας, • μεσω της επιχειρηματικης δραστηριοτητας τα ατομα με αναπηρια εχουν την ευκαιρια να αναδειξουν τις ικανοτητες τους και να ενισχυσουν την αυτοπεποιθηση τους, • αυξανεται η πιθανοτητα να ασχοληθουν με το αντικειμενο που τα ενδιαφερει και ειναι πιο κοντα στα προσοντα, τις γνωσεις, τις ικανοτητες, αλλα και τα ενδιαφεροντα τους, • η αντιστοιχιση του αντικειμενου της επιχειρησης με τις επιθυμιες, προσδοκιες, ικανοτητες και γνωσεις τους δημιουργει μεγαλυτερα περιθωρια και νεες ευκαιριες για επαγγελματικη ανελιξη και επιτυχια, • υπαρχει μεγαλυτερη δυνατοτητα ευελιξιας σε οτι αφορα τις συνθηκες εργασιας (ρυθμος εργασιας, ωραρια εργασιας, τοπος εργασιας κ.λπ.) και προσαρμογης των συνθηκων αυτων στις αναγκες που απορρεουν απο την αναπηρια η χρονια παθηση του καθε ατομου. Επιπροσθετα, η επιχειρηματικοτητα των ατομων με αναπηρια και χρονιες παθησεις δυναται να συμβαλει: i) στη δημιουργια νεων θεσεων εργασιας για ατομα προερχομενα απο την ιδια πληθυσμιακη ομαδα, ii) στη δημιουργια εργασιακων περιβαλλοντων προσαρμοσμενων στις αναγκες των ατομων με αναπηρια και χρονιες παθησεις, iii) στον σχεδιασμο αγαθων και υπηρεσιων που να απευθυνονται στα ατομα με αναπηρια η χρονιες παθησεις, διευκολυνοντας την καθημερινοτητα τους και iv) στην ενθαρρυνση αλλων ατομων με αναπηρια και χρονιες παθησεις να ασκησουν επιχειρηματικη δραστηριοτητα. [Πλαισιο κειμενου]. ΠΡΟΣΟΧΗ: • Τα ατομα με αναπηρια που βρισκονται σε καθεστως πληρους δικαστικης συμπαραστασης δεν μπορουν να προχωρησουν στη δημιουργια της δικης τους επιχειρησης επειδη δεν διαθετουν δικαιοπρακτικη ικανοτητα. • Το δικαιωμα για αναπηρικο επιδομα η αναπηρικη συνταξη ανακαλειται σε περιπτωση ασκησης επιχειρηματικης δραστηριοτητας, εκτος ορισμενων εξαιρεσεων οπως: - Ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας με τη μορφη Κοινωνικης Συνεταιριστικης Επιχειρησης (Κοιν.Σ.Επ.) με σκοπο την ενταξη ευαλωτων ομαδων. - Ατομα με αναπηρια ποσοστου ανω του 50%, το οποιο οφειλεται σε ψυχικη παθηση η νοητικη υστερηση η συμπαθολογια ψυχικης παθησης και νοητικης στερησης (συν-νοσηροτητα), που αναλαμβανουν αυτοαπασχοληση, η οποια ενδεικνυται για λογους ψυχοκοινωνικης αποκαταστασης και κοινωνικης επανενταξης αυτων. - Ατομα με οπτικη αναπηρια – αναπηρια ορασης με ποσοστο αναπηριας απο 80% και ανω. - Δικαιουχοι επιδοματος παραπληγιας-τετραπληγιας (εξωιδρυματικο επιδομα). [Τελος πλαισιου]. {σελιδα 5} ~~~~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 3. Βασικα βηματα για να προχωρησετε στην ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας [Πλαισιο κειμενου]. ➢ Βημα 1ο: Προσδιοριστε με ακριβεια την επιχειρηματικη σας ιδεα και οριστε το αντικειμενο της επιχειρησης σας, με γνωμονα τοσο τις πιθανοτητες επιτυχιας οσο και το προσωπικο σας ενδιαφερον. ➢ Βημα 2ο: Επιλεξτε τους συνεταιρους σας σε περιπτωση που θελετε να προχωρησετε σε συσταση εταιρειας και οχι ατομικης επιχειρησης. Η συγκροτηση της ιδρυτικης ομαδας εχει καθοριστικη σημασια για την πορεια του εγχειρηματος. Η κοινη δεσμευση στους στοχους και τις αξιες της επιχειρησης, καθως και η ξεκαθαρη κατανομη ρολων και αρμοδιοτητων, αποτελουν βασικες προυποθεσεις επιτυχιας. ➢ Βημα 3ο: Προσδιοριστε εαν χρειαζεται να αποκτησετε εκπαιδευση στο πεδιο που θα αναπτυξετε επιχειρηματικη δραστηριοτητα, η ακομα και στην ασκηση επιχειρηματικης δραστηριοτητας γενικοτερα (π.χ. παρακολουθωντας εκπαιδευση για το πως ξεκινα μια επιχειρηση, πως εκπονειται ενα επιχειρηματικο σχεδιο, κ.λπ.). ➢ Βημα 4ο: Σχεδιαστε την επιχειρηση σας εκπονωντας ενα επιχειρηματικο σχεδιο που θα καθοριζει τους στοχους που εχετε, καθως και τη στρατηγικη σας για την επιτευξη αυτων των στοχων. Το επιχειρηματικο σχεδιο θα σας βοηθησει με δυο διαφορετικους τροπους. Πρωτα απ’ ολα, θα μπορειτε να δειτε την ιδεα σας στο χαρτι, να την απεικονισετε, να τη διαβασετε ξανα, να την αλλαξετε, εαν ειναι απαραιτητο. Δευτερον, ενα καλο αναλυτικο επιχειρησιακο σχεδιο θα μπορουσε να σας βοηθησει στη ληψη χρηματοδοτησης. ➢ Βημα 5ο: Προσδιοριστε το κοινο / την πελατεια σας, σε ποιους απευθυνονται τα προιοντα η οι υπηρεσιες της επιχειρησης σας. ➢ Βημα 6ο: Δικτυωθειτε με σημαντικους αλλους, οπως πιθανους επενδυτες, πελατες, διαφημιστες, κ.λπ. Η δικτυωση ειναι απαραιτητη για καθε επιχειρηση. Το προσωπικο δικτυο μπορει ευκολα να μετατραπει σε επαγγελματικο δικτυο. Χρειαζεται μονο η σωστη στρατηγικη μαρκετινγκ. ➢ Βημα 7ο: Επικεντρωθειτε στο μαρκετινγκ πριν, κατα τη διαρκεια και μετα την εκκινηση της επιχειρησης σας, αξιοποιωντας τα πιο αποτελεσματικα μεσα διαφημισης και προσελκυσης πελατων. [Τελος πλαισιου]. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 4. Δομες και προγραμματα συμβουλευτικης και εκπαιδευσης στην επιχειρηματικοτητα Ο Οργανισμος Απασχολησης Εργατικου Δυναμικου (ΟΑΕΔ), μεσω εξειδικευμενων εργασιακων συμβουλων, παρεχει Συμβουλευτικη Αναληψης Επιχειρηματικων Πρωτοβουλιων (ΣΑΕΠ). Προκειται για ενα προγραμμα που στοχευει στην ευαισθητοποιηση, την ενθαρρυνση και την παροχη βοηθειας σε ανεργους για την αναπτυξη δεξιοτητων αναζητησης μιας επιχειρηματικης ιδεας και μετατροπης της σε επιχειρηματικο σχεδιο, με απωτερο σκοπο τη δημιουργια επιχειρησης με αυξημενες προοπτικες βιωσιμοτητας. Μεσω της συμμετοχης σας σε αυτην: i) θα εχετε τη δυνατοτητα να επεξεργαστειτε τα δυνατα και αδυνατα σημεια του επιχειρηματικου σας προφιλ, ii) θα διευρυνετε τις επιχειρηματικες σας ιδεες και θα καταληξετε σε επιχειρηματικη αποφαση, iii) θα αξιολογησετε τις δυνατοτητες που εχει στην αγορα εργασιας η επιχειρηση που σκεφτεστε να δημιουργησετε, iv) θα ενημερωθειτε για τις δυνατοτητες χρηματοδοτησης η επιδοτησης, v) θα πληροφορηθειτε για την καταρτιση του επιχειρηματικου σχεδιου. [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες μπορειτε να επισκεφθειτε τον παρακατω συνδεσμο του ΟΑΕΔ: http://www.oaed.gr/symbouleutike-diadikasia-analepses-epicheirematikon-protoboulion Για επικοινωνια με Εξειδικευμενο Συμβουλο του ΟΑΕΔ επισκεφθειτε τον συνδεσμο: http://www.oaed.gr/epikoinonia-me-ergasiako-symboulo [Τελος πλαισιου]. {σελιδα 6} ~~~~~~~~~ Επιπροσθετα, πληροφοριες για την ενταξη σας σε ομαδα Συμβουλευτικης Αναληψης Επιχειρηματικων Πρωτοβουλιων μπορειτε να λαβετε απο: • τα Κεντρα Προωθησης Απασχολησης (ΚΠΑ2) του ΟΑΕΔ, των οποιων οι διευθυνσεις ειναι διαθεσιμες μεσω του συνδεσμου: www.oaed.gr/lista-yperesion-me-epiloge-nomou • τη Διευθυνση Συντονισμου και Αναπτυξης Δικτυου Υπηρεσιων Απασχολησης, Διευθυνση: Εθνικης Αντιστασεως 8, Αλιμος. Τηλεφωνα: 210-9989184 και 210-9989173, E-mail: symvouleftiki@oaed.gr • τη Διευθυνση Επαγγελματικου Προσανατολισμου (Α1), Διευθυνση: Γουναρη 2 & Βουλιαγμενης 518, Αθηνα. Τηλεφωνα: 210-9989629 και 210-9989634, E-mail: a1@oaed.gr • το Προτυπο Κεντρο Επαγγελματικου Προσανατολισμου. Διευθυνση: Πειραιως 52, Αθηνα. Τηλεφωνα: 210-5247479 και 210-5288445, E-mail: pkep@oaed.gr ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 5. Προγραμματα χρηματοδοτησης επιχειρηματικοτητας Η Ευρωπαικη Ενωση (ΕΕ) διαθετει διαφορα χρηματοδοτικα προγραμματα στα οποια μπορειτε να υποβαλετε αιτηση, αναλογα με τη φυση της επιχειρηματικης σας δραστηριοτητας η του εργου σας. Υπαρχουν δυο μορφες χρηματοδοτησης, η αμεση και η εμμεση. Στην περιπτωση της αμεσης χρηματοδοτησης, η διαχειριση των κονδυλιων πραγματοποιειται απο τα θεσμικα οργανα της ΕΕ (π.χ. Ευρωπαικη Επιτροπη). ------------------------------------- ------------------------------------- 5.1 Προγραμματα σε ευρωπαικο επιπεδο Η Ευρωπαικη Ενωση (ΕΕ) μεσα απο διαφορες πρωτοβουλιες/πηγες χρηματοδοτησης (Ευρωπαικα Ταμεια) χρηματοδοτει εξυπνες επιχειρηματικες ιδεες, παρεχοντας οικονομικη στηριξη ειτε για το ξεκινημα μιας νεας επιχειρηματικης δραστηριοτητας ειτε για την περαιτερω αναπτυξη μιας ηδη υπαρχουσας. Η οικονομικη βοηθεια παρεχεται με επιχειρηματικα δανεια, μικροχρηματοδοτησεις, εγγυησεις και επιχειρηματικα κεφαλαια, και αφορα σε ολα τα ειδη εταιρειων, καθε μεγεθους και κλαδου (π.χ. νεοφυεις επιχειρησεις, πολυ μικρες επιχειρησεις, μεσαιες και μεγαλυτερες επιχειρησεις). Η αποφαση για τη χορηγηση χρηματοδοτησης απο την ΕΕ λαμβανεται απο τοπικους χρηματοπιστωτικους φορεις, οπως τραπεζες, επενδυτες επιχειρηματικων κεφαλαιων η επενδυτικους «αγγελους», οι οποιοι, χαρη στη στηριξη της ΕΕ, μπορουν να παρεχουν προσθετη χρηματοδοτηση στις επιχειρησεις. Οι ακριβεις οροι της χρηματοδοτησης - το ποσο, η διαρκεια, τα επιτοκια και οι προμηθειες - καθοριζονται απο τους ιδιους τους τοπικους χρηματοπιστωτικους φορεις. [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες, μπορειτε να επισκεφθειτε τον συνδεσμο της ΕΕ: https://europa.eu/ youreurope/business/finance-funding/getting-funding/access-finance/index_el.htm Μεσω του συνδεσμου αυτου μπορειτε να βρειτε στοιχεια και για τους χρηματοπιστωτικους φορεις στην Ελλαδα που υποστηριζονται απο την ΕΕ για τη χρηματοδοτηση επιχειρησεων. [Τελος πλαισιου]. Ειδικοτερα, το Προγραμμα για την Απασχοληση και την Κοινωνικη Καινοτομια EaSI (Employment and Social Innovation) ειναι ενας χρηματοδοτικος μηχανισμος σε επιπεδο ΕΕ που αποσκοπει στην προαγωγη ποιοτικης και βιωσιμης απασχολησης υψηλου επιπεδου, στη διασφαλιση επαρκους και καταλληλης κοινωνικης προστασιας, στην καταπολεμηση του κοινωνικου αποκλεισμου και της φτωχειας και στη βελτιωση των συνθηκων εργασιας. Αποτελειται απο 3 αξονες, εκ των οποιων ο ενας αφορα στην προσβαση σε μικροχρηματοδοτησεις και στην κοινωνικη επιχειρηματικοτητα, με εμφαση στην ενισχυση της διαθεσιμοτητας και της προσβασιμοτητας μικροχρηματοδοτησεων για ευαλωτες ομαδες και πολυ μικρες επιχειρησεις, και στη βελτιωση της προσβασης των κοινωνικων επιχειρησεων σε χρηματοδοτηση. Η Ευρωπαικη Επιτροπη δεν χρηματοδοτει απευθειας επιχειρηματιες η κοινωνικες επιχειρησεις, αλλα παρεχει τη δυνατοτητα σε επιλεγμενους παροχους μικροπιστωσεων [βλ. υποσημειωση 1] και επενδυτες κοινωνικων επιχειρησεων να αυξησουν τη δανειοδοτικη τους δραστηριοτητα. {σελιδα 7} ~~~~~~~~~ [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες, μπορειτε να επισκεφθειτε τον συνδεσμο της ΕΕ: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=el&catId=1081 [Τελος πλαισιου]. ------------------------------------- ------------------------------------- 5.2 Προγραμματα σε εθνικο επιπεδο Πολλα προγραμματα για την ενισχυση της επιχειρηματικοτητας χρηματοδοτουνται μεσω του ΕΣΠΑ (Εταιρικο Συμφωνο για το Πλαισιο Αναπτυξης) 2014-2020 [βλ. υποσημειωση 2] . Το ΕΣΠΑ αποτελει το βασικο στρατηγικο σχεδιο για την αναπτυξη της χωρας με τη συνδρομη σημαντικων πορων που προερχονται απο τα Ευρωπαικα Διαρθρωτικα και Επενδυτικα Ταμεια (ΕΔΕΤ) της ΕΕ. Μεσω της υλοποιησης του ΕΣΠΑ επιδιωκεται η αντιμετωπιση των διαρθρωτικων αδυναμιων της χωρας που η οικονομικη κριση αποκαλυψε, αλλα και των οικονομικων και κοινωνικων προβληματων που αυτη δημιουργησε. Επισης, το ΕΣΠΑ 2014-2020 καλειται να συνδραμει στην επιτευξη των εθνικων στοχων εναντι της Στρατηγικης «Ευρωπη 2020» [βλ. υποσημειωση 3], στρατηγικη που μεταξυ των στοχων της περιλαμβανει και την προωθηση μιας αναπτυξης χωρις αποκλεισμους, με εμφαση στη δημιουργια θεσεων εργασιας και στη μειωση της φτωχειας. Το ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελειται απο 20 Προγραμματα. Απο αυτα, τα 7 ειναι Τομεακα (ΤΕΠ) και αφορουν εναν η περισσοτερους τομεις πολιτικης, και τα 13 ειναι Περιφερειακα Επιχειρησιακα Προγραμματα (ΠΕΠ) [βλ. υποσημειωση 4], ενα για καθε μια απο τις Περιφερειες της χωρας, που περιλαμβανουν δρασεις περιφερειακης εμβελειας. Τομεακο Επιχειρησιακο Προγραμμα «Ανταγωνιστικοτητα, Επιχειρηματικοτητα και Καινοτομια» (ΕΠΑνΕΚ) [βλ. υποσημειωση 5] Το προγραμμα αυτο χρηματοδοτει δρασεις και εργα που ενισχυονται κυριως απο το ΕΤΠΑ (Ευρωπαικο Ταμειο Περιφερειακης Αναπτυξης) αλλα και απο το ΕΚΤ (Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο). Στρατηγικος στοχος του ΕΠΑνΕΚ ειναι η ενισχυση της ανταγωνιστικοτητας και της εξωστρεφειας των επιχειρησεων, η μεταβαση στην ποιοτικη επιχειρηματικοτητα, με αιχμη την καινοτομια, και η αυξηση της εγχωριας προστιθεμενης αξιας. Τομεακο Επιχειρησιακο Προγραμμα «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση» [βλ. υποσημειωση 6] Το προγραμμα αυτο, που ειναι πολυτομεακο και μονοταμειακο (Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο - ΕΚΤ), αποτελει το κυριο υποστηρικτικο «εργαλειο» της χωρας το οποιο, σε συνεργεια και συμπληρωματικοτητα με τα αλλα Επιχειρησιακα Προγραμματα, συμβαλλει στην οικονομικη ανακαμψη, καθως περιλαμβανει ολοκληρωμενες πολιτικες για τη στηριξη της δημιουργιας βιωσιμων θεσεων απασχολησης, την προωθηση της ενεργητικης ενταξης στην αγορα εργασιας, συμπεριλαμβανομενης της ενταξης ευαλωτων κοινωνικα ομαδων, τη βελτιωση της αποτελεσματικοτητας του ελληνικου εκπαιδευτικου συστηματος, την ισχυροποιηση της συνδεσης της εκπαιδευσης, καταρτισης και δια βιου μαθησης με την αγορα εργασιας, με βασικο στοχο τον περιορισμο η/και την εξαλειψη των κοινωνικων συνεπειων της κρισης η/και την ελαχιστοποιηση του κοστους που προκαλειται απο την υψηλη ανεργια. {σελιδα 8} ~~~~~~~~~ [Πλαισιο κειμενου]. Το μεγαλο πλεονεκτημα του ΕΣΠΑ ειναι η διαθεσιμοτητα του, αλλα επειδη η χρηματοδοτηση επεται των δαπανων δεν ειναι ιδιαιτερα χρησιμο για νεους επιχειρηματιες που δεν διαθετουν το αναγκαιο αρχικο κεφαλαιο. Ωστοσο, ειναι μια ιδιαιτερα ελκυστικη επιλογη για να συνδυαστει με εναν η περισσοτερους απο τους λοιπους τροπους χρηματοδοτησης (τραπεζικος δανεισμος, venture capital κ.α.) που αναφερονται στην ενοτητα 9.2 του παροντος οδηγου. Καθως η διαδικασια ειναι ιδιαιτερα γραφειοκρατικη, ειναι θεμιτο να υπαρξει συνεργασια με εξειδικευμενους συμβουλους ωστε η ολη επενδυση να ολοκληρωθει απροσκοπτα. [Τελος πλαισιου]. Δρασεις για την ενισχυση της επιχειρηματικοτητας που χρηματοδοτουνται απο τα δυο προαναφερθεντα ΤΕΠ του ΕΣΠΑ, αλλα και απο ΠΕΠ, ειναι οι παρακατω: Ενισχυση της Αυτοαπασχολησης Πτυχιουχων Τριτοβαθμιας Εκπαιδευσης Η δραση αυτη αφορα στην υποστηριξη πτυχιουχων τριτοβαθμιας εκπαιδευσης για την εναρξη/υποστηριξη της ασκησης επαγγελματικης δραστηριοτητας συναφους με την ειδικοτητα τους. Χρηματοδοτειται το 100% των επιλεξιμων δαπανων που αφορουν τη δημιουργια, οργανωση, υποστηριξη και λειτουργια της νεας η υφισταμενης επιχειρησης, και το ποσο της χρηματοδοτησης κυμαινεται απο 5.000 εως 25.000 ευρω για εναν δικαιουχο με ατομικη επιχειρηση, εως 40.000 ευρω για συνεργατικο σχημα δυο ατομων και εως 50.000 ευρω για συνεργασια τριων η περισσοτερων ατομων. Νεοφυης Επιχειρηματικοτητα Η δραση «Νεοφυης Επιχειρηματικοτητα» αφορα στην ιδρυση νεων μικρων και πολυ μικρων επιχειρησεων απο ανεργους και απο ασκουντες επαγγελματικη δραστηριοτητα που δεν εχουν σχεση μισθωτης εργασιας. Οι τομεις προτεραιοτητας ειναι: αγροδιατροφη, ενεργεια, πολιτιστικες-δημιουργικες βιομηχανιες, εφοδιαστικη αλυσιδα, περιβαλλον, τεχνολογιες πληροφορικης και επικοινωνιων (ΤΠΕ), υγεια-φαρμακα, υλικα-κατασκευες. Το συνολο της χρηματοδοτησης καθε επιχειρηματικου σχεδιου κυμαινεται απο 15.000 εως 60.000 ευρω και αφορα στην καλυψη του 100% ισοποσων επιλεξιμων δαπανων. Οι επιλεξιμες δαπανες περιλαμβανουν: λειτουργικα, δαπανες για αμοιβες τριτων, δαπανες προβολης δικτυωσης, αγορα/χρηματοδοτικη μισθωση εξοπλισμου, προμηθεια αναλωσιμων, μισθολογικο κοστος για προσληψη νεου προσωπικου κ.α. Αναπτυξη της Επιχειρηματικοτητας Υφισταμενων και Νεοιδρυομενων Κοινωνικων Συνεταιριστικων Επιχειρησεων (Κοιν.Σ.Επ.) Η δραση αφορα στην υλοποιηση βιωσιμων επιχειρηματικων σχεδιων απο Κοινωνικες Συνεταιριστικες Επιχειρησεις που θα σχεδιαστουν με γνωμονα τον κοινωνικο τους αντικτυπο. Οι δυνητικοι δικαιουχοι της δρασης ειναι υφισταμενες και νεοιδρυομενες Κοιν.Σ.Επ. Προκειμενου να ειναι επιλεξιμοι για ενισχυση, οι δυνητικοι δικαιουχοι πρεπει να λειτουργουν νομιμως με τη μορφη Κοινωνικης Συνεταιριστικης Επιχειρησης εντος της Ελληνικης Επικρατειας και να διατηρουν την ιδιοτητα του μελους στο Μητρωο Κοινωνικης Οικονομιας [βλ. υποσημειωση 7] καθ’ ολη τη διαρκεια υλοποιησης του προγραμματος. Τα επιχειρηματικα σχεδια μπορει να αφορουν σε: αποκτηση απαραιτητου εξοπλισμου η/και ληψη απαραιτητων υπηρεσιων για την υλοποιηση του επενδυτικου σχεδιου, στοχευμενη ενισχυση αναγκων διασφαλισης ποιοτητας παρεχομενων υπηρεσιων η προιοντων, καλυψη μερους του μισθολογικου κοστους για τη δημιουργια νεων θεσεων εργασιας (συμπεριλαμβανομενης της μισθοδοσιας των μελων της Κοιν.Σ.Επ.). {σελιδα 9} ~~~~~~~~~ Ενισχυση της Ιδρυσης και λειτουργιας Νεων Τουριστικων Μικρομεσαιων Επιχειρησεων Η συγκεκριμενη δραση στοχευει στην ενισχυση της επιχειρηματικοτητας στον τομεα του τουρισμου, μεσω της δημιουργιας νεων πολυ μικρων, μικρων και μεσαιων τουριστικων επιχειρησεων. Επιλεξιμες προς χρηματοδοτηση ειναι οι εξης δραστηριοτητες: i) τουριστικα καταλυματα (συμφωνα με τον Ν.4276/2014), ii) κυρια ξενοδοχειακα καταλυματα, iii) μη κυρια ξενοδοχειακα καταλυματα, iv) τουριστικα γραφεια, v) εναλλακτικες μορφες τουρισμου, vi) λοιπες επιχειρηματικες δραστηριοτητες στον τομεα του τουρισμου. Το υψος της επιδοτησης κυμαινεται απο 25.000 εως 400.000 ευρω και χρηματοδοτειται το 45% των επιλεξιμων δαπανων, το οποιο μπορει να ανελθει σε ποσοστο μεχρι 50% εαν περιλαμβανεται προβλεψη για δημιουργια νεων θεσεων εργασιας. Δαπανες που μπορουν να επιδοτηθουν ειναι: κτιρια, μηχανηματα, εγκαταστασεις και εξοπλισμος προστασιας περιβαλλοντος και εξοικονομησης ενεργειας και υδατος, μεταφορικα μεσα, πιστοποιηση συστηματων διασφαλισης ποιοτητας, προβολη/προωθηση/συμμετοχη σε εκθεσεις, τεχνικες μελετες μηχανικου και υπηρεσιες φοροτεχνικου και νομικου συμβουλου, λογισμικα και υπηρεσιες λογισμικου, συνταξη και παρακολουθηση της υλοποιησης του επενδυτικου σχεδιου, κ.α. Ενισχυση Νεων και Υφισταμενων Συνεργατικων Σχηματισμων ΜΜΕ για την αναπτυξη των ικανοτητων τους στις νεες αγορες Η συγκεκριμενη δραση αφορα στην ενισχυση νεων και υφισταμενων συνεργατικων σχηματισμων που δραστηριοποιουνται στους 9 τομεις προτεραιοτητας του ΕΠΑνΕΚ (αγροδιατροφη/βιομηχανια τροφιμων, ενεργεια, περιβαλλον, τεχνολογιες πληροφορικης και επικοινωνιας (ΤΠΕ), Logistics, υγεια, υλικα-κατασκευες, πολιτιστικες βιομηχανιες, τουρισμος) σε ολες τις Περιφερειες. Το ποσοστο επιδοτησης ανερχεται στο 50%, ενω ο συνολικος προυπολογισμος ενος σχεδιου δρασης δεν μπορει να υπολειπεται των 100.000 ευρω και να υπερβαινει τα 2.500.000 ευρω. Στις επιλεξιμες δαπανες περιλαμβανονται, μεταξυ αλλων, η δημιουργια: κοινων υποδομων - κτιριακων και εξοπλισμου παραγωγης-τυποποιησης, logistics, θερμοκοιτιδας απο τον Φορεα Κινητοποιησης (Φ.Κ.), η αναπτυξη και λειτουργια κοινων υπηρεσιων οπως προμηθειων, marketing, πωλησεων, διαχειρισης εφοδιαστικης αλυσιδας, διαχειρισης συγχρηματοδοτουμενων προγραμματων απο τον Φ.Κ., η ενισχυση δρασεων ενδυναμωσης ανθρωπινου δυναμικου για την αναπτυξη του Συνεργατικου Συνεταιρισμου απο τον Φ.Κ. (δρασεις καταρτισης, κ.α.). Αναβαθμιση Υφισταμενων Πολυ Μικρων, Μικρων και Μεσαιων Επιχειρησεων του Τομεα Υπηρεσιων (λιανικο εμποριο, εστιαση, ιδιωτικη εκπαιδευση) Η εν λογω δραση στοχευει στην ενισχυση υφισταμενων μικρων και πολυ μικρων επιχειρησεων που δραστηριοποιουνται: α) στο λιανικο εμποριο, β) στην παροχη υπηρεσιων εστιασης και γ) στην παροχη υπηρεσιων ιδιωτικης εκπαιδευσης-κοινωνικης μεριμνας, προκειμενου να αναβαθμισουν το επιπεδο επιχειρησιακης οργανωσης και λειτουργιας τους. Ο επιχορηγουμενος προυπολογισμος καθε επενδυτικου σχεδιου κυμαινεται απο 10.000 εως 150.000 ευρω και η επιδοτηση ανερχεται στο 50% των επιλεξιμων δαπανων, οι οποιες μπορει να περιλαμβανουν: κτιρια, εγκαταστασεις, μηχανηματα-εξοπλισμο, ψηφιακη προβολη, μισθολογικο κοστος για προσληψη νεου προσωπικου, δαπανες μελετων/καταρτισης/παρακολουθησης του επενδυτικου σχεδιου κ.α. {σελιδα 10} ~~~~~~~~~ Εργαλειοθηκη Ανταγωνιστικοτητας για Μικρες και Πολυ Μικρες Επιχειρησεις Η δραση αυτη στοχευει στην ενισχυση υφισταμενων μικρων και πολυ μικρων επιχειρησεων προκειμενου να αναβαθμισουν και να βελτιωσουν την ανταγωνιστικη τους θεση στην εσωτερικη και εξωτερικη αγορα, επενδυοντας στον εκσυγχρονισμο του παραγωγικου εξοπλισμου τους και στην πιστοποιηση των προιοντων τους. Τα επενδυτικα σχεδια μπορει να κυμαινονται απο 20.000 εως 200.000 ευρω. Η επιδοτηση καθε σχεδιου κυμαινεται απο 50% εως 65% και το υψος της επιδοτησης καθοριζεται με βαση τις εξαγωγικες επιδοσεις των επιχειρησεων. Οι επιλεξιμοι τομεις δραστηριοτητας ειναι: αγροδιατροφη/βιομηχανια τροφιμων, ενεργεια, εφοδιαστικη αλυσιδα, πολιτιστικες και δημιουργικες βιομηχανιες, περιβαλλον, τεχνολογιες πληροφορικης και επικοινωνιων (ΤΠΕ), υγεια, υλικα-κατασκευες. Οι επιδοτουμενες δαπανες μπορει να περιλαμβανουν: μηχανηματα-εξοπλισμο, πιστοποιηση προιοντων-υπηρεσιων διαδικασιων, συσκευασια-ετικετα-branding, ψηφιακη προβολη, συμβουλευτικες υπηρεσιες-τεχνικες μελετες, μεταφορικα μεσα, μισθολογικο κοστος για προσληψη νεου προσωπικου. Αναβαθμιση, Πολυ Μικρων, Μικρων και Μεσαιων Επιχειρησεων για την Αναπτυξη των Ικανοτητων τους στις Νεες Αγορες Η δραση αυτη στοχευει στη βελτιωση της ποιοτητας των προσφερομενων προιοντων/υπηρεσιων η στη δημιουργια νεων προιοντων/υπηρεσιων που θα καλυπτουν συγκεκριμενες αναγκες της αγορας. Τα επενδυτικα σχεδια δυνανται να στοχευουν στη μειωση του κοστους η την αυξηση της αποτελεσματικοτητας των λειτουργικων και παραγωγικων διαδικασιων. Στη δραση μπορουν να συμμετεχουν υφισταμενες και νεες πολυ μικρες και μικρες επιχειρησεις, οι οποιες επιδοτουνται για επενδυτικα σχεδια υψους 15.000 εως 200.000 ευρω. Η χρηματοδοτηση καλυπτει το 40% των επιλεξιμων δαπανων, και προσαυξανεται κατα 10%, φτανοντας στο 50% στην περιπτωση προσληψης νεου προσωπικου. Οι επιλεξιμες δαπανες περιλαμβανουν: κτιρια-λοιπες εγκαταστασεις-περιβαλλοντα χωρο, μηχανηματα-εξοπλισμο, εγκαταστασεις προστασιας περιβαλλοντος και εξοικονομησης ενεργειας-υδατος, αναπτυξη-πιστοποιηση συστηματων διασφαλισης ποιοτητας και περιβαλλοντικης διαχειρισης, ενεργειες για κατοχυρωση ευρεσιτεχνιων και προστασια της πνευματικης ιδιοκτησιας η για αποκτηση και χρηση πατεντων και μεταφορα τεχνογνωσιας, τεχνολογικη αναβαθμιση μεσω αυξησης της χρησης ΤΠΕ, προβολη-προωθηση της επιχειρησης σε αγορες, μισθολογικο κοστος εργαζομενων κ.α. Αξιοποιηση Επιχειρηματικης Εμπειριας - Επιχειρηματικη Επανεκκινηση Η δραση αφορα στην ιδρυση νεων επιχειρησεων απο ανεργους ηλικιας ανω των 45 ετων. Προκειται για δραση που παρεχει ενα πλαισιο νεων επιχειρηματικων ευκαιριων σε ανεργους που στο παρελθον ειχαν αναπτυξει επιχειρηματικη δραστηριοτητα η διαθετουν σημαντικη επαγγελματικη εμπειρια για να το πραξουν, προκειμενου να συμβαλλει στην επανενταξη τους στην αγορα εργασιας αξιοποιωντας το γνωστικο κεφαλαιο που τα ατομα αυτα κατεχουν. Οι δυνητικοι δικαιουχοι της δρασης ειναι ανεργοι εγγεγραμμενοι στα μητρωα ανεργων του ΟΑΕΔ κατα την υποβολη της αιτησης και κατα την ημερομηνια εναρξης της επιχειρηματικης τους δραστηριοτητας, οι οποιοι θα ιδρυσουν επιχειρηση (η θα αποτελουν βασικο μετοχο) και δεν θα αποκτησουν σχεση μισθωτης εργασιας καθ’ ολη τη διαρκεια υλοποιησης του επιχειρηματικου σχεδιου. Το συνολικο υψος επιχειρηματικων σχεδιων ανα προταση μπορει να κυμαινεται απο 15.000 εως 60.000 ευρω, ενω το ποσοστο επιδοτησης φτανει κατα μεσο ορο στο 65%. Αναβαθμιση εταιρειων franchising Η δραση στοχευει στην επιχορηγηση των επιχειρησεων προκειμενου να ενισχυσουν τις ικανοτητες τους αναφορικα με τη βελτιωση της ποιοτητας των προσφερομενων προιοντων και υπηρεσιων η τη δημιουργια νεων προιοντων/υπηρεσιων. Τα επενδυτικα σχεδια των επιχειρησεων μπορουν να εχουν συνολικο προυπολογισμο απο 30.000 εως 200.000 ευρω και να περιλαμβανουν: αναβαθμιση υποδομων (κτιρια εγκαταστασεις, περιβαλλοντας χωρος), μηχανηματα και εξοπλισμο, επενδυσεις για εξοικονομηση ενεργειας και περιβαλλοντικη αναβαθμιση, αναπτυξη και πιστοποιηση συστηματων διασφαλισης ποιοτητας και περιβαλλοντικης διαχειρισης, αυτοματοποιηση λειτουργικων δραστηριοτητων μεσω της αυξησης χρησης των ΤΠΕ (λογισμικο, υπηρεσιες λογισμικου και υποδομες ΤΠΕ), μισθολογικο κοστος εργαζομενων (υφισταμενο η/και νεο προσωπικο), μεταφορικα μεσα. Η χρηματοδοτηση των επενδυτικων σχεδιων καλυπτει το 40% των επιλεξιμων δαπανων και προσαυξανεται κατα 10%, φτανοντας στο 50%, στην περιπτωση προσληψης νεου προσωπικου. {σελιδα 11} ~~~~~~~~~ [Πλαισιο κειμενου]. Πληροφοριες για προγραμματα-προσκλησεις χρηματοδοτησης μεσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 μπορειτε να βρειτε στον συνδεσμο: https://www.espa.gr/el/Pages/Proclamations.aspx [Τελος πλαισιου]. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 6. Νεανικη επιχειρηματικοτητα Στη σημερινη εποχη ολο και περισσοτεροι νεοι/ες στρεφονται στη δημιουργια δικης τους επιχειρησης εξαιτιας της δυσκολιας ευρεσης μισθωτης εργασιας. Για το λογο αυτο, εχουν αναπτυχθει διαφορα προγραμματα που χρηματοδοτουνται απο την Ευρωπαικη Ενωση (ΕΕ) και την Ελλαδα, τα οποια στοχευουν στην υποστηριξη της νεανικης επιχειρηματικοτητας [βλ. υποσημειωση 8]. Ακολουθει παρουσιαση των πλεον σημαντικων. ------------------------------------- ------------------------------------- 6.1 Προγραμματα ενισχυσης της αυτοαπασχολησης και της επιχειρηματικοτητας που υλοποιουνται απο τον ΟΑΕΔ Ο ΟΑΕΔ κατα καιρους υλοποιει προγραμματα για την ενισχυση της αυτοαπασχολησης και της επιχειρηματικοτητας οπως: • Προγραμματα προωθησης της αυτοαπασχολησης ανεργων νεων εως 29 ετων, οι οποιοι λαμβανουν βοηθεια για την ωριμανση της επιχειρηματικης τους ιδεας και τη συνταξη του επιχειρηματικου σχεδιου, και επειτα υποστηριζονται οικονομικα για την ιδρυση της επιχειρησης τους, με επιχορηγηση κεφαλαιου αλλα και με δωρεαν παροχη συμβουλων απο ειδικους. • Προγραμματα «δευτερης επιχειρηματικης ευκαιριας» για ανεργους πρωην αυτοαπασχολουμενους - εργοδοτες που εκλεισαν τις επιχειρησεις τους κατα τη διαρκεια της οικονομικης κρισης, στους οποιους δινεται επιχορηγηση για να ξεκινησουν μια νεα επιχειρηματικη δραστηριοτητα, μονοι η μαζι με αλλους. • Προγραμματα Επιχορηγησης Νεων Ελευθερων Επαγγελματιων ανεργων που ανηκουν σε ευαλωτες ομαδες, μεταξυ των οποιων συγκαταλεγονται και τα ατομα με αναπηρια και χρονιες παθησεις. • Προγραμματα επιχορηγησης για την εργονομικη διευθετηση του χωρου εργασιας ατομων με αναπηρια που εντασσονται στο προγραμμα νεων ελευθερων επαγγελματιων. • Προγραμματα ενισχυσης της αυτοαπασχολησης πτυχιουχων τριτοβαθμιας εκπαιδευσης, μεσω των οποιων οι πτυχιουχοι επιδοτουνται για τη δημιουργια, οργανωση, υποστηριξη και λειτουργια νεας η υφισταμενης επιχειρησης συναφους με τις σπουδες τους, με ποσα τα οποια διαφοροποιουνται αναλογα με το εαν προκειται για ατομικη επιχειρηση η συνεργασια δυο η περισσοτερων ατομων. {σελιδα 12} ~~~~~~~~~ ------------------------------------- ------------------------------------- 6.2 Πρωτοβουλια για την Απασχοληση των Νεων (ΠΑΝ) Η «Πρωτοβουλια για την Απασχοληση των Νεων» (ΠΑΝ) ειναι ενα απο τα σημαντικοτερα χρηματοδοτικα μεσα της ΕΕ που διατιθενται για την υλοποιηση των Εγγυησεων για τη Νεολαια [βλ. υποσημειωση 9]. Στηριζει ανεργους νεους 15 εως 29 ετων και μακροχρονια ανεργους, συμπεριλαμβανομενων οσων βρισκονται εκτος εργασιας, εκπαιδευσης η καταρτισης. Η συγκεκριμενη Πρωτοβουλια χρηματοδοτειται στην Ελλαδα μεσω του Επιχειρησιακου Προγραμματος του «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση 2014-2020» και ειδικοτερα του τριτου αξονα «Διευκολυνση της προσβασης στην απασχοληση των νεων εως 29 ετων». Στο πλαισιο αυτου του αξονα χρηματοδοτουνται εργα με σκοπο την αντιμετωπιση της διαρκως αυξανομενης ανεργιας των νεων, και ειδικοτερα αυτων που βρισκονται εκτος εργασιας, εκπαιδευσης η καταρτισης (NEETs), και την βιωσιμη ενταξη τους στην αγορα εργασιας μεσω στοχευμενων παρεμβασεων. Στο πλαισιο της Πρωτοβουλιας για την Απασχοληση των Νεων εφαρμοζεται και το Σχεδιο Δρασης της Εγγυησης για τη Νεολαια, στο οποιο, μεταξυ αλλων, προβλεπονται και δρασεις ενισχυσης της νεανικης αυτοαπασχολησης και επιχειρηματικοτητας, και πιο συγκεκριμενα: • Πιλοτικο Προγραμμα υποστηριξης επιχειρηματικων σχεδιων ανεργων νεων ηλικιας 18-29 ετων. Το Προγραμμα υλοποιειται σε συνεργασια με τους Κοινωνικους Εταιρους και στοχο εχει τη συγκροτηση ενιαιου περιβαλλοντος συμβουλευτικης και καθοδηγησης των νεων ηλικιας 18-29 ετων ωστε να καταρτισουν και να υλοποιησουν βιωσιμα επιχειρηματικα σχεδια. Οι επιχειρηματικες ιδεες αξιολογουνται ως προς την ωριμοτητα τους απο Ομαδα Αξιολογητων (ΟΑΕΔ και Κοινωνικους Εταιρους) με βαση προκαθορισμενα κριτηρια αξιολογησης. Επιλεγονται για καθοδηγηση οι πιο ωριμες επιχειρηματικες ιδεες ωστε οι ωφελουμενοι/ες να προβουν στην καταρτιση ολοκληρωμενων επιχειρηματικων σχεδιων. Μετα την ολοκληρωση της ανωτερω δρασης ακολουθει προγραμμα επιχορηγησης ανεργων νεων ηλικιας 18-29 ετων προκειμενου να δημιουργησουν τη δικη τους επιχειρηση. • Προγραμμα επιχειρηματικοτητας για ανεργους/ες νεους/ες 18-24 ετων και προγραμμα επιχειρηματικοτητας για ανεργους/ες νεους/ες 25-29 ετων. Στο πλαισιο ξεχωριστης δρασης με τιτλο «προγραμμα συμβουλευτικης για την επιχειρηματικοτητα νεων», προβλεπεται η παροχη υπηρεσιων mentoring σε ωφελουμενους/ες στους/ις οποιους/ες εγκρινεται η χρηματοδοτηση των επιχειρηματικων τους σχεδιων. Οι υπηρεσιες mentoring υλοποιουνται σε συνεργασια με τους Κοινωνικους Εταιρους. [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες σχετικα με προγραμματα ενισχυσης της νεανικης επιχειρηματικοτητας στο: http://www.oaed.gr/anoikta-programmata [Τελος πλαισιου]. Η ενισχυση και προωθηση της νεανικης επιχειρηματικοτητας αποτελει και εναν απο τους βασικους στοχους της Στρατηγικης «Νεολαια 2017-2027» [βλ. υποσημειωση 10]. Η Στρατηγικη αυτη επιδιωκει να προωθησει την αυτονομια και την ανεξαρτησια της νεολαιας και να διευκολυνει τη μεταβαση της στην ενηλικιωση, να προσφερει μια δικαιη και ποιοτικη εκπαιδευση-καταρτιση-μαθητεια, να εξασφαλισει αξιοπρεπη εργασια για τη νεολαια, να ενθαρρυνει την επιχειρηματικοτητα των νεων, να ενισχυσει την υγεια και την ευημερια τους καθως και τη συμμετοχη τους στη ληψη αποφασεων, να συμβαλλει στη μειωση των ανισοτητων μεταξυ των νεων και στη δημιουργια πολεων φιλικων προς τη νεολαια. {σελιδα 13} ~~~~~~~~~ ------------------------------------- ------------------------------------- 6.3 Ευρωπαικο Προγραμμα «Erasmus for young entrepreneurs» - Ανταλλαγες για νεους επιχειρηματιες Το «Erasmus Νεοι Επιχειρηματιες» ειναι ενα προγραμμα διασυνοριακης ανταλλαγης το οποιο προσφερει σε νεους/ες η φιλοδοξους/ες επιχειρηματιες την ευκαιρια να αποκομισουν γνωσεις απο εμπειρους επιχειρηματιες που διευθυνουν μικρες επιχειρησεις σε καποια απο τις συμμετεχουσες στο προγραμμα χωρες. Χρηματοδοτειται εν μερει απο την ΕΕ μεσω του προγραμματος COSME [βλ. υποσημειωση 11] (2014-2020) και λειτουργει στις συμμετεχουσες χωρες με τη βοηθεια τοπικων σημειων επαφης, αρμοδιων για την παροχη επιχειρηματικης υποστηριξης (π.χ. εμπορικα επιμελητηρια, κεντρα υποστηριξης νεων επιχειρησεων, «εκκολαπτηρια» επιχειρησεων κ.λπ.). Οι οργανισμοι αυτοι επιλεγονται απο την Ευρωπαικη Επιτροπη και παρεχουν στους συμμετεχοντες καθοδηγηση σε ολα τα σταδια του προγραμματος ανταλλαγης. Ειναι επισης υπευθυνοι για την αξιολογηση της αιτησης συμμετοχης στο προγραμμα. Παρεχουν βοηθεια στην προετοιμασια της αιτησης και στην εδραιωση μιας επιτυχημενης σχεσης με τον καταλληλο επιχειρηματια, και απαντουν σε ολες τις ερωτησεις. Οι ενδιαφερομενοι/ες πρεπει να επιλεγουν ενα τοπικο σημειο επαφης που δραστηριοποιειται στην περιοχη η στη χωρα κατοικιας τους. Η ανταλλαγη εμπειριων πραγματοποιειται κατα τη διαρκεια της παραμονης του νεου/της νεας για μια περιοδο απο 1 εως 6 μηνες σε μια αλλη συμμετεχουσα στο προγραμμα χωρα κοντα σε εναν εμπειρο επιχειρηματια υποδοχης, γεγονος που βοηθα τον/την νεο/α επιχειρηματια να αποκτησει απο πρωτο χερι τις απαραιτητες γνωσεις και δεξιοτητες για τη διοικηση μιας μικρης επιχειρησης η για την εναρξη μιας νεας επιχειρησης, σε ενα ευρυ φασμα τομεων. Μεσω του προγραμματος οι συμμετεχοντες εμβαθυνουν σε διαφορετικες πολιτιστικες και οργανωτικες συνθηκες και στο πως λειτουργουν οι εταιρειες σε μια αλλη χωρα, και εχουν την ευκαιρια να βελτιωσουν τις γλωσσικες τους δεξιοτητες. Επιπροσθετα, οι συμμετεχοντες μπορουν να ωφεληθουν απο την προσβαση σε νεες αγορες, τη διεθνη συνεργασια και τις πιθανες δυνατοτητες δικτυωσης και συνεργασιας με επιχειρηματικους εταιρους στο εξωτερικο. Μακροπροθεσμα, μπορουν να ωφεληθουν απο τις ευκαιριες ευρειας δικτυωσης και ισως αποφασισουν να συνεχισουν τη συνεργασια τους πιθανον ως εταιροι με μακροχρονη συνεργασια (π.χ. κοινοπραξιες, δραστηριοτητες υπεργολαβιας, σχεσεις εργολαβου-προμηθευτη κ.λπ.). Για τη συμμετοχη σας στο προγραμμα πρεπει να λαβετε υποψη σας τα παρακατω: • Πρεπει να ειστε ανω των 18 ετων, μονιμος κατοικος χωρας της ΕΕ η χωρας που ειναι μερος της συμφωνιας COSME τις τελευταιες 180 ημερες. • Πρεπει να αποδειξετε το ενδιαφερον σας και τη σαφη σας προθεση να ξεκινησετε μια επιχειρηματικη δραστηριοτητα, και να παρουσιασετε μια σοβαρη επιχειρηματικη ιδεα που θα συνοδευεται απο ενα ρεαλιστικο επιχειρηματικο σχεδιο. • Η διαρκεια του προγραμματος κυμαινεται απο 1 εως 6 μηνες. Ειναι δυνατον να μοιρασετε το διαστημα διαμονης σας σε διαφορες περιοδους υπο τον ορο οτι θα ολοκληρωσετε το προγραμμα εντος 12 μηνων απο την εναρξη του. Συνισταται, ωστοσο, να ολοκληρωσετε την ανταλλαγη χωρις διακοπη. {σελιδα 14} ~~~~~~~~~ • Πρεπει να ειστε σε θεση να συμπληρωσετε με δικους σας πορους τη χρηματοδοτηση που παρεχει το προγραμμα, ωστε να καλυψετε τα εξοδα της διαμονης σας στο εξωτερικο. • Μπορειτε να υποβαλετε αιτηση για χρηματοδοτικη βοηθεια προκειμενου να καλυψετε τα εξοδα ταξιδιου και τα ημερησια εξοδα διαβιωσης σας κατα τη διαρκεια της συμμετοχης σας στο προγραμμα. Το ποσο που θα λαβετε ποικιλλει απο χωρα σε χωρα. • Μπορειτε να υποβαλετε αιτηση ακομα και εαν εχετε ηδη ξεκινησει μια επιχειρηματικη δραστηριοτητα, υπο τον ορο οτι δεν θα εχουν περασει 3 χρονια κατα τη στιγμη υποβολης της αιτησης. • Αναλυτικες πληροφοριες για το προγραμμα και καθοδηγηση για την υποβολη αιτησης μπορειτε να παρετε απο τα τοπικα σημεια επαφης (ενδιαμεσοι οργανισμοι). Εγγραφα που απαιτουνται για την υποβολη της αιτησης ειναι: − Το βιογραφικο σας σημειωμα (CV) − Μια επιστολη εκδηλωσης ενδιαφεροντος − Το επιχειρηματικο σας σχεδιο [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες μπορειτε να επισκεφθειτε τον συνδεσμο της ΕΕ: https://www.erasmus-entrepreneurs.eu/ [Τελος πλαισιου]. ------------------------------------- ------------------------------------- 6.4 Θερινο Σχολειο Νεανικης Επιχειρηματικοτητας («Youth Entrepreneurship Summer Program - YES») του Τμηματος Διοικητικης Επιστημης και Τεχνολογιας του Οικονομικου Πανεπιστημιου Αθηνων Το Θερινο Σχολειο Νεανικης Επιχειρηματικοτητας προσφερει στους/στις εκπαιδευομενους/ες τη δυνατοτητα βιωματικης μαθησης του πως δουλευει μια επιχειρηση, καθως και μια γενικοτερη εικονα του επιχειρηματικου κοσμου. Κατα τη διαρκεια του θερινου σχολειου πραγματοποιουνται σεμιναρια και πρακτικα εργαστηρια που υλοποιουνται απο καθηγητες του Οικονομικου Πανεπιστημιου Αθηνων καθως και απο καταξιωμενους επιχειρηματιες που μεταφερουν την τεχνογνωσια τους και δινουν στους εκπαιδευομενους μια εικονα του επιχειρειν. Τηλεφωνο: 210-8203827, Ιστοτοπος: https://yes.aueb.gr/ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 7. Γυναικεια επιχειρηματικοτητα Για να μπορεσει μια επιχειρηση να χαρακτηριστει «γυναικεια», ο Οργανισμος για την Οικονομικη Συνεργασια και Αναπτυξη (ΟΟΣΑ) οριζει 2 βασικες προυποθεσεις (OESD, 2005): i) συμμετοχη γυναικας στο κεφαλαιο της επιχειρησης με ποσοστο τουλαχιστον 51% και ii) ληψη στρατηγικων αποφασεων που αφορουν στην αναπτυξη και βιωσιμοτητα της επιχειρησης απο την ιδια τη γυναικα-ιδιοκτητρια. Η γυναικεια επιχειρηματικοτητα παιζει πλεον πολυ σημαντικο ρολο στην αναπτυξη της οικονομιας, αλλα και στην καταπολεμηση των διακρισεων λογω φυλου στην αγορα εργασιας. Για τον λογο αυτο, σε ευρωπαικο και εθνικο επιπεδο υλοποιουνται προγραμματα που ενθαρρυνουν και υποστηριζουν τις γυναικες να δημιουργησουν δικες τους επιχειρησεις. {σελιδα 15} ~~~~~~~~~ ------------------------------------- ------------------------------------- 7.1 Προγραμμα προωθησης της γυναικειας επιχειρηματικοτητας Προγραμμα 100 Mirrors Inclusive: Tools for the motivation of enterprising disabled women, στο πλαισιο του Erasmus + Το μεγαλο πλεονεκτημα του ΕΣΠΑ ειναι η διαθεσιμοτητα του, αλλα επειδη η χρηματοδοτηση επεται των δαπανων δεν ειναι ιδιαιτερα χρησιμο για νεους επιχειρηματιες που δεν διαθετουν το αναγκαιο αρχικο κεφαλαιο. Ωστοσο, ειναι μια ιδιαιτερα ελκυστικη επιλογη για να συνδυαστει με εναν η περισσοτερους απο τους λοιπους τροπους χρηματοδοτησης (τραπεζικος δανεισμος, venture capital κ.α.) που αναφερονται στην ενοτητα 9.2 του παροντος οδηγου. Καθως η διαδικασια ειναι ιδιαιτερα γραφειοκρατικη, ειναι θεμιτο να υπαρξει συνεργασια με εξειδικευμενους συμβουλους ωστε η ολη επενδυση να ολοκληρωθει απροσκοπτα. Ιστοτοπος: http://100mirrors-inc.eu/el/ ------------------------------------- ------------------------------------- 7.2 Φορεις στηριξης και προωθησης της γυναικειας επιχειρηματικοτητας Ελληνικη Εταιρια Διοικησεως Επιχειρησεων (ΕΕΔΕ) / Τομεας Αναπτυξης Γυναικων Μανατζερ και Επιχειρηματιων (ΤΟΓΜΕ) Ο Τομεας Αναπτυξης Γυναικων Μανατζερ και Επιχειρηματιων αποσκοπει στη διευρυνση της γυναικειας παρουσιας στο χωρο του Μανατζμεντ και των επιχειρησεων. Αποστολη του ΤΟΓΜΕ ειναι να συμβαλλει εμπρακτα στην προωθηση, αναδειξη και καθιερωση στην Ελλαδα οσο το δυνατον περισσοτερων γυναικων επιχειρηματιων και ανωτερων και ανωτατων στελεχων επιχειρησεων και οργανισμων, καθως και στη βελτιωση της ανταγωνιστικοτητας τους. Μεταξυ των στοχων του περιλαμβανεται και η ενθαρρυνση των γυναικων στην αναληψη επιχειρηματικων πρωτοβουλιων, στην αναπτυξη και τη διαδοση τους. Μελη του Τομεα μπορουν να γινουν κυριως γυναικες που κατεχουν διευθυντικες θεσεις η ειναι επιχειρηματιες/ελευθεροι επαγγελματιες, πτυχιουχοι ανωτατων εκπαιδευτικων ιδρυματων της Ελλαδας και του εξωτερικου η διευθυντικα στελεχη με πενταετη επαγγελματικη εμπειρια ακομα και αν δεν ειναι πτυχιουχοι ανωτατου εκπαιδευτικου ιδρυματος. Τηλ.: 210 2112000 Ιστοτοπος: http://www.eede.gr/institutes-and-sectors/togme/togme Εθνικο Επιμελητηριακο Δικτυο Ελληνιδων Γυναικων Επιχειρηματιων (Ε.Ε.Δ.Ε.Γ.Ε.) Το Ε.Ε.Δ.Ε.Γ.Ε. ειναι η Αστικη Εταιρεια των Επιμελητηριων της Ελλαδος που δημιουργηθηκε για την προωθηση της επιχειρηματικοτητας της γυναικας. Πρωταρχικος στοχος του Δικτυου ειναι η ευαισθητοποιηση των επιμελητηριων και των επιχειρηματιων-μελων τους σχετικα με τα οφελη που θα προκυψουν απο την πληρη ενσωματωση των γυναικων στην αγορα εργασιας και την οικονομια. Επισης, το Δικτυο στοχευει στην ενισχυση και εξυγιανση υπαρχοντων γυναικειων επιχειρηματικων μοναδων, στην αναπτυξη της επιχειρηματικοτητας των γυναικων με την ιδρυση νεων επιχειρησεων, στην προωθηση ισων ευκαιριων, στην αρση των επαγγελματικων στερεοτυπων και στη συμφιλιωση μεταξυ οικογενειακης και επαγγελματικης ζωης. Τηλεφωνο: 210-4129328, Ιστοτοπος: http://www.eedege.gr/ {σελιδα 16} ~~~~~~~~~ ΕΡΓΑΝΗ - Κεντρο Στηριξης της Απασχολησης και της Επιχειρηματικοτητας των Γυναικων Το Κεντρο Εργανη βρισκεται στη Θεσσαλονικη και υποστηριζει γυναικες, νεους, δημιουργικες ομαδες και μελη ευπαθων κοινωνικα ομαδων σε θεματα απασχολησης, επιχειρηματικοτητας και κοινωνικης επιχειρηματικοτητας. Στελεχωνεται απο εξειδικευμενους επιστημονες (κοινωνιολογους, νομικους, οικονομολογους, ψυχολογους) και παρεχει πληροφορηση, ενημερωση, καταρτιση και συμβουλευτικες υπηρεσιες. Στο Κεντρο ΕΡΓΑΝΗ λειτουργει Υπηρεσια Επιχειρηματικοτητας με στοχο την προαγωγη της γυναικειας αυτοαπασχολησης και επιχειρηματικοτητας. Στους συμβουλους επιχειρηματικοτητας απευθυνονται ατομα που θελουν να δημιουργησουν τη δικη τους επιχειρηση, καθως επισης και ηδη ενεργες επιχειρηματιες που ενδιαφερονται για τον ανασχεδιασμο η την αναπτυξη των επιχειρησεων τους. Οι υποψηφιες επιχειρηματιες εχουν τη δυνατοτητα μεσω της υπηρεσιας να: i) ξεκαθαρισουν και να αξιολογησουν την επιχειρηματικη τους ιδεα, ii) σχεδιασουν τα βηματα που απαιτουνται για τη δημιουργια της επιχειρησης (δημιουργια επιχειρηματικου σχεδιου), iii) ενημερωθουν για δυνατοτητες χρηματοδοτησης της μελλοντικης τους επιχειρησης. Στην περιπτωση των ενεργων επιχειρηματιων προσφερονται υπηρεσιες οπως: i) συμβουλευτικη με ειδικους σε θεματα αιχμης για επιχειρηματιες (π.χ. διαφημιση, κοστολογηση, αναπτυξη πελατολογιου), ii) εντοπισμος και επιλυση προβληματων στην οργανωση και τη διοικηση της επιχειρησης, iii) δρομολογηση σχεδιων αναπτυξης της επιχειρησης, iv) ενημερωση για δυνατοτητες χρηματοδοτησης. Επιπροσθετα, στο Κεντρο ΕΡΓΑΝΗ λειτουργει Υπηρεσια Κοινωνικης Επιχειρηματικοτητας. Σκοπος αυτης της υπηρεσιας ειναι να ξεδιπλωσει νεες ευκαιριες απασχολησης, κυριως μεταξυ των λιγοτερο ευνοημενων ομαδων. Οι συμβουλοι του Κεντρου ενημερωνουν για το νεο θεσμικο πλαισιο, αλλα δουλευουν και μαζι με τις ενδιαφερομενες ομαδες για οσα πρεπει να γινουν ωστε να δημιουργηθει μια βιωσιμη μοναδα στο πλαισιο της Κοινωνικης και Αλληλεγγυας Οικονομιας (πιο συγκεκριμενα δουλευουν σε θεματα οπως: συγκροτηση και λειτουργια της ιδρυτικης ομαδας, αξιολογηση επιχειρηματικης ιδεας, καταστρωση επιχειρηματικου σχεδιου, πηγες χρηματοδοτησης, θεματα προβολης και δικτυωσης, συνταξη καταστατικου και αλλα νομικα θεματα). Οι υπηρεσιες του Κεντρου ΕΡΓΑΝΗ παρεχονται σε ατομικες η/και ομαδικες συναντησεις. Τηλεφωνο: 2310-621166, Φαξ: 2310-621648, E-mail: ergani@ergani.gr Ιστοτοπος: https://www.ergani.gr/ Κεντρο Ερευνων για Θεματα Ισοτητας (ΚΕΘΙ) Το ΚΕΘΙ ειναι Νομικο Προσωπο Ιδιωτικου Δικαιου που εποπτευεται απο το Υπουργειο Εσωτερικων και ενεργοποιειται στην προωθηση της ισοτητας των φυλων μεσω της εξαλειψης των διακρισεων και ανισοτητων λογω φυλου, σε ολους τους τομεις της ζωης. Μεταξυ των δραστηριοτητων του προβλεπονται και ενεργειες οπως: i) μεταφορα τεχνογνωσιας και εμπειριας σε θεματα συμβουλευτικης γυναικων και κοινωνικα ευαλωτων ομαδων για την απασχοληση, την επιχειρηματικοτητα και την κοινωνικη ενταξη και ii) υποστηριξη της δικτυωσης και διασυνδεσης φορεων που δραστηριοποιουνται στην προωθηση της ισοτητας των φυλων στην απασχοληση, την επιχειρηματικοτητα και την κοινωνικη ενταξη. Τηλεφωνο: 210-3898000, Ιστοτοπος: www.kethi.gr Συνδεσμος Επιχειρηματιων Γυναικων Ελλαδος (Σ.Ε.Γ.Ε.) Ο Σ.Ε.Γ.Ε. ειναι μια Μη Κυβερνητικη Οργανωση με πανελληνιο μη κερδοσκοπικο χαρακτηρα και απευθυνεται στις γυναικες που ασκουν επιχειρηματικη δραστηριοτητα στην Ελλαδα. Ο Σ.Ε.Γ.Ε. ιδρυθηκε το 1997 στη Θεσσαλονικη και διοικειται απο 9μελες Διοικητικο Συμβουλιο. Ο Συνδεσμος ειναι μελος της Επιτροπης Εμποριου & Αναπτυξης του Παγκοσμιου Οργανισμου Εμποριου (ΠΟΕ), του Συνδεσμου Βιομηχανιων Βορειου Ελλαδος (ΣΒΒΕ), του Συνδεσμου Γυναικων Επιχειρηματιων της Μεσογειου (AFAEMME), του Δικτυου WeConnect International, ενω αρκετα μελη του συμμετεχουν στις διοικησεις Επιμελητηριων. Συνεργαζεται με υπουργεια, κοινωνικους φορεις, επαγγελματικες και μη κυβερνητικες οργανωσεις, σε τοπικο και ευρωπαικο επιπεδο, για την προωθηση των συμφεροντων των γυναικων που ασκουν επιχειρηματικη δραστηριοτητα. Ο Συνδεσμος παρεχει υποστηρικτικες υπηρεσιες στη γυναικα επιχειρηματια, στην προσπαθεια του να αναδειξει το γυναικειο δυναμικο σε οικονομικο παραγοντα της χωρας. Μεσα απο σειρα υποστηρικτικων δρασεων στηριζει τη βιωσιμοτητα της Ελληνικης Γυναικειας Επιχειρησης. Τηλεφωνο: 2310-224440, Ιστοτοπος: https://www.sege.gr/ {σελιδα 17} ~~~~~~~~~ iforU Greek Mentoring network (Μη Κερδοσκοπικη Οργανωση για την ενισχυση της γυναικειας επιχειρηματικοτητας) Προκειται για νεοσυστατη μη κερδοσκοπικη οργανωση που εχει ως στοχο της την ενισχυση της γυναικειας επιχειρηματικοτητας, ενθαρρυνοντας και υποστηριζοντας στην επαγγελματικη τους πορεια και εξελιξη νεες γυναικες που εχουν επιχειρησεις η που θελουν να δημιουργησουν επιχειρησεις Τηλεφωνο: 210-6892151, E-mail: info@iforu.gr, Ιστοτοπος: http://iforu.gr/el/1002-2/ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 8. Κοινωνικη επιχειρηματικοτητα Ο τομεας της Κοινωνικης και Αλληλεγγυας Οικονομιας (Κ.ΑΛ.Ο), που τελευταια γνωριζει σχετικη ανθιση και στην Ελλαδα, αποτελει ενα περιβαλλον επιχειρηματικης δραστηριοτητας περισσοτερο ευνοικο και φιλικο για τους/τις νεους/ες και τις γυναικες με αναπηρια. Η κοινωνικη οικονομια ως τομεας, περιλαμβανει ενα συνολο οικονομικων δραστηριοτητων που στηριζονται σε μια εναλλακτικη μορφη οργανωσης των σχεσεων παραγωγης, διανομης, καταναλωσης και επανεπενδυσης, βασισμενη -σε αντιθεση με τον αμιγως κερδοσκοπικο τομεα- στις αρχες της δημοκρατιας, της ισοτητας, της αλληλεγγυης, της συνεργασιας, καθως και του σεβασμου στον ανθρωπο και το περιβαλλον. Ο συγχρονος τυπος των κοινωνικων επιχειρησεων στην Ευρωπη ειναι η κοινωνικη συνεταιριστικη επιχειρηση η οποια ενσωματωνει την παραδοση του συνεργατισμου, εχοντας παραλληλα σαφη προσανατολισμο σε κοινωνικους σκοπους, αποσκοπωντας στη συλλογικη η κοινωνικη ωφελεια. Στην Ελλαδα, συμφωνα με το ισχυον θεσμικο πλαισιο (ν. 4430/2016) ως φορεις Κ.ΑΛ.Ο. οριζονται: α) Οι Κοινωνικες Συνεταιριστικες Επιχειρησεις (Κοιν.Σ.Επ.) οπως οριζονται στο αρθρο 14 του νομου. β) Οι Κοινωνικοι Συνεταιρισμοι Περιορισμενης Ευθυνης (Κοι.Σ.Π.Ε., αρθρο 12 του ν. 2716/1999) οι οποιοι αυτοδικαια θεωρουνται πλεον Κοιν.Σ.Επ. γ) Οι Συνεταιρισμοι Εργαζομενων που συστηνονται με το αρθρο 24 του νομου. δ) Οποιοδηποτε αλλο μη μονοπροσωπο νομικο προσωπο, εφοσον εχει αποκτησει νομικη προσωπικοτητα, οπως αγροτικοι συνεταιρισμοι του ν. 4384/2016, αστικοι συνεταιρισμοι του ν.1667/1986, Αστικες Εταιριες των αρθρων 741 επ. του Α. Κ., εφοσον σωρευτικα συντρεχουν για τον αστικο συνεταιρισμο οι εξης προυποθεσεις: 1. Αναπτυσσει δραστηριοτητες συλλογικης και κοινωνικης ωφελειας. 2. Μεριμνα για την πληροφορηση και τη συμμετοχη των μελων του και εφαρμοζει δημοκρατικο συστημα ληψης αποφασεων, συμφωνα με την αρχη «ενα μελος μια ψηφος», ανεξαρτητα απο τη συνεισφορα καθε μελους. 3. Το καταστατικο του προβλεπει περιορισμους στη διανομη των κερδων. 4. Εφαρμοζει συστημα συγκλισης στην αμοιβη της εργασιας. 5. Αποβλεπει στην ενδυναμωση των οικονομικων δραστηριοτητων του και τη μεγιστοποιηση της παραγομενης κοινωνικης ωφελειας μεσω της οριζοντιας και ισοτιμης δικτυωσης με αλλους φορεις ΚΑΛΟ. 6. Δεν εχει ιδρυθει και δεν διοικειται αμεσα η εμμεσα απο Ν.Π.Δ.Δ. η Ο.Τ.Α. α’ η β’ βαθμου, η απο αλλο νομικο προσωπο του ευρυτερου δημοσιου τομεα. {σελιδα 18} ~~~~~~~~~ Η αναληψη επιχειρηματικης δρασης απο ατομα με αναπηρια προβλεπεται στο θεσμικο πλαισιο υπο τη μορφη της Κοινωνικης Συνεταιριστικης Επιχειρησης (Κοιν.Σ.Επ.) Ενταξης [βλ. υποσημειωση 12]. Ολες οι Κοιν.Σ.Επ. αποτελουν αστικους συνεταιρισμους που εχουν ως καταστατικο σκοπο τη συλλογικη και την κοινωνικη ωφελεια [βλ. υποσημειωση 13] και διαθετουν εκ του νομου εμπορικη ιδιοτητα. Ειδικοτερα σε οτι αφορα τις Κοιν.Σ.Επ. Ενταξης, σε αυτες εντασσονται και οι Κοιν.Σ.Επ. Ενταξης Ευαλωτων Ομαδων, οι οποιες επιδιωκουν την ενταξη, στην οικονομικη και κοινωνικη ζωη, των ατομων που ανηκουν σε αυτες τις ομαδες, μεταξυ των οποιων και τα ατομα με αναπηρια οποιασδηποτε μορφης (σωματικη, ψυχικη, νοητικη, αισθητηριακη). Θα πρεπει να σημειωθει οτι ποσοστο 30% κατ’ ελαχιστον των μελων και των εργαζομενων στις επιχειρησεις αυτες ανηκουν υποχρεωτικα στις ευαλωτες ομαδες. Η μορφη της Κοιν.Σ.Επ. προκρινεται ως ιδιαιτερα συμφερουσα καθως εχει σημαντικα πλεονεκτηματα για τα ατομα με αναπηρια που θελουν να αναπτυξουν επιχειρηματικη δραστηριοτητα. Ειδικοτερα, τα πλεονεκτηματα των Κοιν.Σ.Επ. αφορουν σε θεματα εργασιακα, ασφαλιστικα, φορολογικα και λειτουργικα και ειναι τα εξης: [Πλαισιο κειμενου]. Πλεονεκτηματα Κοιν.Σ.Επ. για τα ατομα με αναπηρια • Ταυτοχρονη ληψη των αναπηρικων επιδοματων και παροχων. • Μη υποχρεωση εγγραφης στον ΟΑΕΕ. • Απαλλαγη απο το τελος επιτηδευματος για τα πρωτα 5 ετη απο την εναρξη λειτουργιας της επιχειρησης. • Χαμηλο κοστος λογιστικης παρακολουθησης λογω τηρησης απλογραφικου συστηματος. • Ποσοστο εως 35% των κερδων προ φορων, το οποιο καταβαλλεται στους εργαζομενους, θεωρειται ακαθαριστο εισοδημα απο μισθωτη εργασια (αρ.12 και 21 του ν. 4172/2013). • Προσβαση σε ολους τους χρηματοδοτικους πορους [βλ. υποσημειωση 14]. • Δυνατοτητα συναψης προγραμματικων συμβασεων με το Δημοσιο, τον ευρυτερο δημοσιο τομεα και τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμου. • Ιδιαιτερα χαμηλο αρχικο κεφαλαιο-ελαχιστο κοστος συνεταιριστικης μεριδας 100 ευρω ανα μελος. • Περιορισμενη ευθυνη των εταιρων-μελων. • Δυνατοτητα παραχωρησης χρησης κινητης και ακινητης περιουσιας απο το δημοσιο η τον ευρυτερο δημοσιο τομεα. • Δεν απαιτειται η καταχωριση στο Γ.Ε.Μ.Η. και η εγγραφη στο εμπορικο επιμελητηριο. • Επιτρεπεται η δραστηριοποιηση σε πολλαπλες οικονομικες δραστηριοτητες. • Αποτελει συνεργατικη μορφη που δεν απαιτει μεγαλο αριθμο μελων (απαιτειται η υπογραφη του καταστατικου απο τουλαχιστον 7 ατομα). • Επιτρεπει, με σχετικη ευκολια, την αλλαγη της συνθεσης των μελων. Για περισσοτερες πληροφοριες μπορειτε να συμβουλευτειτε τον Οδηγο του Παρατηρητηριου Θεματων Αναπηριας: «Οδηγος κοινωνικης και αλληλεγγυας οικονομιας για ατομα με αναπηρια και χρονιες παθησεις: πως να ιδρυσεις μια κοινωνικη συνεταιριστικη επιχειρηση» [Τελος πλαισιου]. {σελιδα 19} ~~~~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 9. Δημιουργωντας τη δικη σας επιχειρηση Στον ιστοτοπο «Οδηγος του Πολιτη», και ειδικοτερα στις θεματικες κατηγοριες «Επαγγελματα» και «Επιχειρηση», μπορειτε να αναζητησετε πληροφοριες για τις ισχυουσες προυποθεσεις για να ανοιξετε επιχειρηση σε διαφορους τομεις επαγγελματικης δραστηριοτητας, καθως επισης και πληροφοριες σχετικα με επιδοτησεις και προγραμματα ενισχυσης της επιχειρηματικοτητας. [Πλαισιο κειμενου]. Σχετικος συνδεσμος: http://www.odigostoupoliti.eu/category/odigos-tou-politi/epichirisi/enarxi-epichirisis/ [Τελος πλαισιου]. ------------------------------------- ------------------------------------- 9.1 Επιλογη επιχειρηματικης ιδεας και επιχειρηματικος σχεδιασμος Ο προσδιορισμος της επιχειρηματικης ιδεας ειναι το πρωτο πολυ σημαντικο βημα στη δημιουργια μιας επιχειρησης. Καποια βασικα κριτηρια που πρεπει να πληροι μια καλη επιχειρηματικη ιδεα ειναι τα εξης: i) να ειναι ρεαλιστικη (να μπορει να επιτευχθει με τις διαθεσιμες γνωσεις και πορους), ii) να ικανοποιει καποια αναγκη της αγορας, iii) να εξασφαλιζει ικανοποιητικα περιθωρια κερδους, iv) να εχει στοιχεια καινοτομιας, v) να ειναι αντικειμενο που ο/η υποψηφιος/α επιχειρηματιας αγαπα και ειναι προθυμος/η να αφιερωσει μεγαλο χρονικο διαστημα. Για να υλοποιηθει μια επιχειρηματικη ιδεα πρεπει να διατυπωθει και να οργανωθει με τον καταλληλο τροπο. Το επιχειρηματικο σχεδιο (business plan) ειναι αυτο που δινει τη δυνατοτητα στον/στην επιχειρηματια να προσδιορισει τον τροπο υλοποιησης της επιχειρηματικης ιδεας ωστε να καταληξει σε μια βιωσιμη και κερδοφορα επιχειρηματικη δραστηριοτητα. Το επιχειρηματικο σχεδιο βοηθα: i) στην αξιολογηση του αν μια ιδεα αξιζει να υλοποιηθει επιχειρηματικα η οχι, ii) στον υπολογισμο του υψους της συνολικης επενδυσης και των αναμενομενων εσοδων και εξοδων, iii) στην εκτιμηση της βιωσιμοτητας και της επιτυχιας του εγχειρηματος, v) στην παρακολουθηση της πορειας της επιχειρησης και την εφαρμογη διορθωτικων κινησεων. Το επιχειρηματικο σχεδιο μπορει, επισης, να απαιτειται για την αδειοδοτηση μιας υπο ιδρυση επιχειρησης απο το κρατος, για την πληροφορηση μιας ομαδας ενδιαφερομενων (π.χ. τοπικοι φορεις, πελατες, συνεργατες) η την προσελκυση επενδυτων (τραπεζες η ιδιωτες χρηματοδοτες). Η καταρτιση ενος επιχειρηματικου σχεδιου ειναι μια εξειδικευμενη και περιπλοκη εργασια. Συνηθως καταρτιζεται απο τον/την επιχειρηματια σε συνεργασια με στελεχη της επιχειρησης που ειδικευονται στον στρατηγικο σχεδιασμο, η σε συνεργασια με καποια εξωτερικη εταιρεια συμβουλων επιχειρησεων. Παντα, ομως, ειναι ο/η επιχειρηματιας που αναλαμβανει τη μεγαλυτερη ευθυνη στη συλληψη και την αναπτυξη του επιχειρηματικου σχεδιου γιατι ειναι αυτος/η που εχει συλλαβει την επιχειρηματικη ιδεα. Η εμπλοκη του/της επιχειρηματια ειναι ακομα σημαντικοτερη στην αναπτυξη επιχειρηματικων σχεδιων που απευθυνονται σε πιθανους χρηματοδοτες διοτι θα πρεπει να υποστηριξει την προταση του/της στους πιθανους επενδυτες και να τους πεισει οτι το εγχειρημα του/της μπορει να ειναι βιωσιμο και κερδοφορο. Ενδεικτικη δομη ενος επιχειρηματικου σχεδιου Καθε επιχειρηματικο σχεδιο περιλαμβανει τυποποιημενα μερη, τα οποια ομως μπορει να διαφοροποιουνται σε εκταση η να παραλειπονται, αναλογα με τον κλαδο επιχειρηματικης δραστηριοτητας, τον τυπο της επιχειρησης η τη χρηση για την οποια καταρτιζεται το σχεδιο. Γενικα, ενα επιχειρηματικο σχεδιο αντιπροσωπευει την εκαστοτε επιχειρηση για την οποια εκπονειται και δεν χρειαζεται να εχει προκαθορισμενη δομη, εκταση η επιπεδο αναλυσης. Μια ενδεικτικη δομη, η οποια μπορει να βρει εφαρμογη σε διαφορους τυπους επιχειρησεων, ειναι η παρακατω: {σελιδα 20} ~~~~~~~~~ ➢ Εξωφυλλο: Στο εξωφυλλο υπαρχει ο τιτλος του σχεδιου και αναφερονται τα στοιχεια του/της συντακτη/τριας. ➢ Στοιχεια επικοινωνιας: Στις πρωτες σελιδες του επιχειρηματικου σχεδιου παρεχονται τα στοιχεια επικοινωνιας του/της συντακτη/τριας η του/της επιχειρηματια. ➢ Περιληψη: Η περιληψη του επιχειρηματικου σχεδιου αποτελει τη μικρογραφια του και αντανακλα την κεντρικη ιδεα του. Στην περιληψη γινεται σαφης αλλα συνοπτικη αναφορα στον σκοπο του σχεδιου και στο προφιλ της επιχειρησης. ➢ Περιεχομενα και Πινακες: Στον πινακα περιεχομενων περιλαμβανονται οι τιτλοι των κυριων ενοτητων και υποενοτητων με τη σελιδα στην οποια βρισκονται. Ξεχωριστα απο τα περιεχομενα μπορει να υπαρχει καταλογος πινακων, διαγραμματων, απεικονισεων κ.λπ. μαζι με τις αντιστοιχες σελιδες. ➢ 1ο Μερος-Περιγραφη της Επιχειρησης: Στο 1ο μερος περιγραφεται συνοπτικα η επιχειρηση και οι ιδρυτες της. Περιλαμβανει την ονομασια της επιχειρησης, τον κλαδο στον οποιο θα δραστηριοποιηθει, τη νομικη της μορφη, την τοποθεσια εγκαταστασης, καθως και συνοπτικη αναφορα βιογραφικων στοιχειων των ιδρυτων της. ➢ 2ο Μερος-Περιγραφη της Αγορας και Στοχοθετηση: Στο 2ο μερος γινεται περιγραφη της αγορας στην οποια στοχευει να δραστηριοποιηθει η επιχειρηση (προιοντα και υπηρεσιες, οικονομικα μεγεθη, κατηγοριες πελατων, ανταγωνισμος κ.λπ.) και στους διαφορους οικονομικους, πολιτικους, νομικους, τεχνολογικους παραγοντες που επηρεαζουν την αγορα αυτη. ➢ 3ο Μερος-Τροπος Λειτουργιας και Ανθρωπινοι Ποροι: Στο 3ο μερος αναλυεται ο τροπος λειτουργιας της επιχειρησης (π.χ. ωραριο, τροπος παραγωγης και εμποριας προιοντων, προμηθευτες, κ.λπ.) και οι ανθρωπινοι ποροι που απαιτουνται (π.χ. συνεργατες, οι ειδικοτητες τους, τα καθηκοντα τους, κ.λπ.). ➢ 4ο Μερος-Σχεδιασμος Μαρκετινγκ: Στο 4ο μερος αναλυεται η πολιτικη μαρκετινγκ της επιχειρησης, στοχος της οποιας ειναι η ικανοποιηση των αναγκων των πελατων μεσω της πωλησης προιοντων και υπηρεσιων στην αγορα. Περιλαμβανει μια αναλυση των τεσσαρων πιο βασικων χαρακτηριστικων του μαρκετινγκ: προιον, τιμη, διανομη και προωθηση. Συνηθως περιλαμβανει και μια προβλεψη για τις πωλησεις της επιχειρησης. ➢ 5ο Μερος-Χρηματοοικονομικη Αναλυση: Στο 5ο μερος αποτυπωνεται αριθμητικα ολο το επιχειρηματικο σχεδιο και αποδεικνυεται γιατι το συγκεκριμενο επιχειρηματικο εγχειρημα αποτελει καλη επενδυση. Η χρηματοοικονομικη αναλυση αφορα σε καθορισμενο διαστημα, το οποιο συνηθως ειναι μια πενταετια η δεκαετια, αναλογα με το υψος της αρχικης επενδυσης. Περιλαμβανει τον υπολογισμο του κοστους εναρξης, του χρονου προετοιμασιας, των πηγων χρηματοδοτησης, του κοστους λειτουργιας, των εσοδων, των οικονομικων αποτελεσματων και μια αποτιμηση της επενδυσης. ➢ Παραρτηματα: Τα παραρτηματα αποτελουν συνηθως επικουρικο υλικο που εμπλουτιζει, συμπληρωνει, τεκμηριωνει η παρουσιαζει με πιο παραστατικο τροπο το κυριο κειμενο. Σε μορφη παραρτηματων μπορουν να διατιθενται σχεδιαγραμματα, χαρτες, προωθητικο υλικο, αναφορες απο τον τυπο, συστατικες επιστολες, πιστοποιητικα, βραβεια, βιογραφικα σημειωματα στελεχων κ.λπ. Προτυπα επιχειρηματικα σχεδια μπορειτε να βρειτε και στον ιστοτοπο του Κεντρου Εθελοντων Μανατζερ Ελλαδος (ΚΕΜΕΛ) www.kemel.gr. Το ΚΕΜΕΛ απαρτιζεται απο ενεργα και πρωην ανωτατα διευθυντικα στελεχη επιχειρησεων που μοιραζονται κοινα βιωματα και εμπειριες απο την πολυχρονη σταδιοδρομια τους σε ελληνικες και πολυεθνικες επιχειρησεις και οργανισμους. {σελιδα 21} ~~~~~~~~~ ------------------------------------- ------------------------------------- 9.2 Πηγες χρηματοδοτησης Ο πιο κρισιμος παραγοντας επιβιωσης για μια νεα επιχειρηση που προσπαθει να εδραιωθει στον χωρο ειναι να επιλεξει την πλεον προσφορη πηγη χρηματοδοτησης. Πιο κατω αναφερονται διαφορες πηγες χρηματοδοτησης που ειναι διαθεσιμες στις επιχειρησεις: Τραπεζικος Δανεισμος: Οι τραπεζες αποτελουν παραδοσιακη πηγη χρηματοδοτησης για τη δημιουργια νεων και την αναπτυξη και επεκταση υφισταμενων επιχειρησεων. Πολλες τραπεζες χρηματοδοτουνται απο πορους της Ευρωπαικης Ενωσης (Ευρωπαικα Ταμεια και Ευρωπαικα Προγραμματα) και εθνικους πορους, προκειμενου να χορηγησουν ευνοικα δανεια με σκοπο την ενισχυση της επιχειρηματικοτητας. Επιχειρηματικα Κεφαλαια (Venture Capital): Προκειται για τροπο μεσο-μακροπροθεσμης χρηματοδοτησης εναντι ποσοστου συμμετοχης στο κεφαλαιο της επιχειρησης. Το μεγεθος της συμμετοχης σχετιζεται με τον αναμενομενο κινδυνο και τα κερδη της επιχειρησης. Τα Επιχειρηματικα Κεφαλαια αποτελουν τροπο χρηματοδοτησης της ιδρυσης, αναπτυξης η εξαγορας μιας εταιρειας, βασει του οποιου ο επενδυτης αποκτα τμημα του μετοχικου κεφαλαιου της εταιρειας ως ανταλλαγμα για την παροχη χρηματοδοτησης. Οι επενδυτες Κεφαλαιων Επιχειρηματικου Κινδυνου ενδιαφερονται μονο για επιχειρηματικες ιδεες με μεγαλη προοπτικη αναπτυξης και με ομαδα εμπειρη και φιλοδοξη, ικανη να μετατρεψει την επιχειρηματικη της προταση σε μια επικερδη εταιρεια. Ιδιωτες Επενδυτες (Επιχειρηματικοι Αγγελοι - Business Angels): Οι επιχειρηματικοι αγγελοι ειναι εξαιρετικα ευποροι ιδιωτες και δραστηριοι επιχειρηματιες με σημαντικη εμπειρια απο τη διαχειριση των δικων τους εταιρειων, οι οποιοι επιθυμουν να επενδυσουν μερος των πλεοναζοντων κεφαλαιων τους σε νεες επιχειρησεις. Ο επενδυτης και η επιχειρηση διαπραγματευονται μια συμφωνια βασει της οποιας ο επιχειρηματικος αγγελος παρεχει κεφαλαια, και, σε πολλες περιπτωσεις, συμβουλευτικη υποστηριξη, εναντι μετοχικων μεριδιων στην επιχειρηση. Στην Ελλαδα η χρηματοδοτηση με τον τροπο αυτο δεν ειναι ιδιαιτερα διαδεδομενη. Ωστοσο, τα επομενα χρονια αναμενεται να επεκταθει και στη χωρα μας η χρηματοδοτηση απο ιδιωτες επενδυτες. Πρακτορευση Απαιτησεων (Factoring): Η πρακτορευση επιχειρηματικων απαιτησεων εφαρμοζεται απο τις τραπεζες και τις ανωνυμες εταιρειες που εχουν ως αποκλειστικο σκοπο αυτη τη δραστηριοτητα. Το Factoring αποτελει δεσμη χρηματοοικονομικων υπηρεσιων, οι οποιες καλυπτουν τις αναγκες των επιχειρησεων που πωλουν προιοντα η παρεχουν υπηρεσιες με βραχυπροθεσμη πιστωση στους οφειλετες τους. Προκειται για τριμερη συνεργασια μεταξυ ενος προμηθευτη, των οφειλετων του και ενος εξειδικευμενου χρηματοοικονομικου ενδιαμεσου (Factor), o οποιος αναλαμβανει τη λογιστικη παρακολουθηση, διαχειριση και εισπραξη των επι πιστωσει απαιτησεων. Επιπλεον, παρεχεται η δυνατοτητα χορηγησης προκαταβολων επι της αξιας τους και, υπο προυποθεσεις, ο Factor αναλαμβανει και την καλυψη του πιστωτικου κινδυνου του προμηθευτη. [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες μπορειτε να απευθυνθειτε στην Ελληνικη Ενωση Factoring. Τηλεφωνο: 210-5180134, Ιστοτοπος: http://www.hellenicfactors.gr/Default.aspx [Τελος πλαισιου]. {σελιδα 22} ~~~~~~~~~ Θερμοκοιτιδες Επιχειρησεων (Business Incubators): Αποτελουν μια δυναμικη διαδικασια αναπτυξης (επωασης) επιχειρησεων, με στοχο την ενθαρρυνση των ανθρωπων να ξεκινησουν τη δικη τους επιχειρηση και την παροχη στηριξης σε νεοιδρυομενες επιχειρησεις που σχετιζονται με την αναπτυξη της καινοτομιας. Οι θερμοκοιτιδες παρεχουν προσβαση σε πορους και σε υποστηρικτικες υπηρεσιες (χρηματοδοτηση, χωρους και εξοπλισμο, γραμματειακη υποστηριξη, συμβουλευτικες υπηρεσιες, δικτυο επαφων με πελατες και προμηθευτες). Σε ανταλλαγμα, ο incubator παιρνει ενα ποσοστο του μετοχικου κεφαλαιου της εταιρειας η, σε μια περισσοτερο ατελη μορφη θερμοκοιτιδας (που ομως συνανταται στη χωρα μας), απλως καποιο ενοικιο απο τη νεα επιχειρηση. Γενικα, η αποστολη του incubator ειναι να «μεγαλωσει» τη νεα εταιρεια τοσο ωστε αυτη να φτασει με επιτυχια σε επιπεδο που να μπορει να ζητησει την πρωτη μεγαλη επενδυση που θα της επιτρεψει να αναπτυχθει και να επιβληθει στην αγορα. Η πλεον διαδεδομενη μορφη θερμοκοιτιδων στην Ελλαδα ειναι τα «τεχνολογικα παρκα» που δημιουργουνται απο φορεις με σκοπο να προωθησουν συγκεκριμενους στοχους μεσω της δημιουργιας νεων επιχειρησεων. Περιοριζονται στο να παρεχουν σε νεες επιχειρησεις (κυριως) εγκαταστασεις και (προαιρετικα) υπηρεσιες υποστηριξης επι πληρωμη. Με την υποστηριξη του δημοσιου δημιουργηθηκαν τεχνολογικα παρκα σε διαφορες περιοχες της Ελλαδας, οπως Θεσσαλονικη, Κρητη, Πατρα, Θεσσαλια και Ηπειρο. Τελευταια, εχουν ιδρυθει και λειτουργουν κανονικα πλεον οι πρωτες ελληνικες «θερμοκοιτιδες» με τη διεθνη εννοια του ορου, κυριως απο ελληνικες εταιρειες Venture Capital. [Πλαισιο κειμενου]. Παραδειγματα Θερμοκοιτιδων: http://www.stepc.gr/ και http://www.thestep.gr/ [Τελος πλαισιου]. Χρηματοδοτικη Μισθωση (Leasing): Το leasing ειναι μια συγχρονη μεθοδος μεσο-μακροπροθεσμης χρηματοδοτησης για την αποκτηση παγιων στοιχειων. H επιχειρηση επιλεγει τον εξοπλισμο η το ακινητο που θεωρει καταλληλο για τις αναγκες της, η εταιρεια leasing το αγοραζει και στη συνεχεια το μισθωνει για μια προσυμφωνημενη χρονικη περιοδο. Στο τελος της αρχικης περιοδου ο μισθωτης μπορει να αγορασει τον εξοπλισμο η το ακινητο σε προσυμφωνημενη τιμη. Χρηματοδοτηση απο το πληθος (Crowdfunding): Το crowdfunding («χρηματοδοτηση απο το πληθος») ειναι μια νεα δημοφιλης μεθοδος για τη χρηματοδοτηση καποιου εργου η καποιας ιδεας απο πολλους ανθρωπους, οι οποιοι προσφερουν μικρα ποσα ο καθενας. Απο τη συμβολη ολων καλυπτεται ο οικονομικος στοχος για καθε εργο. Αρχικα συνδεθηκε με τη χρηματοδοτηση διαφορων κοινωφελων εργων η με τη χρηματοδοτηση μορφων τεχνης, αλλα τον τελευταιο καιρο αναδεικνυεται ως μια μεθοδος αντλησης κεφαλαιων για νεοσυστατες εταιριες (startups) η αλλα εμπορικα εγχειρηματα. Στην Ελλαδα υπαρχουν σημερα διαφορες πλατφορμες crowdfunding στις οποιες μπορειτε να εγγραφειτε ως μελος και να ωφεληθειτε για τη χρηματοδοτηση μιας επιχειρηματικης σας ιδεας. Το crowdfunding λειτουργει συνηθως μεσω ενος ιστοτοπου στον οποιο παρουσιαζονται εταιρειες η εργα που χρειαζονται χρηματοδοτηση, και στον οποιο εχει προσβαση το κοινο. Αφορα περιπτωσεις μικροχρηματοδοτησης απο 5.000 εως 50.000 ευρω και διακρινεται σε τρεις (3) κυριως μορφες: i) Κεφαλαιοδοτηση, οπου η επενδυση συνεπαγεται συμμετοχη στο κεφαλαιο μιας εταιρειας, ii) Δανεια, οπου η χρηματοδοτηση γινεται με τη μορφη δανεισμου και iii) Δωρεες, οι οποιες χρησιμοποιουνται κυριως για τη χρηματοδοτηση κοινωφελων και φιλανθρωπικων σκοπων η για τη χρηματοδοτηση της τεχνης. Ομογενεια: Με την τρεχουσα κριση εχει δραστηριοποιηθει και η ελληνικη ομογενεια και εχει δημιουργησει νεες δρασεις, οπως το Hellenic Award, για την υποστηριξη επιχειρηματικων ιδεων. [Πλαισιο κειμενου]. Για περισσοτερες πληροφοριες: https://www.hellenicaward.com/envolve/index.html [Τελος πλαισιου]. {σελιδα 23} ~~~~~~~~~ Οικογενεια και Φιλοι: Η χρηματοδοτηση απο την οικογενεια και τους φιλους ειναι ισως κανονας στην Ελλαδα λογω οικογενειακης παραδοσης και κουλτουρας. Bootstrap: Η αποδοση του ορου «bootstrapping» στα ελληνικα ειναι «κανω κατι χωρις τη βοηθεια αλλου». Με αλλα λογια, αν ο/η νεος/α επιχειρηματιας διαθετει τραπεζικες καταθεσεις η αλλους πορους μπορει να αυτοχρηματοδοτησει το ξεκινημα του/της. {σελιδα 24} ~~~~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Υποσημειωσεις *** ~~~~~~~~~~~~~~~~~ 1 Για τη λιστα με τους παροχους μικροπιστωσεων στην Ελλαδα μπορειτε να ανατρεξετε στην ιστοσελιδα: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=983&langId=el 2 Ιστοτοπος του ΕΣΠΑ 2014-2020: https://www.espa.gr/el/Pages/Default.aspx 3 https://www.espa.gr/el/pages/staticEurope2020.aspx 4 https://www.espa.gr/el/Pages/staticRegionalOP.aspx 5 https://www.espa.gr/el/Pages/staticOPEpanek.aspx 6 https://www.espa.gr/el/Pages/staticOPEpanadvm.aspx 7 https://aplo.yeka.gr/Pages/ErgasiaEntakshApasxolhsh/KoinwnikhProstasiaKaiSynoxh/ MitrwoKoinonikhsOikonomias.aspx 8 Ως «νεανικη επιχειρηματικοτητα» οριζεται η επιχειρηματικοτητα ατομων ηλικιας απο 18 εως 39 ετων. 9 Το προγραμμα «Εγγυησεις για τη νεολαια» θεσπιστηκε απο την ΕΕ με σκοπο ολοι οι νεοι κατω των 25 ετων να λαμβανουν προσφορα απασχολησης καλης ποιοτητας, συνεχη εκπαιδευση, μαθητεια η ασκηση εντος περιοδου τεσσαρων μηνων απο τη στιγμη που καθιστανται ανεργοι η εξερχονται απο την επισημη εκπαιδευση. Σχετικος συνδεσμος: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1079&langId=el 10 http://www.neagenia.gr/neolaia17-27/projects_category/genika-ti-einai-to-neolaia-17-27/ 11 Τα προγραμμα COSME (Competitiveness of Enterprises and Small and Medium-sized Enterprises - Ανταγωνιστικοτητα των Επιχειρησεων και Μικρομεσαιων Επιχειρησεων) στηριζει τις ΜΜΕ σε τεσσερις τομεις: προσβαση σε χρηματοδοτηση, προσβαση σε αγορες, υποστηριξη σε επιχειρηματιες, καλυτερες συνθηκες για δημιουργια επιχειρησεων και αναπτυξη. Σχετικος ιστοτοπος: http://ec.europa.eu/growth/smes/cosme/ 12 Οι Κοιν.Σ.Επ. διακρινονται σε: α) Κοιν.Σ.Επ. Ενταξης, οι οποιες επιδιωκουν την ενταξη στην οικονομικη και κοινωνικη ζωη, των ατομων που ανηκουν σε ειδικες και σε ευαλωτες κοινωνικα ομαδες και β) Κοιν.Σ.Επ. Συλλογικης και Κοινωνικης Ωφελειας, οι οποιες αναπτυσσουν δραστηριοτητες «βιωσιμης αναπτυξης» η/και παρεχουν «κοινωνικες υπηρεσιες γενικου ενδιαφεροντος». 13 Ως «συλλογικη ωφελεια» οριζεται η απο κοινου εξυπηρετηση των αναγκων των μελων του Φορεα Κοινωνικης και Αλληλεγγυας Οικονομιας, μεσα απο τη διαμορφωση ισοτιμων σχεσεων παραγωγης, τη δημιουργια θεσεων σταθερης και αξιοπρεπους εργασιας, τη συμφιλιωση προσωπικης, οικογενειακης και επαγγελματικης ζωης. Ως «κοινωνικη ωφελεια» οριζεται η εξυπηρετηση κοινωνικων αναγκων τοπικου η ευρυτερου χαρακτηρα με την αξιοποιηση της κοινωνικης καινοτομιας, μεσα απο δραστηριοτητες «βιωσιμης αναπτυξης» η παροχης «κοινωνικων υπηρεσιων γενικου συμφεροντος» η κοινωνικης ενταξης. 14 Οπως αναφερεται στην ενοτητα 5.2, μεσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 ειναι δυνατη η χρηματοδοτηση υφισταμενων και νεων Κοινωνικων Συνεταιριστικων Επιχειρησεων. --------------- ~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Οπισθοφυλλο *** ~~~~~~~~~~~~~~~~ ISBN πρωτοτυπης εκδοσης (εντυπο βιβλιο): 978-618-5124-10-6 [Λογοτυπο] (αριστερα) Σημαια Ευρωπαικη Ενωση Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο (κεντρο) Επιχειρησιακο Προγραμμα Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση Ειδικη Υπηρεσια Διαχειρισης Με τη συγχρηματοδοτηση της Ελλαδας και της Ευρωπαικης Ενωσης (δεξια) ΕΣΠΑ 2014-2020 αναπτυξη-εργασια-αλληλεγγυη [Τελος λογοτυπου]