~~~~~~~~~~~~~~ *** Σημειωσεις *** ~~~~~~~~~~~~~~ 1. Στο παρον εχουν αφαιρεθει τυχον εικονες, σχηματα, πινακες, κλπ. που περιλαμβανονται στην πρωτοτυπη εντυπη εκδοση και εχουν αντικατασταθει απο τις "εναλλακτικες περιγραφες" τους για μη βλεποντες. Οταν μια εικονα, γραφημα, κ.λπ. παρεχεται και σε ξεχωριστο προσβασιμο αρχειο, π.χ. Excel, PowerPoint, κ.λπ., τοτε περιλαμβανεται και σχετικη παραπομπη στο παρον. 2. Αν μεσα στο κειμενο περιλαμβανονται παραπομπες με αριθμους σελιδων (π.χ. «βλεπε στη σελιδα 16»), αυτες αφορουν στη σελιδες του πρωτοτυπου εντυπου (βλ. μορφη Word και PDF). 3. Στο παρον περιλαμβανονται πληροφοριες σε σχεση με τη σελιδοποιηση του εγγραφου στην πρωτοτυπη εντυπη μορφη του. Οι αριθμοι της πρωτοτυπης σελιδοποιησης ειναι σε { }, δηλ. μεσα σε αγκιστρα, π.χ. «{σελιδα 20}». 4. Στο παρον περιλαμβανονται πληροφοριες σε σχεση με τη δομη του εγγραφου. Με ετικετες σε [ ], δηλ. μεσα σε αγκυλες, επισημαινεται η εναρξη καθε κεφαλαιου (π.χ. «[Κεφαλαιο] 5»), ενοτητας (π.χ. «[Ενοτητα] 5.1»), υποενοτητας (π.χ. «[Υποενοτητα] 5.1.2») και παραγραφου (π.χ. «[Παραγραφος] 5.1.2.3»). Επισης, το τελος καθε ενοτητας οριζεται απο μια διπλη γραμμη και το τελος καθε υποενοτητας απο μονη γραμμη. 5.Τυχον υποσημειωσεις που περιλαμβανονται στην πρωτοτυπη εντυπη εκδοση, θα τις συναντησετε εδω μονο ως παραπομπες μεσα στο κειμενο και συγκεκριμενα σε [ ], δηλ. μεσα σε αγκυλες, π.χ. «[υποσημειωση 3]». Το περιεχομενο των υποσημειωσεων εχει μεταφερθει σε ξεχωριστο αρχειο, οπου ειναι συγκεντρωμενες, κατα αυξοντα αριθμο, ολες τις υποσημειωσεις του εγγραφου. ~~~~~~~~~~~~~~ *** Εξωφυλλο *** ~~~~~~~~~~~~~~ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ [Λογοτυπο] Ε.Σ.Α.μεΑ. ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ασφαλιστικων θεματων για ατομα με αναπηρια και χρονιες παθησεις [Λογοτυπο] (αριστερα) Σημαια Ευρωπαικη Ενωση Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο (κεντρο) Επιχειρησιακο Προγραμμα Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση Ειδικη Υπηρεσια Διαχειρισης Με τη συγχρηματοδοτηση της Ελλαδας και της Ευρωπαικης Ενωσης (δεξια) ΕΣΠΑ 2014-2020 αναπτυξη-εργασια-αλληλεγγυη [Τελος λογοτυπου]. ~~~~~~~~~~~~~~ *** Εσωφυλλο*** ~~~~~~~~~~~~~~ Εκδοση: Εθνικη Συνομοσπονδια Ατομων με Αναπηρια (Ε.Σ.Α.μεΑ.) Κεντρικα γραφεια: Ελ. Βενιζελου 236, T.Κ. 163 41, Ηλιουπολη Τηλ.210 9949837, e-mail: esaea@otenet.gr, www.esamea.gr, www.paratiritirioanapirias.gr Αθηνα, 2019 Η παρουσα εκδοση συγχρηματοδοτηθηκε απο την Ελλαδα και την Ευρωπαικη Ενωση (Ευρωπαικο Κοινωνικο ταμειο) στο πλαισιο της Πραξης «Παρατηρητηριο Θεματων Αναπηριας» που εντασσεται στους Αξονες Προτεραιοτητας: 1 «Συστημικες Παρεμβασεις των θεσμων της αγορας εργασιας και της προνοιας», 4 «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου στην Περιφερεια Στερεας Ελλαδας» και 5 «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου στην Περιφερεια Νοτιου Αιγαιου» του Επιχειρησιακου Προγραμματος «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση 2014-2020» ISBN πρωτοτυπης εκδοσης (εντυπο βιβλιο): 978-618-5124-11-3 Επιμελεια εντυπου: Κοι.Σ.Π.Ε. ΑΘΗΝΩΝ «Η ΕΙΚΟΝΑ» Μεσογειων 154, Αθηνα 11527 Τηλ.: 210 7473951, Fax: 210 7474072 e-mail: koispeeikona@outlook.com.gr Παραγωγη Εκδοσης Απλου Κειμενου TXT (simple text): ΙΝFALIA PC ΒΕΠΕ Θεσσαλονικης (κτιριο Γ2), Πυλαια 55535 Τηλ.: 2310 365180, e-mail: info@infalia.com Ιστοσελιδα: www.infalia.com ~~~~~~~~~~~~~~ *** Περιεχομενα *** ~~~~~~~~~~~~~~ Προλογος Προεδρου Ε.Σ.Α.μεΑ. {σελιδα 2} 1. Το νεο ασφαλιστικο συστημα {σελιδα 4} 2. Θεμελιωση συνταξιοδοτικου δικαιωματος {σελιδα 4} 3. Κατηγοριες συνταξεων {σελιδα 5} 4. Διαδικασια υποβολης αιτηματος συνταξιοδοτησης {σελιδα 6} 4.1 Τροπος υποβολης της αιτησης {σελιδα 6} 4.2 Απαραιτητα δικαιολογητικα {σελιδα 7} 5. Καθορισμος του ποσοστου αναπηριας για συνταξη αναπηριας (εκτος δημοσιου τομεα) {σελιδα 7} 5.1 Αρμοδια οργανα {σελιδα 7} 5.2 Καθορισμος ποσοστου αναπηριας {σελιδα 7} 5.3 Διαδικασια υποβολης αιτησης στα ΚΕΠΑ {σελιδα 8} 5.4 Ατομα που δεν μπορουν να μετακινηθουν {σελιδα 8} 5.5 Απαραιτητα δικαιολογητικα για εξεταση απο Υγειονομικη Επιτροπη ΚΕΠΑ {σελιδα 8} 5.6 Δυνατοτητα προσφυγης κατα της γνωματευσης της Πρωτοβαθμιας Υγειονομικης Επιτροπης {σελιδα 9} 6. Διαδικασια πιστοποιησης ποσοστου αναπηριας στο Δημοσιο {σελιδα 9} 7. Προυποθεσεις συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας {σελιδα 10} 7.1 Συνταξη αναπηριας απο κοινη νοσο {σελιδα 10} 7.2 Συνταξη αναπηριας απο εργατικο ατυχημα {σελιδα 12} 7.3 Συνταξη αναπηριας απο ατυχημα εκτος εργασιας {σελιδα 13} 7.4 Συνταξη αναπηριας απο επαγγελματικη ασθενεια {σελιδα 13} 8. Οριστικοποιηση συνταξης αναπηριας {σελιδα 13} 9. Προυποθεσεις συνταξιοδοτησης βασει του νομου 612/1977 {σελιδα 14} 10. Ασφαλισμενοι του Δημοσιου με ειδικες παθησεις {σελιδα 15} 11. Συνταξιοδοτηση μητερων και χηρων πατερων με τεκνα ανικανα για καθε βιοποριστικη εργασια {σελιδα 16} 12. Συνταξιοδοτηση συγγενων ατομων με αναπηρια {σελιδα 17} 12.1 Γενικες προυποθεσεις για ολες τις κατηγοριες συγγενων ατομων με αναπηρια {σελιδα 17} 12.2 Ειδικες προυποθεσεις συνταξιοδοτησης ανα κατηγορια συγγενων {σελιδα 17} 13. Συνταξη λογω θανατου χορηγουμενη στα αμφοτεροπλευρως ορφανα τεκνα με αναπηρια {σελιδα 18} 14. Συνταξη αναπηριας με προυπαρχουσα αναπηρια {σελιδα 19} 15. Παραταση συνταξης αναπηριας {σελιδα 19} 16. Νεος τροπος υπολογισμου συνταξης {σελιδα 19} 16.1 Εθνικη συνταξη σε περιπτωση αναπηριας {σελιδα 20} 16.2 Ανταποδοτικη συνταξη {σελιδα 20} 16.3 Συνυπολογισμος πλασματικων χρονων {σελιδα 20} 16.4 Συνταξη αναπηριας λογω εργατικου ατυχηματος η ατυχηματος εκτος εργασιας {σελιδα 20} 16.5 Επικουρικες συνταξεις {σελιδα 20} 17. Χορηγηση προσωρινης συνταξης {σελιδα 21} 18. Μετατροπη συνταξης γηρατος σε αναπηριας και αναπηριας σε γηρατος {σελιδα 21} 19. Χορηγηση ειδικων επιδοματων αναπηριας κατα τη συνταξιοδοτηση {σελιδα 22} 20. Επιδομα Κοινωνικης Αλληλεγγυης Συνταξιουχων (ΕΚΑΣ) {σελιδα 23} 21. Δικαιωμα στην εργασια κατα τη συνταξιοδοτηση των ατομων με αναπηρια {σελιδα 24} ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Προλογος Προεδρου Ε.Σ.Α.μεΑ. *** ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ (Φωτογραφια του Ιωαννη Βαρδακαστανη, Προεδρου της Ε.Σ.Α.μεΑ.) Το «Παρατηρητηριο Θεματων Αναπηριας» της Εθνικης Συνομοσπονδιας Ατομων με Αναπηρια (Ε.Σ.Α.μεΑ.) αποτελει τον επιστημονικο και ερευνητικο βραχιονα της Συνομοσπονδιας που ενδυναμωνει τη θεσμικη ικανοτητα του φορεα ως προς την αποτελεσματικη προστασια και προωθηση των δικαιωματων των ατομων με αναπηρια, χρονιες παθησεις και των οικογενειων τους στη χωρα. Το Παρατηρητηριο εχει ως σκοπο να παραγει εγκυρη πληροφορηση, τεκμηριωση και επιστημονικη γνωση για τα θεματα της αναπηριας, και να συμβαλει στη διαμορφωση πολιτικων που θα εξασφαλισουν ισα δικαιωματα και ισες ευκαιριες για τα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και τις οικογενειες τους. Προκειμενου να υπηρετησει τον σκοπο του, το Παρατηρητηριο αναπτυσσει πολυπλευρες δρασεις επιστημονικης/ερευνητικης φυσης, δρασεις ενημερωσης και συμβουλευτικης καθοδηγησης προς τους πολιτες με αναπηρια και χρονιες παθησεις, καθως και ενεργειες δικτυωσης και δημοσιοτητας. Ο παρον οδηγος (Π4.3) αποτελει μερος μια σειρας πεντε (5) συντομων οδηγων που εκπονηθηκαν στο πλαισιο του Π.Ε.4 του Υποεργου 1 «Σχεδιασμος και Λειτουργια του Παρατηρητηριου Θεματων Αναπηριας» της Πραξης «Παρατηρητηριο Θεματων Αναπηριας» του Επιχειρησιακου Προγραμματος «Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση 2014-2020», με συγχρηματοδοτηση απο την Ελλαδα και απο το Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο. Η Ε.Σ.Α.μεΑ., εχοντας γνωση πρωτιστως των δυσκολιων και των εμποδιων που αντιμετωπιζουν τα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και οι οικογενειες τους, ακομα και στο στοιχειωδες επιπεδο της πληροφορησης, ανελαβε την πρωτοβουλια για την εκδοση αυτης της σειρας, φιλοδοξωντας οι συγκεκριμενοι οδηγοι να αποτελεσουν χρησιμα εργαλεια, τοσο για τα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και τις οικογενειες τους, οσο και για ολους και ολες που ενδιαφερονται για θεματα αναπηριας. Ο ανα χειρας οδηγος στοχευει να παρεχει πρακτικη πληροφορηση και καθοδηγηση στα ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και τις οικογενειες τους σχετικα με θεματα συνταξιοδοτησης. Ειδικοτερα, παρεχει πληροφορηση σχετικα με το νεο ασφαλιστικο συστημα, τις κατηγοριες συνταξεων αναπηριας, τη διαδικασια υποβολης αιτηματος συνταξιοδοτησης και τη διαδικασια πιστοποιησης της αναπηριας, καθως και τις προυποθεσεις που ισχυουν κατα περιπτωση για συνταξιοδοτηση λογω αναπηριας. Ο οδηγος περιλαμβανει επισης χρησιμες πληροφοριες σχετικα με τον τροπο υπολογισμου της συνταξης, τη χορηγηση ειδικων επιδοματων αναπηριας κατα τη συνταξιοδοτηση και το δικαιωμα των συνταξιουχων με αναπηρια στην εργασια. Ιωαννης Βαρδακαστανης Προεδρος Εθνικης Συνομοσπονδιας Ατομων με Αναπηρια (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 1. Το νεο ασφαλιστικο συστημα Με τον νομο 4387/2016 (ΦΕΚ 85 Α΄) επιχειρειται στην Ελλαδα η μεταρρυθμιση του ασφαλιστικου - συνταξιοδοτικου συστηματος και θεσμοθετειται ενα ενιαιο Συστημα Κοινωνικης Ασφαλισης με σκοπο τον εξορθολογισμο και την καθολικοτητα των ασφαλιστικων και συνταξιοδοτικων παροχων. Βασικα σημεια της ασφαλιστικης μεταρρυθμισης ειναι: • Η θεσμοθετηση ενιαιων κανονων και κριτηριων για ολους/ες τους/τις ασφαλισμενους/ες (παλιους/ες και νεους/ες, ιδιωτικους και δημοσιους υπαλληλους, μισθωτους και αυτοαπασχολουμενους κ.λπ.). Ωστοσο, προβλεπονται εξαιρεσεις για τις ευαλωτες κοινωνικες ομαδες οπως ειναι τα ατομα με αναπηρια και χρονιες παθησεις. • Η ενοποιηση ολων των δημοσιων φορεων κυριας ασφαλισης στον ΕΦΚΑ και η ενοποιηση ολων των Ταμειων επικουρικων συνταξεων και εφαπαξ παροχων στο ΕΤΕΑΕΠ (Ενιαιο Ταμειο Επικουρικης Ασφαλισης και Εφαπαξ Παροχων). • Η θεσμοθετηση της εθνικης συνταξης και η χρηματοδοτηση της απο τον κρατικο προυπολογισμο. • Ο καθορισμος της κυριας συνταξης ως αθροισμα δυο τμηματων, της εθνικης και της ανταποδοτικης συνταξης, η οποια λαμβανει υποψη τον ασφαλιστικο βιο αλλα και τις εισφορες του ασφαλισμενου. Ο Ενιαιος Φορεας Κοινωνικης Ασφαλισης (ΕΦΚΑ) λειτουργει απο την 1η Ιανουαριου 2017 και ειναι ο φορεας της κυριας κοινωνικης ασφαλισης στον οποιο εντασσονται αυτοδικαια οι υφισταμενοι φορεις κυριας κοινωνικης ασφαλισης. Μεσω του ΕΦΚΑ χορηγουνται: α) οι μηνιαιες κυριες συνταξεις λογω γηρατος, αναπηριας και θανατου, στους/στις ασφαλισμενους/ες η/και στα μελη της οικογενειας τους, β) οι παροχες ασθενειας σε χρημα, γ) τα ειδικα προνοιακα επιδοματα και δ) καθε αλλη παροχη σε χρημα η σε υπηρεσια, για τις οποιες καθισταται αρμοδιος ο ΕΦΚΑ. Στο πλαισιο του νεου ασφαλιστικου συστηματος προβλεπονται απλοποιημενες και ταχυτερες διαδικασιες για την υποβολη και την εξεταση των αιτηματων συνταξιοδοτησης η αλλων παροχων, κυριως μεσω ηλεκτρονικης εξυπηρετησης των ασφαλισμενων (δημιουργειται online προσωπικος ασφαλιστικος λογαριασμος, υπαρχει η δυνατοτητα ηλεκτρονικης αιτησης κ.α.). Ωστοσο, προκειμενου να τεθουν σε ισχυ οι προβλεψεις του νομου αναφορικα με την απονομη των συνταξεων, αναμενεται το πορισμα της αρμοδιας επιτροπης για τη νομοθετηση των νεων, ενιαιων κανονων για ολους/ες τους/τις ασφαλισμενους/ες, το οποιο βρισκεται αυτο το διαστημα στην νομοπαρασκευαστικη επιτροπη του Υπουργειου Εργασιας, Κοινωνικης Ασφαλισης και Κοινωνικης Αλληλεγγυης. Ως εκ τουτου, οπως οριζεται στο αρθρο 11 παρ. 1 του νομου 4387/2016, μεχρι τη νομοθετηση των κανονων αυτων θα ισχυουν οι γενικες διαταξεις των εντασσομενων στον ΕΦΚΑ φορεων. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 2. Θεμελιωση συνταξιοδοτικου δικαιωματος Ο/Η ασφαλισμενος/η «θεμελιωνει» συνταξιοδοτικο δικαιωμα οταν εχει ταυτοχρονα συμπληρωσει τις ελαχιστες ημερες ασφαλισης που απαιτουνται απο τη συνταξιοδοτικη νομοθεσια, αλλα και το οριο ηλικιας που προβλεπεται. Το θεμελιωμενο δικαιωμα μπορει να ασκηθει οποτεδηποτε και ο/η ασφαλισμενος/η εχει τη δυνατοτητα να συνεχισει να εργαζεται. ~~~~σελιδα 4~~~~~ «Κατοχυρωση συνταξιοδοτικου δικαιωματος» σημαινει οτι ο/η ασφαλισμενος/η εχει τη δυνατοτητα να συνταξιοδοτηθει με τις προυποθεσεις που ισχυουν κατα το χρονο που συμπληρωνει: – ειτε τις απαιτουμενες ημερες συνταξιοδοτησης, οποτε κατοχυρωνεται το δικαιωμα συνταξιοδοτησης στο οριο ηλικιας και με τις ημερες εργασιας που εχουν καθοριστει για το συγκεκριμενο ετος – ειτε την ηλικια, οποτε κατοχυρωνεται το δικαιωμα συνταξιοδοτησης με το οριο ηλικιας που εχει καθοριστει για το συγκεκριμενο ετος. Για τη θεμελιωση δικαιωματος σε συνταξη λογω αναπηριας ως σημειο εναρξης θεωρειται ο χρονος εμφανισης της ασφαλιστικης αναπηριας (απωλεια της βιοποριστικης ικανοτητας), χρονος στον οποιο μπορει ο/η ασφαλισμενος/η να υποβαλλει και την αιτηση του/της για συνταξιοδοτηση. Υπαρχουν περιπτωσεις που ζητειται προχρονολογηση της αναπηριας με σκοπο τη θεμελιωση συνταξιοδοτικου δικαιωματος. Σε αυτες τις περιπτωσεις, ο ελεγχος για τη διαπιστωση της συμπληρωσης των χρονικων προυποθεσεων μπορει να αναχθει σε χρονο προγενεστερο της υποβολης της αιτησης για συνταξιοδοτηση. Ετσι, οταν συντρεχουν οι προυποθεσεις αυτες, το θεμελιωμενο δικαιωμα μπορει να ασκηθει με αιτηση συνταξιοδοτησης προκειμενου να χορηγηθει η συνταξη. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 3. Κατηγοριες συνταξεων Συνταξεις αναπηριας απο κοινη νοσο Συνταξη αναπηριας απο κοινη νοσο δικαιουται ο/η ασφαλισμενος/η στην περιπτωση που κριθει απο τις Υγειονομικες Επιτροπες ΚΕΠΑ (Κεντρο Πιστοποιησης Αναπηριας) ως ατομο με αναπηρια (ανικανοτητα προς εργασια) με συνταξιμο ποσοστο αναπηριας απο παθηση που οφειλεται σε κοινη νοσο, και εφοσον εχει συμπληρωσει και τις απαιτουμενες χρονικες προυποθεσεις. Συνταξεις αναπηριας απο εργατικο ατυχημα η ατυχημα κατα την απασχοληση Συνταξη αναπηριας δικαιουται ο/η ασφαλισμενος/η, ανεξαρτητως χρονου ασφαλισης (εστω και με μια μερα ασφαλισης), αν η αναπηρια οφειλεται σε εργατικο ατυχημα η ατυχημα κατα την εργασια. Σε περιπτωση που λογω εργατικου ατυχηματος η ατυχηματος κατα την εργασια προκληθει ο θανατος του/της ασφαλισμενου/ης, δικαιουχοι συνταξης λογω θανατου ειναι τα μελη της οικογενειας του/της θανουντος/σης. Συνταξεις αναπηριας απο επαγγελματικη ασθενεια Με το εργατικο ατυχημα η ατυχημα κατα την απασχοληση εξομοιωνονται πλεον και οι επαγγελματικες ασθενειες, και για την συνταξη αναπηριας ισχυουν οι ιδιες προυποθεσεις. Συνταξεις αναπηριας απο ατυχημα εκτος εργασιας Συνταξη αναπηριας δικαιουται ο/η ασφαλισμενος/η αν η αναπηρια οφειλεται σε ατυχημα εκτος εργασιας, εφοσον εχει πραγματοποιησει το μισο χρονο ασφαλισης απο αυτον που απαιτειται συμφωνα με τις διαταξεις για τη συνταξιοδοτηση λογω αναπηριας απο κοινη νοσο. Σε περιπτωση που λογω ατυχηματος εκτος εργασιας προκληθει ο θανατος του/της ασφαλισμενου/ης, δικαιουχοι συνταξης λογω θανατου ειναι τα μελη της οικογενειας του/της θανουντος/σης. Συνταξεις γονεων με αναπηρα τεκνα / αδερφων και συζυγων ατομων με αναπηρια Με ειδικες διαταξεις παρεχεται η δυνατοτητα σε ασφαλισμενο γονεα με αναπηρο τεκνο, καθως και σε αδερφο/η και σε συζυγο ατομου με αναπηρια να συνταξιοδοτηθει, με συγκεκριμενες προυποθεσεις, λογω γηρατος. ~~~~σελιδα 5~~~~~ Συνταξεις μητερων και χηρων πατερων με τεκνα ανικανα για καθε βιοποριστικη εργασια Σε ορισμενες περιπτωσεις, και με ειδικες διαταξεις (οι οποιες αναφερονται στον κανονισμο του καθε ασφαλιστικου φορεα), παρεχεται η δυνατοτητα σε ασφαλισμενη μητερα και σε χηρο πατερα που εχουν τεκνο ανικανο για καθε βιοποριστικη εργασια να συνταξιοδοτηθουν, με συγκεκριμενες προυποθεσεις. Συνταξεις γηρατος συμφωνα με τον νομο 612/1977 (ΦΕΚ 164 Α΄) Δυνατοτητα συνταξιοδοτησης λογω γηρατος, με προνομιακες διαταξεις, εχουν οι ασφαλισμενοι/ες των ασφαλιστικων οργανισμων αρμοδιοτητας Υπουργειου Εργασιας, Κοινωνικης Ασφαλισης και Κοινωνικης Αλληλεγγυης, ανεξαρτητως ηλικιας, εφοσον πασχουν απο συγκεκριμενες ασθενειες οι οποιες οριζονται στον νομο, και εφοσον εχουν συμπληρωσει τον προβλεπομενο χρονο (δεκαπεντε ετη) ασφαλισης. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 4. Διαδικασια υποβολης αιτηματος συνταξιοδοτησης Η υποβολη αιτησης συνταξιοδοτησης ειναι απαραιτητη προυποθεση για την εκκινηση της διαδικασιας συνταξιοδοτησης και την ασκηση του δικαιωματος αυτου σε ολες τις κατηγοριες συνταξης. Δικαιωμα υποβολης αιτησης συνταξιοδοτησης εχουν οσοι/ες διεκδικουν συνταξη ειτε εξ ιδιου δικαιωματος, λογω γηρατος η αναπηριας, ειτε λογω θανατου συγγενους ασφαλισμενου/συνταξιουχου, και εφοσον συντρεχουν οι απαραιτητες προυποθεσεις. ------------------------------------- ------------------------------------- 4.1 Τροπος υποβολης της αιτησης Η διαδικασια υποβολης αιτησης συνταξιοδοτησης μπορει να ολοκληρωθει με 2 τροπους: ➢ ηλεκτρονικα η ➢ με υποβολη εντυπης αιτησης Πιο αναλυτικα, η αιτηση συνταξιοδοτησης μπορει να υποβληθει σε ενιαια ηλεκτρονικη φορμα μεσω του ιστοτοπου του ΕΦΚΑ, απο ολους/ες τους/τις ασφαλισμενους/ες - ανεξαρτητα απο το ποσοι ηταν οι φορεις ασφαλισης τους - με τη χρηση των κωδικων του taxisnet. Ειδικοτερα, δυνατοτητα υποβολης ηλεκτρονικης αιτησης εχουν οι ασφαλισμενοι/ες που προερχονται απο τους εξης ασφαλιστικους φορεις: ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΕΤΑΠΜΜΕ, ΕΤΑΑ και Γ.Λ.Κ (ΔΗΜΟΣΙΟ). Οι ασφαλισμενοι/ες που συμπληρωνουν την αιτηση συνταξιοδοτησης ηλεκτρονικα μπορουν, οποτε το επιθυμουν, να ενημερωνονται σχετικα με το σταδιο στο οποιο βρισκεται η διεκπεραιωση της αιτησης τους, χωρις να επισκεφθουν την υπηρεσια. Επιπλεον, δικαιουνται να λαβουν προσωρινη συνταξη αμεσα, με ποσο που θα προσεγγιζει το ποσο της οριστικης συνταξης (βλεπε Εγκυκλιο ΕΦΚΑ Αρ. 4/2018 [βλ. υποσημειωση 1]). Παραλληλα, εξακολουθει η διαθεση εντυπων αιτησεων για οσους/ες επιθυμουν να υποβαλλουν την αιτηση τους σε εντυπη μορφη. Σε αυτη την περιπτωση, η αιτηση υποβαλλεται στην αρμοδια περιφερειακη υπηρεσια συνταξεων του τελευταιου φορεα στον οποιο ειχε ασφαλιστει το ατομο που υποβαλλει την αιτηση (για τους μισθωτους αρμοδιο ειναι το υποκαταστημα του τοπου κατοικιας τους, ενω για τους αυτοαπασχολουμενους και τους ελευθερους επαγγελματιες αρμοδιο ειναι το υποκαταστημα της εδρας της δραστηριοτητας τους). *** Για πληροφοριες μπορειτε να επισκεφθειτε τον ιστοτοπο του ΕΦΚΑ: https://www.efka.gov.gr/el/diadikasia-syntaxiodoteses **** ~~~~σελιδα 6~~~~~ ------------------------------------- ------------------------------------- 4.2 Απαραιτητα δικαιολογητικα Τα απαραιτητα δικαιολογητικα μπορει να διαφοροποιουνται κατα περιπτωση, αφου ο καθε ασφαλιστικος φορεας ενδεχεται να ζητησει επιπλεον δικαιολογητικα προκειμενου να προβει σε αποφαση για απονομη συνταξης αναπηριας. Κοινα δικαιολογητικα για ολες τις περιπτωσεις συνταξεων αναπηριας ειναι τα εξης: ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ • Φωτοαντιγραφο αστυνομικης ταυτοτητας. Για τους Ελληνες της αλλοδαπης και τους αλλοδαπους απαιτειται φωτοαντιγραφο διαβατηριου. • Για τους αλλοδαπους (τριτων χωρων - εκτος Σενγκεν) που κατοικουν μονιμα στην Ελλαδα, φωτοαντιγραφο διαβατηριου και αδεια παραμονης σε ισχυ την ημερομηνια καταθεσης της αιτησης η βεβαιωση καταθεσης δικαιολογητικων για την εκδοση αδειας παραμονης. • Φωτοαντιγραφο σελιδας βιβλιαριου τραπεζας η ΕΛ.ΤΑ. με τον αριθμο λογαριασμου ΙΒΑΝ (και ΒIC η SWIFT) για κατοικους χωρων εντος Ευρωπαικης Ενωσης). • Ολα τα πρωτοτυπα ασφαλιστικα στοιχεια του ασφαλιστικου φορεα. • Φωτοαντιγραφο του τελευταιου εκκαθαριστικου σημειωματος της Εφοριας. • Δηλωση του τελευταιου εργοδοτη. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ • Ασφαλιστικος αριθμος ασφαλιστικου φορεα εξωτερικου. • Στοιχεια ασφαλισης ξενου φορεα. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΑΛΛΗ ΣΥΝΤΑΞΗ • Αποφαση συνταξιοδοτησης. • Βεβαιωση αλλου αρμοδιου φορεα περι ασφαλιστικης καλυψης κλαδου υγειας. Τα δικαιολογητικα που πρεπει να καταθεσει ο/η ασφαλισμενος/η αναφερονται αναλυτικα στην αιτηση συνταξιοδοτησης, αναλογα και με τα πεδια της αιτησης που εχουν συμπληρωθει. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 5. Καθορισμος του ποσοστου αναπηριας για συνταξη αναπηριας (εκτος δημοσιου τομεα) Μετα την καταθεση της αιτησης συνταξιοδοτησης πρεπει να υποβληθει και η αιτηση για την πιστοποιηση της αναπηριας. ------------------------------------- ------------------------------------- 5.1 Αρμοδια οργανα Τα Κεντρα Πιστοποιησης Αναπηριας (ΚΕΠΑ) ειναι τα αρμοδια οργανα για τον καθορισμο του βαθμου αναπηριας των ασφαλισμενων ολων των ασφαλιστικων φορεων. Η κριση τους καθοριζει το ειδος της αναπηριας, το βαθμο αυτης και τη χρονικη της διαρκεια. ------------------------------------- ------------------------------------- 5.2 Καθορισμος ποσοστου αναπηριας Ο καθορισμος του ποσοστου αναπηριας γινεται με βαση τον Ενιαιο Πινακα Προσδιορισμου Ποσοστου Αναπηριας, οπου καθοριζονται τα ποσοστα αναπηριας που συνεπαγεται καθε παθηση, βλαβη η εξασθενιση, ειτε σωματικη ειτε ψυχικη, κινητικη η αισθητηριακη. ~~~~σελιδα 7~~~~~ Οι αρμοδιες Υγειονομικες Επιτροπες των ΚΕΠΑ, εκτος απο τη διαπιστωση της φυσης, των αιτιων, της εκτασης και της διαρκειας της σωματικης η της νοητικης η της ψυχικης η της αισθητηριακης παθησης του/της ασφαλισμενου/ης, ερευνουν και την επιδραση αυτης στην καθολικη ικανοτητα του/της για ασκηση του συνηθους η παρεμφερους επαγγελματος του/της η την ανακτηση της ικανοτητας αυτης. ------------------------------------- ------------------------------------- 5.3 Διαδικασια υποβολης αιτησης στα ΚΕΠΑ Οι αιτησεις μπορουν να υποβαλλονται απο τους/τις ενδιαφερομενους/ες με εναν απο τους 3 παρακατω τροπους: 1. Απευθειας σε ενα απο τα ΚΕΠΑ που λειτουργουν πανελλαδικα [βλ. υποσημειωση 2]. 2. Στο Τμημα Διοικητικου Υποκαταστηματος Μισθωτων ΕΦΚΑ (πλησιεστερο υποκαταστημα στον τοπο κατοικιας σας), που στη συνεχεια διαβιβαζει το αιτημα σας στο αρμοδιο ΚΕΠΑ. 3. Ηλεκτρονικα μεσω διαδικτυου στον ιστοτοπο του ΕΦΚΑ, εφοσον πρωτα πιστοποιηθειτε ως χρηστης της αντιστοιχης ηλεκτρονικης υπηρεσιας του φορεα. *** Πληροφοριες και οδηγιες για την ηλεκτρονικη υποβολη αιτηματος εξετασης απο υγειονομικη επιτροπη θα βρειτε στον ιστοτοπο: http://www.odigostoupoliti.eu/ilektroniki-ypovoli-aitimatos-gia-exetasi-apo-ygeionomiki-epitropi-kepa **** ------------------------------------- ------------------------------------- 5.4 Ατομα που δεν μπορουν να μετακινηθουν Τα ατομα που δεν μπορουν να μετακινηθουν εξ αιτιας σοβαρων κινητικων η αλλων προβληματων καταθετουν με μεριμνα αλλου ατομου του περιβαλλοντος τους τα δικαιολογητικα που απαιτουνται, και αξιολογουνται απο τις Υγειονομικες Επιτροπες του ΚΕΠΑ (επιτροπη κατ’ οικον) με διαδικασια που οριζεται απο τη σχετικη Διευθυνση Αναπηριας. Η διαδικασια ειναι εξατομικευμενη για καθε περιπτωση και οφειλει να διασφαλιζει τον σεβασμο στον πολιτη και την αξιοπιστια του αποτελεσματος. ------------------------------------- ------------------------------------- 5.5 Απαραιτητα δικαιολογητικα για εξεταση απο Υγειονομικη Επιτροπη ΚΕΠΑ Τα δικαιολογητικα που απαιτουνται για εξεταση απο Υγειονομικη Επιτροπη των ΚΕΠΑ ειναι τα εξης: 1. ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Ο φακελος συμπληρωνεται απο τον θεραποντα ιατρο ειδικοτητας της κυριας παθησης του ατομου (ιστορικο, παρουσα κατασταση, ιατρικες εξετασεις, φαρμακευτικη αγωγη, συνυπαρχουσες παθησεις κ.λπ.). 2. ΕΔΙΚΟΣ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ Απο 1 Ιανουαριου 2018, συμπληρωνονται υποχρεωτικα απο τους θεραποντες ιατρους και Ειδικοι Εισηγητικοι Φακελοι Παροχων Αναπηριας, οι οποιοι συνυποβαλλονται με τον Γενικο Εισηγητικο φακελο σε καθε περιπτωση που η κυρια η η τυχον συνυπαρχουσα παθηση των αιτουντων ειναι μια απο τις εξης: ρευματικη παθηση, σακχαρωδης διαβητης τυπου Ι η ΙΙ, θαλασσαιμια, οφθαλμικη παθηση, ορθοπεδικη παθηση, παθηση κυκλοφορικου συστηματος, παθηση νευρικου συστηματος, αγγειακη παθηση, ψυχικη διαταραχη / αυτισμος / νοητικη υστερηση, πνευμονικη παθηση. 3. ΠΑΡΑΠΕΜΠΤΙΚΟ ΦΟΡΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ η ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (εφοσον υπαρχει) 4. ΑΤΟΜΙΚΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ • Απλο αντιγραφο δελτιου αστυνομικης ταυτοτητας η διαβατηριου σε ισχυ η διαβατηριου και αδειας παραμονης σε ισχυ για υπηκοους τριτων χωρων η αδειας παραμονης πολιτικου προσφυγα η βεβαιωσης καταθεσης δικαιολογητικων για εκδοση αδειας παραμονης. • Αριθμος Μητρωου Κοινωνικης Ασφαλισης (ΑΜΚΑ) η Καρτα Ευρωπαιου Ασφαλισμενου. • Αριθμος Φορολογικου Μητρωου (ΑΦΜ). • Εξουσιοδοτηση η πληρεξουσιο (σε περιπτωση καταθεσης της αιτησης απο εκπροσωπο), η σε περιπτωση αδυναμιας παροχης εξουσιοδοτησης η πληρεξουσιου, αποφαση ορισμου δικαστικου συμπαραστατη η οποιοδηποτε νομιμοποιητικο εγγραφο. ~~~~σελιδα 8~~~~~ 5. ΠΑΡΑΒΟΛΟ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ 46,14 ευρω Παραβολο καταβαλλουν οι αιτουντες που προσερχονται στα ΚΕΠΑ χωρις παραπεμπτικο φορεα η υπηρεσιας του δημοσιου, καθως και οι ασκουντες ενσταση ενωπιον του δευτεροβαθμιου υγειονομικου οργανου κατα του αποτελεσματος της Πρωτοβαθμιας Υγειονομικης Επιτροπης. Το Παραβολο καταβαλλεται απο τους/τις υποχρεους/ες μετα την υποβολη της αιτησης τους στα ΚΕΠΑ. Εξαιρουνται απο την καταβολη παραβολου οι αποροι/ανασφαλιστοι πολιτες που ειναι δικαιουχοι μηδενικης συμμετοχης στη φαρμακευτικη δαπανη και συμπεριλαμβανονται στη σχετικη βαση δεδομενων της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. *** Η αιτηση και ο εισηγητικος φακελος διατιθενται απο ολα τα Υποκαταστηματα Μισθωτων ΕΦΚΑ η αντλουνται ηλεκτρονικα απο τον ιστοτοπο του ΕΦΚΑ: https://www.efka.gov.gr/el/menoy/kentro-pistopoieses-anaperias-kep **** ------------------------------------- ------------------------------------- 5.6 Δυνατοτητα προσφυγης κατα της γνωματευσης της Πρωτοβαθμιας Υγειονομικης Επιτροπης Κατα της γνωματευσης της Πρωτοβαθμιας Υγειονομικης Επιτροπης (ΑΥΕ), δινεται στον/στην ενδιαφερομενο/η το δικαιωμα προσφυγης στην κατα τοπο αρμοδια Δευτεροβαθμια Υγειονομικη Επιτροπη (ΒΥΕ), εντος δεκα (10) ημερολογιακων ημερων απο την ημερομηνια κοινοποιησης της Γνωματευσης Πιστοποιησης Αναπηριας. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 6. Διαδικασια πιστοποιησης ποσοστου αναπηριας στο Δημοσιο Για τους/τις υπαλληλους - λειτουργους του Δημοσιου, και τους/τις στρατιωτικους οι οποιοι/ες λαμβανουν συνταξη λογω ανικανοτητας που προηλθε εξαιτιας της υπηρεσιας τους, ισχυουν οι διαταξεις του ασφαλιστικου συνταξιοδοτικου καθεστωτος του Δημοσιου. Για να λαβει καποιος/α συνταξη ανικανοτητας (αναπηριας) απο το Δημοσιο πρεπει να εχει τουλαχιστον πεντε (5) χρονια υπηρεσιας και να απολυθει λογω ανικανοτητας. Η προυποθεση αυτη δεν ισχυει στην περιπτωση του εργατικου ατυχηματος. Αν εξαιτιας της ανικανοτητας που οφειλεται σε ασθενεια η σε σωματικη βλαβη, το ποσοστο αναπηριας ειναι απαγορευτικο για συνεχιση της εργασιας του/της υπαλληλου, τοτε αυτοδικαια επερχεται λυση της εργασιακης σχεσης και συνταξιοδοτηση του ατομου. Ο/Η ενδιαφερομενος/η υπαλληλος καταθετει αιτηση στην αρμοδια Διευθυνση Συνταξεων του Γενικου Λογιστηριου του Κρατους (ΓΛΚ) με αιτημα την παραπομπη του/της στην ΑΣΥΕ (Ανωτατη Στρατιωτικη Υγειονομικη Επιτροπη) προκειμενου αυτη να γνωματευσει για το ειδος της παθησης και το ποσοστο ανικανοτητας. Η αρμοδια Διευθυνση Συνταξεων εκδιδει παραπεμπτικο εγγραφο το οποιο κοινοποιει ταυτοχρονα και στον/ην ενδιαφερομενο/η υπαλληλο. Οταν ο/η ενδιαφερομενος/η λαβει το παραπεμπτικο εγγραφο επικοινωνει με την ΑΣΥΕ, συμφωνα με τα οσα αναφερονται σε αυτο, για να καθοριστει ο τοπος και ο χρονος εξετασης του/της. Η γνωματευση που εκδιδεται απο την ΑΣΥΕ αποστελλεται στη Διευθυνση Συνταξεων που εκανε την παραπομπη, η οποια με τη σειρα της κοινοποιει τη γνωματευση στον/ην ενδιαφερομενο/η. *** Τα ραντεβου με την ΑΣΥΕ κλεινονται και ηλεκτρονικα μεσω του ιστοτοπου της ΑΣΥΕ: https://asye.army.gr/el/ilektronika-rantevoy **** ~~~~σελιδα 9~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 7. Προυποθεσεις συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας Οι προυποθεσεις συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας οριζονται απο τον καθε ασφαλιστικο φορεα στις διαταξεις του κανονισμου του [βλ. υποσημειωση 3], και διαφοροποιουνται περαιτερω για καθε κατηγορια συνταξης (συνταξιοδοτηση απο κοινη νοσο η επαγγελματικη ασθενεια κ.λπ.), καθως και για τους παλαιους (ασφαλισμενους μεχρι 31/12/1992) και τους νεους ασφαλισμενους (ασφαλισμενοι μετα απο 1/1/1993). Για εξειδικευμενες πληροφοριες σχετικα με τις προυποθεσεις συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας ο/η ενδιαφερομενος/η μπορει να απευθυνεται στην υπηρεσια συνταξεων του ενταχθεντα στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικου φορεα, αναλογα με την ιδιοτητα και την ειδικοτητα του/της (μισθωτος/η, ελευθερος/η επαγγελματιας, δημοσιος υπαλληλος κ.λπ.). ------------------------------------- ------------------------------------- 7.1 Συνταξη αναπηριας απο κοινη νοσο Παλαιοι/ες ασφαλισμενοι/ες (μεχρι 31/12/1992) ΙΚΑ –ΕΤΑΜ (www.efka.gov.gr) Οι ασφαλισμενοι/ες στο ΙΚΑ, εφοσον κριθουν απο τις Υγειονομικες Επιτροπες των ΚΕΠΑ ως εχοντες αναπηρια, δικαιουνται συνταξη αναπηριας αν εχουν συμπληρωσει ορισμενο χρονο ασφαλισης. Ειδικοτερα, οι χρονικες προυποθεσεις ειναι οι εξης: • 4.500 ημερες ασφαλισης οποτεδηποτε η • 1.500 ημερες, απο τις οποιες τουλαχιστον 600 τα πεντε (5) τελευταια ετη πριν απο εκεινο κατα το οποιο επηλθε η αναπηρια η υποβληθηκε η αιτηση συνταξιοδοτησης η • 300 ημερες ασφαλισης για ασφαλισμενους/ες που δεν εχουν συμπληρωσει το 21ο ετος της ηλικιας τους. Οι εν λογω (300) ημερες εργασιας αυξανονται ανα 120 για καθε ετος ηλικιας μετα τη συμπληρωση του 21ου ετους και μεχρι να συμπληρωθει ο αριθμος των 4.200 ημερων εργασιας. Θα πρεπει να σημειωθει επισης οτι απο τις παραπανω κατα περιπτωση ημερες εργασιας, οι 300 ημερες πρεπει να εχουν πραγματοποιηθει στα αμεσως προηγουμενα πεντε (5) χρονια απο εκεινο στο οποιο επηλθε η αναπηρια του/της ασφαλισμενου/ης. Αναλογα με το ποσοστο της αναπηριας του/της ασφαλισμενου/ης καθοριζεται και το υψος της συνταξης που δικαιουται να λαβει. Ειδικοτερα: • Ασφαλισμενοι/ες με βαρια αναπηρια (80% και ανω) δικαιουνται το πληρες ποσο της συνταξης. • Ασφαλισμενοι/ες με συνηθη αναπηρια (67%-79,99%) δικαιουνται το 75% του πληρους ποσου της συνταξης, εκτος εαν εχουν συμπληρωσει 6.000 ημερες ασφαλισης η εαν η αναπηρια τους οφειλεται κυριως σε ψυχικη παθηση, οποτε δικαιουνται το πληρες ποσο της συνταξης. • Ασφαλισμενοι/ες με μερικη αναπηρια (50%-66,99%) δικαιουνται το 50% του πληρους ποσου της συνταξης, εκτος εαν η αναπηρια τους οφειλεται κυριως σε ψυχικη παθηση, οποτε δικαιουνται το 75% του πληρους ποσου της συνταξης. ΕΤΤΑ - ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ (www.etaa.gr) 1. ΤΣΜΕΔΕ-ΤΟΜΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (www.tsmede.gr) & ΤΣΑΥ – ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΑΣΦΑΛΙΣΕΩΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ (www.tsay.gr) Για τους/τις ασφαλισμενους/ες των ταμειων ΤΣΜΕΔΕ & ΤΣΑΥ απαιτουνται: • τουλαχιστον πεντε (5) χρονια πραγματικης ασφαλισης, ανεξαρτητου ηλικιας και • ποσοστο αναπηριας 67% και ανω. ~~~~σελιδα 10~~~~~ 2. ΤΑΝ - ΤΑΜΕΙΟ ΝΟΜΙΚΩΝ (www.tnomik.gr) Για τους/τις ασφαλισμενους/ες του ΤΑΝ απαιτουνται: • τουλαχιστον πεντε (5) χρονια πραγματικης ασφαλισης και • ποσοστο αναπηριας 50% και ανω, που προερχεται απο ασθενεια η οποια δεν προυπηρχε της ασφαλισης. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι δικηγοροι που πασχουν απο τυφλωση εχουν τη δυνατοτητα να συνταξιοδοτηθουν με τους ορους και τις προυποθεσεις του αρθρου 1 του νομου 612/1977, χωρις να παραιτηθουν απο τη δικηγορια. Διατηρουν τη δικηγορικη τους ιδιοτητα, χωρις ομως ο χρονος ασκησης δικηγοριας περαν του προβλεπομενου προς συνταξιοδοτηση απο τον νομο 612/1977 να μπορει να συνυπολογιστει (αρθρο 24, παρ. 1 του νομου 1968/1991). **** ΟΑΕΕ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ (www.oaee.gr) Ο Οργανισμος Ασφαλισης Ελευθερων Επαγγελματιων (ΟΑΕΕ), προηλθε απο την ενοποιηση των καταργηθεντων Ταμειων ΤΕΒΕ, ΤΑΕ και ΤΣΑ. Στον ΟΑΕΕ ισχυει ενιαιος κανονισμος παροχων για ολους/ες τους/τις ασφαλισμενους/ες, ανεξαρτητα απο ποιο ταμειο προερχονται. Ωστοσο, δινεται η δυνατοτητα στους/στις ασφαλισμενους/ες του ΟΑΕΕ να επιλεξουν, ως προς τις προυποθεσεις συνταξιοδοτησης τους, τις διαταξεις του ΟΑΕΕ η τις καταστατικες διαταξεις του Ταμειου προελευσης τους (ΤΕΒΕ - ΤΑΕ - ΤΣΑ). Σε περιπτωση αναπηριας με ποσοστο ανω του 67%, ο/η αμεσα ασφαλισμενος/η δικαιουται συνταξη αναπηριας εφοσον πληρουνται οι παρακατω χρονικες προυποθεσεις: • εχει πεντε (5) ετη ασφαλισης, εκ των οποιων δυο (2) ετη μεσα στην τελευταια πενταετια πριν την εμφανιση της αναπηριας η τη διακοπη της ασφαλισης. (Αν κατα τη διαρκεια των πεντε αυτων ετων ο/η ασφαλισμενος/η εχει συνταξιοδοτηθει, η περιοδος των πεντε ετων επεκτεινεται για τον αντιστοιχο προς τη συνταξιοδοτηση χρονο) η • εχει δεκαπεντε (15) ετη ασφαλισης, εφοσον δεν εχει ασφαλιστει απο τη διακοπη της ασφαλισης του/της μεχρι την επελευση της αναπηριας σε αλλο φορεα κυριας ασφαλισης η το Δημοσιο. Αναλογα με το ταμειο του/της ασφαλισμενου/ης (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ και ΤΣΑ) ισχυουν μικρες διαφοροποιησεις ως προς τις χρονικες προυποθεσεις. *** Για περισσοτερες λεπτομερειες μπορειτε να επισκεφτειτε τον σχετικο ιστοτοπο του ΟΑΕΕ: http://www.oaee.gr/syntaxeis.asp?catsyn_id=165&cat_id=0&banner_pgc=10&ctn_id=2&ctnsnd_id=1 **** ΟΓΑ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ (www.efka.gov.gr) Ασφαλισμενος/η στον ΟΓΑ δικαιουται συνταξη αναπηριας απο κοινη νοσο εφοσον συντρεχουν αθροιστικα οι παρακατω προυποθεσεις: • εχει αναπηρια σε ποσοστο 67%, μεταγενεστερη της υπαγωγης στην ασφαλιση, η οποια θα διαρκεσει τουλαχιστον ενα (1) ετος κατα ιατρικη προβλεψη και • εχει πραγματοποιησει χρονο ασφαλισης και καταβολης εισφορων πεντε (5) ετων, εκ των οποιων τα δυο (2) ετη μεσα στην πενταετια που προηγειται του ετους που επηλθε η αναπηρια η εχει πραγματοποιησει δεκα πεντε (15) ετη ασφαλισης και καταβολης εισφορων. Στους ανωτερω χρονους ασφαλισης περιλαμβανεται και ο χρονος ασφαλισης στον Κλαδο Προσθετης Ασφαλισης. Ασφαλισμενοι/ες που δεν εχουν συμπληρωσει το 26ο ετος της ηλικιας τους, δικαιουνται να συνταξιοδοτηθουν λογω αναπηριας αν εχουν καταβαλει τις προβλεπομενες εισφορες για ολο το χρονικο διαστημα απο την υποχρεωτικη η προαιρετικη υπαγωγη τους στην ασφαλιση μεχρι και του χρονου επελευσης της αναπηριας. Το χρονικο αυτο διαστημα δεν μπορει να ειναι μικροτερο απο ενα (1) ετος. Οι συνταξιουχοι αναπηριας του Κλαδου δικαιουνται και τη βασικη συνταξη με τις ιδιες προυποθεσεις, εφοσον δεν λαμβανουν συνταξη απο οποιονδηποτε φορεα κοινωνικης ασφαλισης, εκτος συγκεκριμενων εξαιρεσεων (πολεμικη συνταξη κ.λπ.) η αν η συνταξη που λαμβανουν εχει χορηγηθει απο χωρα μελος της ΕΕ η χωρα με την οποια εχει συναφθει διμερης συμβαση κοινωνικης ασφαλισης. ~~~~σελιδα 11~~~~~ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ/ΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ Συνταξη ανικανοτητας (αναπηριας) δικαιουνται οι ασφαλισμενοι/ες του δημοσιου οταν συντρεχουν οι εξης προυποθεσεις: • 4,5 ετη ασφαλισης, η 5 ετη οταν υπαρχει χρονος διαδοχικης ασφαλισης και • ποσοστο αναπηριας ανω του 20%, εφοσον ο/η ασφαλισμενος/η κριθει απο την ΑΣΥΕ ως ανικανος/η για εργασια. ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ/ΕΣ ΣΕ ΤΑΜΕΙΑ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Για ασφαλισμενους σε Ταμεια Τραπεζων και Μεσων Μαζικης Ενημερωσης, απαιτειται να συντρεχουν οι παρακατω προυποθεσεις, αναλογα με το καθε ταμειο: • πεντε (5) εως δεκα (10) ετη ασφαλισης και • ελαχιστο ποσοστο αναπηριας απο 50% εως 67%. Για περισσοτερες πληροφοριες μπορειτε να απευθυνθειτε στο ταμειο ασφαλισης σας. Νεοι/ες ασφαλισμενοι/ες (απο 1/1/1993 και μετα) ΟΛΟΙ ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ (εκτος ΝΑΤ που δεν υπαγεται στον νομο 2084/1992, ΟΓΑ και Δημοσιο) Για τους νεους/ες ασφαλισμενους/ες απο 1/1/1993 απαιτουνται οι παρακατω χρονικες προυποθεσεις: • 15 ετη η 4.500 ημερες ασφαλισης οποτεδηποτε η • 5 ετη η 1.500 ημερες ασφαλισης, απο τις οποιες τουλαχιστον 600 την τελευταια πενταετια πριν απο το ετος κατα το οποιο επηλθε η αναπηρια η υποβληθηκε η αιτηση συνταξιοδοτησης η • 300 ημερες ασφαλισης για ασφαλισμενους/ες που δεν εχουν συμπληρωσει το 21ο ετος της ηλικιας τους. Οι εν λογω (300) μερες εργασιας αυξανονται ανα 120 για καθε ετος ηλικιας μετα την συμπληρωση του 21ου ετους. Αναλογα με το ποσοστο αναπηριας, το υψος της συνταξης διαμορφωνεται ακολουθως: • Ασφαλισμενοι/ες με ποσοστο αναπηριας απο 80% και ανω δικαιουνται το πληρες ποσο της συνταξης. • Ασφαλισμενοι/ες με ποσοστο αναπηριας 67% - 79,99% δικαιουνται το 75% του πληρους ποσου της συνταξης, εκτος εαν εχουν συμπληρωσει 6.000 ημερες ασφαλισης η εαν η αναπηρια τους οφειλεται κυριως σε ψυχικη παθηση, οποτε δικαιουνται το πληρες ποσο της συνταξης. • Ασφαλισμενοι/ες με ποσοστο αναπηριας 50% - 66,99% δικαιουνται το 50% του πληρους ποσου της συνταξης, εκτος εαν η αναπηρια τους οφειλεται κυριως σε ψυχικη παθηση, οποτε δικαιουνται το 75% του πληρους ποσου της συνταξης. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για τους/τις ασφαλισμενους/ες του δημοσιου τομεα οι προυποθεσεις παραμενουν οι ιδιες με τους παλιους ασφαλισμενους. **** ------------------------------------- ------------------------------------- 7.2 Συνταξη αναπηριας απο εργατικο ατυχημα Για να λαβει ο/η ασφαλισμενος/η συνταξη αναπηριας απο εργατικο ατυχημα απαιτουνται: • εστω και μια (1) ημερα ασφαλισης σε ολους τους φορεις και • το ατυχημα να εχει χαρακτηριστει εργατικο. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για το δημοσιο, οι δικαιουχοι συνταξης λογω ανικανοτητας που προηλθε προδηλα και αναμφισβητητα εξαιτιας της Υπηρεσιας και ενεκα ταυτης, συμφωνα και με τις διαταξεις του Π.Δ. 169/2007 και του Π.Δ. 168/2007, δεν υπαγονται στον ΕΦΚΑ αλλα παραμενουν στη συνταξιοδοτικη προστασια του Δημοσιου (αρθρο 4 παρ. 3 του νομου 4387/2016, ΦΕΚ 85 Α΄). **** ~~~~σελιδα 12~~~~~ ------------------------------------- ------------------------------------- 7.3 Συνταξη αναπηριας απο ατυχημα εκτος εργασιας Παλαιοι/ες ασφαλισμενοι/ες Σε ολους τους ασφαλιστικους φορεις, για τη χορηγηση συνταξης αναπηριας απο ατυχημα εκτος εργασιας απαιτουνται οι μισες ημερες ασφαλισης απο εκεινες που προβλεπονται για τη χορηγηση συνταξης αναπηριας απο κοινη νοσο. Εξαιρουνται οι παρακατω ασφαλιστικοι φορεις: − ΟΑΕΕ - ΤΕΒΕ, οπου απαιτειται διακοπη της ασφαλισης συνεπεια αναπηριας με πεντε (5) ετη ασφαλισης. − ΟΑΕΕ - ΤΣΑ, οπου απαιτειται μισος χρονος ασφαλισης (5 ετη) με το ενα ετος μεσα στην τελευταια τριετια. − ΟΓΑ, οπου για τη βασικη συνταξη απαιτουνται δωδεκα (12) μηνες ασφαλισης-αγροτικης απασχολησης χωρις εισφορες (παλιος χρονος ασφαλισης ΟΓΑ). − ΝΑΤ, το οποιο δεν καλυπτει ατυχημα εκτος εργασιας. Νεοι/ες ασφαλισμενοι/ες Σε ολους τους ασφαλιστικους φορεις, εκτος του ΟΓΑ και του ΝΑΤ, για τη χορηγηση συνταξης αναπηριας απο ατυχημα εκτος εργασιας απαιτουνται οι μισες ημερες ασφαλισης απο εκεινες που προβλεπονται για τη χορηγηση συνταξης αναπηριας απο κοινη νοσο. ------------------------------------- ------------------------------------- 7.4 Συνταξη αναπηριας απο επαγγελματικη ασθενεια Οι επαγγελματικες ασθενειες εξομοιωνονται με το εργατικο ατυχημα η το ατυχημα κατα την απασχοληση και για το λογο αυτο ισχυουν οι ιδιες προυποθεσεις που προβλεπονται και για τη χορηγηση συνταξης απο εργατικο ατυχημα. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 8. Οριστικοποιηση συνταξης αναπηριας Το δικαιωμα συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας υφισταται για οσο χρονο οριζεται απο τις αρμοδιες Υγειονομικες Επιτροπες των ΚΕΠΑ. Σε περιπτωση που οι Υγειονομικες Επιτροπες γνωματευουν οτι η ανικανοτητα ειναι μονιμη, οι συνταξεις λογω αναπηριας ειναι οριστικες. Επισης, οι συνταξεις ειναι οριστικες στις περιπτωσεις των παθησεων που προβλεπονται απο ρητη διαταξη. Σε καθε ασφαλιστικο φορεα προβλεπεται απο τον κανονισμο ασφαλιστικης αρμοδιοτητας του και ο τροπος οριστικοποιησης της συνταξης αναπηριας. Μεχρι τη θεσπιση των ενιαιων κανονων για ολους/ες τους/τις συνταξιουχους/ες λογω αναπηριας του ΕΦΚΑ, εξακολουθουν να εφαρμοζονται οι ειδικες διαταξεις της νομοθεσιας αυτων των ασφαλιστικων φορεων. Για την οριστικοποιηση της συνταξης αναπηριας ισχυει ο διαχωρισμος μεταξυ των παλαιων και των νεων ασφαλισμενων ως εξης: Παλαιοι/ες ασφαλισμενοι/ες Για ασφαλισμενους/ες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οι συνταξεις λογω αναπηριας καθιστανται αυτοδικαιως οριστικες οταν: • Ο/Η συνταξιουχος εχει συμπληρωσει το 55ο ετος της ηλικιας του/της και χρονο συνταξιοδοτησης επτα (7) συνεχομενων ετων, κατα τη διαρκεια των οποιων υποβληθηκε σε τρεις τουλαχιστον εξετασεις απο τις οικειες Υγειονομικες Επιτροπες. ~~~~σελιδα 13~~~~~ • Ο/Η συνταξιουχος εχει συμπληρωσει το 60ο ετος της ηλικιας του/της και χρονο συνταξιοδοτησης πεντε (5) συνεχομενων ετων, κατα τη διαρκεια των οποιων υποβληθηκε σε δυο τουλαχιστον εξετασεις απο τις οικειες Υγειονομικες Επιτροπες. • Ο/Η συνταξιουχος συνταξιοδοτειται συνεχομενα για δωδεκα (12) χρονια, ανεξαρτητως οριου ηλικιας. • Ο/Η συνταξιουχος συνταξιοδοτειται για εικοσι (20) χρονια διακεκομμενα, αλλα τα τρια τελευταια συνεχομενα, ανεξαρτητως οριου ηλικιας. Ταμεια τα οποια οριστικοποιουν τη συνταξη αναπηριας συμφωνα με τον κανονισμο του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ η εχουν τις ιδιες προυποθεσεις οριστικοποιησης με αυτες του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ: ΟΑΕΕ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ Τομεας Ασφαλισης Ιδιοκτητων Ημερησιων Εφημεριδων Αθηνων & Θεσσαλονικης, ΕΤΑΠΜΜΕ - ΤΑΙΣΥΤ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ Τομεας Ασφαλισης Ανταποκριτων Ξενου Τυπου, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ Τομεας Ασφαλισης Φωτοειδησεογραφων και Εικονοληπτων Επικαιρων Τηλεορασης, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ - ΤΣΕΥΠ Αθηνων, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ – ΤΣΕΥΠ Θεσσαλονικης, ΤΣΑΥ, ΤΑΝ, ΤΣΕΑΠΓΣΟ, ΤΣΠ-ΗΣΑΠ, ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΟΓΑ. Ταμεια που εχουν τη δικη τους νομοθεσια για την οριστικοποιηση της συνταξης αναπηριας: ΤΣΜΕΔΕ, ΤΑΠΑΕ Εθνικη, ΤΑΠ-ΔΕΗ Αυτοτελης Τομεας στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, ΤΣΠ-ΤΕ, ΤΑΠ-ΕΤΒΑ, ΤΣΠ-ΑΤΕ, ΤΑΠΙΛΤ, ΝΑΤ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ - ΤΑΤΤΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ- ΤΣΠΕΑΘ. *** Για περισσοτερες πληροφοριες απευθυνθειτε στο τμημα συνταξεων του ταμειου που σας αφορα. **** Νεοι/ες ασφαλισμενοι/ες Οι παρακατω προυποθεσεις οριστικοποιησης της συνταξης αναπηριας ισχυουν για ολους τους φορεις κοινωνικης ασφαλισης αρμοδιοτητας του Υπουργειου Εργασιας. Το δικαιωμα συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας υφισταται για οσο χρονο οριζεται απο τις αρμοδιες Υγειονομικες Επιτροπες, παρατεινεται δε με τις ιδιες προυποθεσεις, ενω δυναται να ελεγχεται αυτεπαγγελτως οποτεδηποτε, με την υποβολη του συνταξιουχου σε ιατρικη εξεταση απο τις ανωτερω επιτροπες. Οι συνταξεις λογω αναπηριας ειναι οριστικες για τις περιπτωσεις παθησεων που προβλεπονται απο ρητη διαταξη, μπορει επισης να ειναι οριστικες εφοσον οι Υγειονομικες Επιτροπες γνωματευουν οτι η ανικανοτητα ειναι μονιμη. Οι προσωρινες συνταξεις λογω αναπηριας καθιστανται οριστικες μετα και την τελικη γνωματευση των αρμοδιων Υγειονομικων Επιτροπων εφοσον: • Ο/Η συνταξιουχος εχει συμπληρωσει το 55ο ετος της ηλικιας του/της και χρονο συνταξιοδοτησης επτα (7) συνεχομενων ετων, κατα τη διαρκεια των οποιων υποβληθηκε σε τρεις τουλαχιστον εξετασεις απο τις οικειες Υγειονομικες Επιτροπες. • Ο/Η συνταξιουχος εχει συμπληρωσει το 60ο ετος της ηλικιας του και χρονο συνταξιοδοτησης πεντε (5) συνεχομενων ετων, κατα τη διαρκεια των οποιων υποβληθηκε σε δυο τουλαχιστον εξετασεις απο τις οικειες Υγειονομικες Επιτροπες. Για τους/τις ασφαλισμενους/ες του Δημοσιου δεν ισχυει ο θεσμος της προσωρινης συνταξης η της προσωρινης αναπηριας. Εφοσον ο/η ασφαλισμενος/η κριθει ανικανος/η για εργασια απολυεται απο την Υπηρεσια του και λαμβανει οριστικη συνταξη αναπηριας. Για το ΝΑΤ και τον ΟΓΑ δεν ισχυει η διακριση μεταξυ παλαιων και νεων ασφαλισμενων. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 9. Προυποθεσεις συνταξιοδοτησης βασει του νομου 612/1977 Δικαιουχοι συνταξης γηρατος (λογω αναπηριας) βασει του νομου 612/1977, οπως ισχυει, ειναι τα ατομα με αναπηρια που πασχουν απο συγκεκριμενες παθησεις και, επιπλεον, εχουν συμπληρωσει συγκεκριμενα χρονια ασφαλισης. Οι ασφαλισμενοι/ες αυτοι/ες μπορουν να συνταξιοδοτηθουν ανεξαρτητως οριου ηλικιας αν εχουν συμπληρωσει χρονο ασφαλισης δεκαπεντε (15) ετη η (για ασφαλισμενους/ες σε Φορεις Κοινωνικης Ασφαλισης που υπολογιζουν την ασφαλιση σε ημερες) 4.500 ημερες ασφαλισης. Μαλιστα, η χορηγουμενη συνταξη υπολογιζεται με 35 ετη ασφαλισης η 10.500 ημερες ασφαλισης, ακομη και αν ο πραγματικος χρονος ασφαλισης ειναι λιγοτερος (π.χ. 4.500 ημερες ασφαλισης). ~~~~σελιδα 14~~~~~ Ειδικοτερα, ο νομος αφορα σε ασφαλισμενους/ες με αναπηρια 67% και ανω που πασχουν απο: τυφλοτητα, τετραπληγια-παραπληγια, β-ομοζυγο μεσογειακη η δρεπανοκυτταρικη η μικροδρεπανοκυτταρικη αναιμια, χρονια νεφρικη ανεπαρκεια τελικου σταδιου, μεταμοσχευθεντες νεφρου, αιμορροφιλια τυπου Α η Β, μεταμοσχευομενους απο συμπαγη οργανα (καρδια, πνευμονες, ηπαρ η παγκρεας) που βρισκονται σε ανοσοκαταστολη, μεταμοσχευθεντες μυελου των οστων που βρισκονται σε ανοσοκαταστολη, σκληρυνση κατα πλακας που επιφερει τετραπληγια/παραπληγια, ακρωτηριασθεντες δυο ακρων με ποσοστο αναπηριας τουλαχιστον 67%, και κυστικη ινωση η μονιμη ορθοκυστικη διαταραχη. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 10. Ασφαλισμενοι του Δημοσιου με ειδικες παθησεις Για τη χορηγηση συνταξης λογω ανικανοτητας σε πολιτικους υπαλληλους που υπαγονται σε ειδικες παθησεις ισχυουν οι εξης προυποθεσεις: • 15ετης πληρης πραγματικη συνταξιμη υπηρεσια και • ποσοστο αναπηριας τουλαχιστον 67%, χωρις οριο ηλικιας, και ανεξαρτητα απο το αν αποχωρησαν απο την υπηρεσια με παραιτηση η απολυθηκαν λογω ανικανοτητας. Οι εν λογω υπαλληλοι, μαζι με τη συνταξη δικαιουνται και ενα προσωπικο και αμεταβιβαστο επιδομα ανικανοτητας. ➢ Ως εχοντες ειδικες παθησεις οριζονται οι ακολουθες κατηγοριες: • τυφλοι (αρθ. 1, παρ. 1 του Ν. 955/1979) • παραπληγικοι η τετραπληγικοι (αρθ. 3, παρ. 1 του Ν. 2227/1994) ➢ Οσοι πασχουν απο: • υπερφωσφατασαιμια (αρθ. 8, παρ. 1 του Ν. 2592/1998) • β ομοζυγο μεσογειακη αναιμια, δρεπανοκυτταρικη η μικροδρεπανοκυτταρικη αναιμια και υποβαλλονται σε μεταγγιση (αρθ. 3, παρ. 1 του Ν. 2227/1994) • χρονια νεφρικη ανεπαρκεια τελικου σταδιου που υποβαλλονται σε αιμοκαθαρση η περιτοναικη καθαρση (αρθ. 2, παρ. 1 του Ν. 3075/2002) • αιμορροφιλια Α΄& Β΄ (αρθ. 16, παρ. 1 του Ν. 3865/2010) • μυασθενεια η μυοπαθεια (αρθ. 16, παρ. 1 του Ν. 3865/2010) • διαχυτο γιγαντιαιο αιματολεμφαγγειωμα (αρθ. 4, παρ. 1 του Ν. 3620/2007) ➢ Οσοι εχουν υποστει: • μεταμοσχευση μυελου των οστων η συμπαγων οργανων (καρδια, πνευμονες, ηπαρ, παγκρεας και νεφροι, αρθ. 3, παρ. 1 του Ν. 3513/2006) • ακρωτηριασμο των ανω η των κατω ακρων η του ενος ανω και του ενος κατω ακρου (αρθ. 16,παρ. 1 του Ν. 3865/2010). *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε ολες τις περιπτωσεις η παθηση πρεπει να υπαρχει κατα το χρονο της αποχωρησης του/της υπαλληλου απο την υπηρεσια. **** ~~~~σελιδα 15~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 11. Συνταξιοδοτηση μητερων και χηρων πατερων με τεκνα ανικανα για καθε βιοποριστικη εργασια ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Μητερες και χηροι πατερες παιδιων ανικανων για καθε βιοποριστικη εργασια δικαιουνται συνταξη γηρατος με τις παρακατω προυποθεσεις, αναλογως εαν ανηκουν στους παλαιους η στους νεους ασφαλισμενους. Παλαιοι/ες ασφαλισμενοι/ες • Για πληρη συνταξη απαιτουνται συμπληρωμενο το 55ο ετος ηλικιας τους και 5.500 ημερες ασφαλισης. • Για μειωμενη συνταξη απαιτουνται συμπληρωμενο το 50ο ετος ηλικιας τους και 5.500 ημερες ασφαλισης. (Η συνταξη ειναι μειωμενη κατα ποσοστο 1/200 για καθε μηνα που υπολειπεται απο το απαιτουμενο οριο ηλικιας για πληρη συνταξιοδοτηση). Νεοι/ες ασφαλισμενοι/ες • Για πληρη συνταξη απαιτουνται 6.000 ημερες η 20 ετη ασφαλισης και συμπληρωμενο το 55ο ετος ηλικιας τους. Σε ολες τις περιπτωσεις ασφαλισμενων απαιτουνται επισης τα εξης: − οι ασφαλισμενοι/ες να μην λαμβανουν συνταξη απο το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το Δημοσιο, ΝΠΔΔ η αλλο οργανισμο κυριας ασφαλισης, − να προσκομισουν Γνωματευση απο ΚΕΠΑ η οποια να αναγραφει την ανικανοτητα του τεκνου για καθε βιοποριστικη εργασια. *** ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Απο τις αυξησεις των οριων ηλικιας εξαιρουνται οι ασφαλισμενοι/ες που υπαγονται σε γενικες, ειδικες η καταστατικες διαταξεις συνταξιοδοτησης ως μητερες και χηροι πατερες ανικανων για καθε βιοποριστικη εργασια τεκνων. (αρθρο 3Γ της Υ.Α. Φ11321/οικ.47523/1570, ΦΕΚ 2311 Β΄/2015) **** ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ στον ΟΑΕΕ Στον ΟΑΕΕ υπαρχει δυνατοτητα για συνταξη γηρατος μητερων η χηρων πατερων με ανικανα για καθε βιοποριστικη εργασια τεκνα, εφοσον ειναι αγαμα. Οι προυποθεσεις ειναι οι εξης: • Για πληρη συνταξη απαιτουνται συμπληρωμενο το 55ο ετος ηλικιας τους και 20 ετη ασφαλισης. • Για μειωμενη συνταξη απαιτουνται συμπληρωμενο το 50ο ετος ηλικιας τους και 20 ετη ασφαλισης. (Η συνταξη ειναι μειωμενη κατα ποσοστο 1/200 της πληρους μηνιαιας συνταξης για καθε μηνα που υπολειπεται απο το οριο ηλικιας των 55 ετων και αφορα μονο τους νεους ασφαλισμενους). ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ Γονεις παιδιων ανικανων για καθε βιοποριστικη εργασια δικαιουνται συνταξη γηρατος με τις παρακατω προυποθεσεις: • το τεκνο να ειναι αγαμο και ανικανο για την ασκηση καθε βιοποριστικου επαγγελματος κατα ποσοστο 67% και ανω, • ο/η γονεας να εχει συμπληρωσει 25 ετη ασφαλισης και • ο/η γονεας να εχει συμπληρωσει την ηλικια των 50 ετων. *** ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Και στο Δημοσιο εξαιρουνται απο τις αυξησεις των οριων ηλικιας συνταξιοδοτησης οι ασφαλισμενοι/ες που εχουν παιδι αγαμο και ανικανο για την ασκηση καθε βιοποριστικου επαγγελματος κατα ποσοστο 67% και ανω. **** *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για περισσοτερες πληροφοριες θα πρεπει να απευθυνεστε στον ασφαλιστικο σας φορεα προκειμενου να δειτε αν στην νομοθεσια του υπαρχει προβλεψη για συνταξιοδοτηση μητερων και χηρων πατερων με τεκνα ανικανα για καθε βιοποριστικη εργασια. **** ~~~~σελιδα 16~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 12. Συνταξιοδοτηση συγγενων ατομων με αναπηρια ------------------------------------- ------------------------------------- 12.1 Γενικες προυποθεσεις για ολες τις κατηγοριες συγγενων ατομων με αναπηρια Με τον νομο 4336/2015 (περ. β παρ. 2, υποπαρ. Ε3) θεσπιζεται για τους συγγενεις (γονεις, αδερφια, συζυγοι) ατομων με αναπηρια ως οριο ηλικιας συνταξιοδοτησης το 55ο ετος, και οριζεται οτι οι ασφαλισμενοι/ες ακολουθουν την εξελιξη των οριων ηλικιας συνταξιοδοτησης του παρακατω Πινακα, με κριτηριο το ετος κατα το οποιο συμπληρωνεται ο απαιτουμενος χρονος ασφαλισης, δηλαδη οι 7.500 ημερες ασφαλισης. Ειδικοτερα, απαιτουνται 25 ετη ασφαλισης (η 7.500 ημερες ασφαλισης) που με τη συμπληρωση τους το οριο ηλικιας διαμορφωνεται ως εξης: Πινακας: ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ - ΑΔΕΛΦΩΝ - ΣΥΖΥΓΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (ν.4336/2015) Ηλικια συνταξιοδοτησης αναλογα με την ημερομηνια θεμελιωσης του συνταξιοδοτικου δικαιωματος Ημερομηνια: 19/8/2015 - 31/12/2015, Ηλικια: 55 ετων και 11 μηνων. Ημερομηνια: 2016, Ηλικια: 56 ετων και 9 μηνων. Ημερομηνια: 2017, Ηλικια: 57 ετων και 8 μηνων. Ημερομηνια: 2018, Ηλικια: 58 ετων και 6 μηνων. Ημερομηνια: 2019, Ηλικια: 59 ετων και 5 μηνων. Ημερομηνια: 2020, Ηλικια: 60 ετων και 3 μηνων. Ημερομηνια: 2021, Ηλικια: 61 ετων και 2 μηνων. Ημερομηνια: Απο 2021 και επειτα, Ηλικια: 62 ετων. [Προσβασιμοτητα: Ο παραπανω πινακας διατιθεται και σε μορφη προσβασιμου αρχειου MS Excel, μαζι με την προσβασιμη εκδοση MS Word]. ------------------------------------- ------------------------------------- 12.2 Ειδικες προυποθεσεις συνταξιοδοτησης ανα κατηγορια συγγενων Για τη συνταξιοδοτηση γονεα και αδελφων ατομων με αναπηρια θα πρεπει να συντρεχουν οι εξης προυποθεσεις: α) το τεκνο η ο/η αδελφος/η με αναπηρια θα πρεπει: • να εχει αναπηρια με ποσοστο 67% και ανω, • να μην εργαζεται, • να ειναι αγαμος/η, • να μη νοσηλευεται σε ιδρυμα με δαπανη ασφαλιστικου η αλλου δημοσιου φορεα. β) Στην περιπτωση του γονεα, αυτος/η απαιτειται ταυτοχρονα να μη λαμβανει ηδη συνταξη απο οποιονδηποτε ασφαλιστικο οργανισμο η το δημοσιο. Επισης, κατα την ημερομηνια υποβολης της αιτησης συνταξιοδοτησης του γονεα που ασκει το δικαιωμα συνταξιοδοτησης ο ετερος γονεας πρεπει: • να εχει πραγματοποιησει τουλαχιστον 2.400 ημερες η 8 ετη πραγματικης ασφαλισης σε φορεις κυριας ασφαλισης η/και το δημοσιο, εκ των οποιων οι 600 ημερες η τα 2 ετη ασφαλισης να εχουν πραγματοποιηθει τα τελευταια τεσσερα (4) χρονια, • να εργαζεται, • να μη λαμβανει και να μην εχει θεμελιωσει δικαιωμα συνταξιοδοτησης απο οποιονδηποτε ασφαλιστικο οργανισμο η το δημοσιο, ~~~~σελιδα 17~~~~~ • να υποβαλει υπευθυνη δηλωση προς τον ασφαλιστικο φορεα η τους ασφαλιστικους φορεις που ειναι ασφαλισμενος/η οτι δεν εχει ασκησει, ουτε προτιθεται να ασκησει στο μελλον δικαιωμα συνταξιοδοτησης με τις προυποθεσεις της διαταξης που αφορα στη συνταξιοδοτηση συγγενων ατομων με αναπηρια. *** ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Το δικαιωμα συνταξιοδοτησης ασκειται διαζευκτικα απο τον ενα γονεα. Σε περιπτωση λυσης του γαμου των γονεων του ανηλικου τεκνου, το δικαιωμα ασκειται απο το γονεα που εχει την επιμελεια με αμετακλητη δικαστικη αποφαση. Σε περιπτωση που το παιδι εχει τεθει σε δικαστικη συμπαρασταση λογω ψυχικης η νοητικης αναπηριας η λογω σωματικης αναπηριας, με αμετακλητη δικαστικη αποφαση, το δικαιωμα ασκειται απο τον γονεα που εχει ορισθει δικαστικος συμπαραστατης. **** γ) Στην περιπτωση αδελφου/ης, για την ασκηση του δικαιωματος συνταξιοδοτησης θα πρεπει: • ο/η αδελφος/η να μη λαμβανει και να μη δικαιουται να λαβει συνταξη απο αλλο ασφαλιστικο οργανισμο η το δημοσιο, • για τουλαχιστον μια πενταετια πριν την ημερομηνια υποβολης της αιτησης συνταξιοδοτησης θα πρεπει ο/η αδερφος/η να εχει οριστει με αμετακλητη δικαστικη αποφαση δικαστικος συμπαραστατης του/της αδελφου/ης λογω ψυχικης η νοητικης διαταραχης η λογω σωματικης αναπηριας η ο/η αδελφος/η με αναπηρια να συνοικει αποδεδειγμενα με τον αιτουντα τη συνταξη αδελφο/η και να τον βαρυνει οικονομικα, • οι γονεις των δυο αδελφων να μη βρισκονται εν ζωη η να εχουν και αυτοι αναπηρια 67% και ανω η να εχουν συμπληρωσει το 75ο ετος της ηλικιας τους. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η συνοικηση και η οικονομικη επιβαρυνση αποδεικνυονται απο τα εντυπα Ε1 της δηλωσης φορολογιας εισοδηματος που υπεβαλε ο/η αδελφος/η που βαρυνεται κατα τα τελευταια πεντε (5) ετη που προηγουνται του ετους υποβολης της αιτησης συνταξιοδοτησης. **** Για τη συνταξιοδοτηση συζυγου ατομου με αναπηρια θα πρεπει να συντρεχουν τα παρακατω: • ο/η συζυγος με αναπηρια να εχει ποσοστο αναπηριας 80% και ανω, • ο εγγαμος βιος να εχει διαρκεια τουλαχιστον 10 ετων πριν την υποβολη της αιτησης, • ο/η υποψηφιος/α συνταξιουχος να μην λαμβανει και να μη δικαιουται να λαβει συνταξη απο οποιονδηποτε ασφαλιστικο οργανισμο η το δημοσιο. Πλασματικος χρονος ασφαλισης Επιτρεπεται η συμπληρωση του απαιτουμενου χρονου ασφαλισης με τον χρονο στρατιωτικης θητειας και τον χρονο γονικης αδειας ανατροφης παιδιων που αναγνωριζονται κατοπιν εξαγορας, καθως και με τον προβλεπομενο απο την ΕΓΣΣΕ χρονο απουσιας απο την εργασια λογω κυησης και λοχειας (αφορα τις γυναικες). ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 13. Συνταξη λογω θανατου χορηγουμενη στα αμφοτεροπλευρως ορφανα τεκνα με αναπηρια Τα ορφανα παιδια με αναπηρια 67% και ανω που πασχουν απο συγκεκριμενες παθησεις λαμβανουν συνταξη εφοσον συντρεχουν οι παρακατω προυποθεσεις: • ειναι ορφανα και απο τους δυο γονεις, • πασχουν απο νοητικη υστερηση η αυτισμο η πολλαπλες βαριες αναπηριες η χρονιες ψυχικες διαταραχες που επιφερουν μονιμο ποσοστο αναπηριας 67% και ανω, • δεν εργαζονται και δεν λαμβανουν συνταξη απο δικη τους εργασια. Τα ορφανα παιδια με αναπηρια δικαιουνται το συνολο του ποσου της συνταξης που ελαμβανε ο θανων γονεας, η προκειμενου περι ασφαλισμενου το ποσο που εδικαιουτο να λαβει ο θανων γονεας, υπο την προυποθεση οτι δεν εργαζονται η δεν ασκουν καποιο επαγγελμα η δεν παιρνουν συνταξη απο δικη τους εργασια. ~~~~σελιδα 18~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 14. Συνταξη αναπηριας με προυπαρχουσα αναπηρια ΙΚΑ –ΕΤΑΜ Ο/Η ασφαλισμενος/η δικαιουται συνταξη αναπηριας εστω και αν η παθηση η βλαβη η εξασθενηση, σωματικη η πνευματικη, ειναι προγενεστερη της υπαγωγης του στην ασφαλιση, εφοσον καθισταται ανικανος/η για την εργασια του/της λογω ουσιωδους επιδεινωσης και η μεταγενεστερη της ασφαλισης αναπηρια φθανει τουλαχιστον το 40% της κατα περιπτωση αναπηριας. Το ποσοστο επιδεινωσης της αναπηριας κρινεται απο τις αρμοδιες Υγειονομικες Επιτροπες. Εξαιρεση αποτελουν οι παθησεις που οφειλονται κατα κυριο λογο σε ψυχιατρικα αιτια, για τις οποιες δεν λαμβανεται υποψη η προυπαρχουσα αναπηρια (αρθ. 27, παρ. 5ε του ν.1902/1990, ΦΕΚ 138 Α΄). ΔΗΜΟΣΙΟ Για τους/τις ασφαλισμενους/ες του δημοσιου δεν προβλεπεται η περιπτωση συνταξιοδοτησης λογω επιδεινωσης της προυπαρχουσας αναπηριας. ΟΓΑ Ο ΟΓΑ δεν χορηγει συνταξη αναπηριας αν η προυπαρχουσα της ασφαλισης αναπηρια ειναι 67% και ανω. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 15. Παραταση συνταξης αναπηριας Σε περιπτωση που το ατομο με αναπηρια βρισκεται σε κατασταση αναμονης για ιατρικη κριση απο τα Κεντρα Πιστοποιησης Αναπηριας (ΚΕΠΑ), χωρις δικη του υπαιτιοτητα, η συνταξιοδοτηση του παρατεινεται για εξι μηνες και εξακολουθει να λαμβανει το ποσο που ελαμβανε πριν απο τη ληξη του δικαιωματος. Το δικαιωμα παρατασης της συνταξης ισχυει για συνταξεις που χορηγουνται με αιτια την αναπηρια, οπως ειναι οι συνταξεις για τετραπληγικους - παραπληγικους και οι συνταξεις γονεων-παιδιων που ειναι ανικανα για καθε βιοποριστικη εργασια, καθως και για ολα τα επιδοματα που χορηγουνται λογω αναπηριας (αρ. 28 του ν.4488/2017 -ΦΕΚ 137 Α΄, σχετικη εγκυκλιος Φ80000/οικ.44541/1849/2017 του Υπουργειου Εργασιας και εγκυκλιος ΕΦΚΑ 43/2017). ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 16. Νεος τροπος υπολογισμου συνταξης Η κυριοτερη ισως μεταρρυθμιση που επηλθε στο συστημα κοινωνικης ασφαλισης με τον νομο 4387/2016 συνισταται στο οτι απο 13 Μαιου 2016 και μετα οι μηνιαιες κυριες συνταξεις εξ ιδιου δικαιωματος, λογω ανικανοτητας και εκ μεταβιβασεως, υπολογιζονται ως αθροισμα δυο τμηματων, της εθνικης και της ανταποδοτικης συνταξης. Απο αυτες, η εθνικη συνταξη χρηματοδοτειται απο τον κρατικο προυπολογισμο ενω η ανταποδοτικη απο τις εισφορες των ασφαλισμενων. ~~~~σελιδα 19~~~~~ Ειδικοτερα, τα προσωπα που συνταξιοδοτουνται με τον νεο τροπο υπολογισμου της συνταξης ειναι οι ασφαλισμενοι/ες των οποιων η συνταξη αρχιζει να καταβαλλεται απο 13.05.2016 και μετα. ------------------------------------- ------------------------------------- 16.1 Εθνικη συνταξη σε περιπτωση αναπηριας Την εθνικη συνταξη, η οποια οριζεται σημερα στο ποσο των τριακοσιων ογδοντα τεσσαρων (384) ευρω μηνιαιως, λαμβανουν ολοι/ες οσοι/ες θεμελιωνουν δικαιωμα συνταξης εξ ιδιου δικαιωματος η ανικανοτητας (συνταξη αναπηριας) η λογω μεταβιβασης συνταξης (συνταξη θανατου). Οι δικαιουχοι συνταξης λογω ανικανοτητας (συνταξη αναπηριας) με ποσοστο αναπηριας 80% και ανω, λαμβανουν το πληρες ποσο της εθνικης συνταξης. Μειωμενη εθνικη συνταξη λαμβανουν, αναλογα με το ποσοστο αναπηριας τους (βαθμιδες αναπηριας), οι ασφαλισμενοι/ες με χαμηλοτερο ποσοστο αναπηριας ως εξης: • ασφαλισμενοι/ες με ποσοστο αναπηριας απο 67% - 79,99% λαμβανουν το 75% της εθνικης συνταξης • ασφαλισμενοι/ες με ποσοστο αναπηριας απο 50% - 66,99% λαμβανουν το 50% της εθνικης συνταξης. Σε περιπτωση νεας κρισης απο τις αρμοδιες Υγειονομικες Επιτροπες, το υψος της εθνικης συνταξης αναπροσαρμοζεται βασει του νεου ποσοστου. Εθνικη συνταξη για οσους συνταξιοδοτουνται με τον νομο 612/1977 Σε οσους/ες συνταξιοδοτουνται με τις διαταξεις του Ν.612/1977 (ΦΕΚ 164 Α΄) επειδη θεωρουνται συνταξιουχοι λογω γηρατος, το ποσοστο αναπηριας τους δεν επηρεαζει τον υπολογισμο του ποσου της εθνικης συνταξης. ------------------------------------- ------------------------------------- 16.2 Ανταποδοτικη συνταξη Η ανταποδοτικη συνταξη, η οποια καταβαλλεται μηνιαιως μαζι με την εθνικη συνταξη, ειναι αναλογη: α) με το υψος των ασφαλιστικων εισφορων που εχει καταβαλει ο/η ασφαλισμενος/η και β) με τα ετη ασφαλισης που εχει διανυσει, ενω εξαρταται και γ) απο τα κατ’ ετος ποσοστα αναπληρωσης επι των συνταξιμων αποδοχων, οπως αυτα οριζονται στον νομο. Ειδικοτερα, συμφωνα με τον Ν. 4387/2016 οριζεται οτι για οσους/ες ασφαλισμενους/ες κατεβαλαν εισφορες ανωτερες απο αυτες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, στον υπολογισμο του ανταποδοτικου μερους της συνταξης τους θα υπολογιζεται και ετησιος συντελεστης αναπληρωσης 0,075% για καθε ποσοστιαια μοναδα (δηλ. για καθε 1%) επιπλεον εισφορας σε καθε ετος που εχει καταβληθει επιπλεον εισφορα. ------------------------------------- ------------------------------------- 16.3 Συνυπολογισμος πλασματικων χρονων Αν ο/η ασφαλισμενος/η εχει αναγνωρισει χωρις εξαγορα πλασματικους χρονους, οι οποιοι αξιοποιουνται μονο για τη θεμελιωση του συνταξιοδοτικου δικαιωματος, οι χρονοι αυτοι συνυπολογιζονται στη διαμορφωση του ποσου της εθνικης συνταξης, οχι ομως και στο ποσο της ανταποδοτικης συνταξης. Οι πλασματικοι χρονοι οι οποιοι αναγνωρισθηκαν κατοπιν εξαγορας για τη θεμελιωση και για την προσαυξηση του ποσου της συνταξης, συνυπολογιζονται στη διαμορφωση τοσο της εθνικης οσο και της ανταποδοτικης συνταξης. ------------------------------------- ------------------------------------- 16.4 Συνταξη αναπηριας λογω εργατικου ατυχηματος η ατυχηματος εκτος εργασιας Για τους/τις ασφαλισμενους/ες που δικαιουνται συνταξη αναπηριας λογω εργατικου ατυχηματος η ατυχηματος εκτος εργασιας, και για τα μελη της οικογενειας τους που δικαιουνται συνταξη λογω θανατου του/της ασφαλισμενου συμφωνα με τις οικειες διαταξεις, το ποσο της συνταξης σε καμια περιπτωση δεν μπορει να υπολειπεται του ποσου που αντιστοιχει στο διπλασιο ποσο της εθνικης συνταξης για εικοσι (20) ετη ασφαλισης. ------------------------------------- ------------------------------------- 16.5 Επικουρικες συνταξεις Στις επικουρικες συνταξεις στις οποιες μετα τον επανυπολογισμο ενα τμημα του ποσου της συνταξης καταβαλλεται ως «προσωπικη διαφορα», το τμημα αυτο εξακολουθησει να καταβαλλεται. ~~~~σελιδα 20~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 17. Χορηγηση προσωρινης συνταξης Δυνατοτητα προσωρινης συνταξης εχουν ολοι/ες οι ασφαλισμενοι/ες που καταθετουν αιτηση συνταξιοδοτησης. Η προσωρινη συνταξη καταβαλλεται κατ’ απολυτη προτεραιοτητα στους δικαιουχους που ειναι ατομα με αναπηρια, χρονιες παθησεις και στους γονεις και νομιμους κηδεμονες που προστατευουν ατομα με αναπηρια η σε οσους/ες συνταξιοδοτουνται ειτε με βαση τις διαταξεις του Ν.612/1977 ειτε με βαση τις διαταξεις που παραπεμπουν σε αυτες και ισχυουν καθε φορα. Οι ασφαλισμενοι/ες που αιτουνται συνταξη αναπηριας μπορουν να καταθεσουν την αιτηση τους για προσωρινη συνταξη ειτε στον ασφαλιστικο τους φορεα ειτε ηλεκτρονικα. Ο τροπος καταθεσης της σχετικης αιτησης καθοριζει τον χρονο καταβολης της προσωρινης συνταξης, ο οποιος στην περιπτωση της ηλεκτρονικης υποβολης ειναι συντομοτερος. Ειδικοτερα, οσοι/ες ασφαλισμενοι/ες υποβαλλουν ηλεκτρονικα στον ΕΦΚΑ την αιτηση συνταξιοδοτησης, δικαιουνται προσωρινη συνταξη απο την πρωτη του επομενου μηνα απο εκεινον της ημερομηνιας καταθεσης της αιτησης συνταξιοδοτησης, μεχρι το τελος του μηνα εκδοσης της οριστικης αποφασης. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 18. Μετατροπη συνταξης γηρατος σε αναπηριας και αναπηριας σε γηρατος Επειδη η καταβολη δυο συνταξεων στους/στις ασφαλισμενους/ες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ απο δικη τους εργασια δεν ειναι δυνατη, ο/η ασφαλισμενος/η μπορει στην περιπτωση που συντρεχουν οι σχετικες προυποθεσεις να επιλεξει την μετατροπη της συνταξης που λαμβανει. Ειδικοτερα: ➢ Η μετατροπη της συνταξης γηρατος σε συνταξη αναπηριας επιτρεπεται στον/στην συνταξιουχο, εφοσον η αναπηρια του/της προυπηρχε του χρονου συνταξιοδοτησης λογω γηρατος, διηρκεσε κατα το χρονικο διαστημα συνταξιοδοτησης λογω γηρατος και εδινε δικαιωμα σε παροχες συνταξης και κατα το χρονο υποβολης της αιτησης για τη μετατροπη. ➢ Η μετατροπη της συνταξης αναπηριας σε συνταξη γηρατος ειναι δυνατη αν ο/η συνταξιουχος εχει συμπληρωσει την ηλικια και τις ημερες ασφαλισης που απαιτουνται απο τις γενικες διαταξεις της νομοθεσιας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για πληρη συνταξιοδοτηση λογω γηρατος με 4.500 ημερες ασφαλισης, συνυπολογιζομενου και του χρονου συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας. Σε ο,τι αφορα τη δυνατοτητα μετατροπης της συνταξης αναπηριας σε συνταξη γηρατος με τις παραπανω προνομιακες διαταξεις, τονιζεται οτι δεν υπαγονται συνταξιουχοι που κατα τη συνταξιοδοτηση τους λογω αναπηριας δεν ειχαν συμπληρωσει τον ελαχιστο χρονο ασφαλισης για συνταξιοδοτηση συμφωνα με τον ν.612/1977 και δεν επασχαν απο τις συγκεκριμενες παθησεις, αλλα απεκτησαν την παθηση-αναπηρια μεταγενεστερα του χρονου συνταξιοδοτησης λογω αναπηριας. Αντιθετα, για λογους χρηστης διοικησης, δικαιωμα μετατροπης εχουν επισης συνταξιουχοι αναπηριας με παθηση υπαγομενη στις διαταξεις του ν.612/1977, εφοσον η συγκεκριμενη παθηση υπηχθη στις ειδικες αυτες διαταξεις μεταγενεστερα της αιτησης τους, καθως και οσοι/ες επασχαν απο παθησεις εμπιπτουσες στον ν.612/77 κατα τη συνταξιοδοτηση τους, οι οποιοι/ες ενδεχομενως, λογω αγνοιας, δεν αιτηθηκαν την υπαγωγη τους στις ανωτερω σχετικες διαταξεις. ~~~~σελιδα 21~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 19. Χορηγηση ειδικων επιδοματων αναπηριας κατα τη συνταξιοδοτηση Σε καποιους/ες συνταξιουχους/ες αναπηριας η γηρατος που πασχουν απο συγκεκριμενες παθησεις και που χρειαζονται βοηθεια ετερου προσωπου προκειμενου να ανταπεξελθουν στις αναγκες τους, περαν της συνταξης τους χορηγειται και καποιο επιδομα συμπληρωματικο αυτης. Αναλυτικοτερα, τα επιδοματα που χορηγουνται ειναι τα εξης: Επιδομα Απολυτης Αναπηριας (ΕΑΑ) Το επιδομα αυτο χορηγειται σε συνταξιουχους λογω αναπηριας, φορεων ασφαλισης αρμοδιοτητας του Υπουργειου Εργασιας, και σε συνταξιουχους λογω γηρατος που ειναι τυφλοι, εφοσον βρισκονται σε κατασταση που επιβαλλει τη συνεχη επιβλεψη και συμπαρασταση απο τριτο προσωπο (απολυτη αναπηρια). Για ασφαλισμενους/ες πριν απο 1/1/1993 (παλαιοι/ες ασφαλισμενοι/ες): − το επιδομα αντιστοιχει στο 50% του ποσου της εκαστοτε καταβαλλομενης συνταξης λογω αναπηριας η θανατου (χωρις προσαυξησεις λογω οικογενειακων βαρων). Το ποσο αυτο δεν μπορει να υπερβαινει το εκαστοτε ισχυον 20πλασιο του τεκμαρτου ημερομισθιου του ανειδικευτου εργατη. Για ασφαλισμενους/ες μετα απο 1/1/1993 (νεοι/ες ασφαλισμενοι/ες): − για συνταξιουχους λογω αναπηριας το επιδομα αντιστοιχει στο 25% του κατα το ετος 1991 μεσου κατα κεφαλην Ακαθαριστου Εθνικου Προιοντος (ΑΕΠ), το οποιο αναπροσαρμοζεται οταν οι συνταξεις των δημοσιων υπαλληλων αυξανονται. − για συνταξιουχους λογω γηρατος με ολικη τυφλωση το επιδομα αντιστοιχει στο 50% του ποσου της καταβαλλομενης συνταξης. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εξακολουθουν να ισχυουν οι διαταξεις της νομοθεσιας των ενταχθεντων φορεων στον ΕΦΚΑ μεχρι την καθιερωση ενιαιων κανονων. Για εξειδικευμενες πληροφοριες για το θεμα του επιδοματος απολυτου αναπηριας, καθε ασφαλισμενος/η μπορει να απευθυνεται στην αρμοδια υπηρεσια συνταξεων, αναλογα με την ιδιοτητα και την ειδικοτητα του. **** Επιδομα ανικανοτητας (Δημοσιος Τομεας) Στους/στις συνταξιουχους του δημοσιου χορηγειται, υπο ορισμενες προυποθεσεις, το επιδομα ανικανοτητας. Ειδικοτερα, σε πολιτικους υπαλληλους και στρατιωτικους που δικαιουνται συνταξη απο παθημα το οποιο προηλθε εξαιτιας της υπηρεσιας, παρεχεται μαζι με τη συνταξη και μηνιαιο προσωπικο και αμεταβιβαστο επιδομα αναλογα με το βαθμο μειωσης της ικανοτητας για εργασια που προηλθε απο το παθημα. Επιδομα ανικανοτητας, αλλα μειωμενο κατα το ημισυ, δικαιουνται επισης οσοι/ες εξερχονται απο την υπηρεσια λογω σωματικης η νοητικης αναπηριας η οποια δεν οφειλεται στην υπηρεσια. Επιδομα παραπληγιας - τετραπληγιας (Εξωιδρυματικο επιδομα) Το εξωιδρυματικο επιδομα το δικαιουνται οι συνταξιουχοι/ες φορεων ασφαλισης αρμοδιοτητας του Υπουργειου Εργασιας και τα μελη της οικογενειας τους, υπο την προυποθεση οτι δεν λαμβανουν το επιδομα απολυτης αναπηριας, και εφοσον: • πασχουν απο παραπληγια-τετραπληγια, διπληγια, τριπληγια, παραπαρεση, τετραπαρεση, με ποσοστο αναπηριας 67% και ανω η • συμφωνα με το αρθρο 56 του ν.4554/2018 (ΦΕΚ 130 Α΄), πασχουν απο ασθενειες που με βαση την υγειονομικη κριση επιφερουν την ιδια μορφη αναπηριας με τις παθησεις στις οποιες χορηγειται το εξωιδρυματικο επιδομα με βαση τις διαταξεις του αρθρου 42 του ν.1140/1981 (ΦΕΚ 68 Α΄). Προυποθεσεις για ασφαλισμενους/ες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: Δικαιουνται το εξωιδρυματικο επιδομα εφοσον πασχουν απο τις ανωτερω παθησεις με ποσοστο αναπηριας 67% και ανω, και α) εχουν πραγματοποιησει τουλαχιστον 350 ημερες ασφαλισης τα τελευταια τεσσερα (4) χρονια που προηγουνται της ημερομηνιας κατα την οποια κατεστησαν ανικανοι για εργασια, εκ των οποιων οι 50 ημερες πρεπει να εχουν πραγματοποιηθει το προηγουμενο ετος η το προηγουμενο 15μηνο η β) εχουν πραγματοποιησει 1.000 ημερες ασφαλισης οποτεδηποτε. ~~~~σελιδα 23~~~~~ Μελη οικογενειας ασφαλισμενων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: Δικαιουνται το εξωιδρυματικο επιδομα εφοσον πασχουν απο μια απο τις ανωτερω παθησεις με ποσοστο αναπηριας 67% και ανω, και εφοσον ο/η ασφαλισμενος/η εχει συμπληρωσει τις παραπανω χρονικες προυποθεσεις ασφαλισης. Ως αφετηρια για τον ελεγχο των χρονικων προυποθεσεων λαμβανεται η ημερομηνια υποβολης της σχετικης αιτησης, ανεξαρτητα απο το χρονο επελευσης της παθησης. Προυποθεσεις για ασφαλισμενους/ες του ΟΓΑ: Οι συνταξιουχοι/ες και ασφαλισμενοι/ες του του ΟΓΑ, καθως και τα μελη της οικογενειας τους, δικαιουνται μηνιαιου εξωιδρυματικου επιδοματος εφοσον συντρεχουν οι παρακατω προυποθεσεις: • Ασφαλιση στον ΟΓΑ ολο το δωδεκαμηνο πριν απο την επελευση της παθησης. Για ασφαλισμενους/ες, που απεκτησαν την αναπηρια απο εργατικο ατυχημα αρκει ασφαλιση μιας μονο ημερας. • Μη ληψη συνταξης απο οποιαδηποτε αλλη εκτος του ΟΓΑ πηγη, με εξαιρεση τις περιπτωσεις που αναφερονται ανωτερω για τη βασικη συνταξη γηρατος η παρομοιο επιδομα η προσαυξηση λογω απολυτης αναπηριας, απο οποιαδηποτε πηγη στην οποια περιλαμβανεται και ο ΟΓΑ. • Να μην περιθαλπεται το ατομο σε ασυλο η ιδρυμα προνοιακου χαρακτηρα η ψυχιατρειο με δαπανες του ΟΓΑ η του Δημοσιου η Ν.Π.Δ.Δ. Μελη της οικογενειας ασφαλισμενων η συνταξιουχων του ΟΓΑ: Τα μελη της οικογενειας ασφαλισμενων η συνταξιουχων του ΟΓΑ, ανεξαρτητα απο την ηλικια τους, δικαιουνται παραπληγικο επιδομα εφοσον, εκτος των ανωτερω προυποθεσεων, το προσωπο απο το οποιο ελκουν το δικαιωμα τους ηταν ειτε συνταξιουχος του ΟΓΑ κατα τη ημερα υποβολης της αιτησης χορηγησης του επιδοματος η κατα τη ημερα του θανατου του/της, ειτε ασφαλισμενος/η του ΟΓΑ ολοκληρο το δωδεκαμηνο προ της ημερομηνιας υποβολης της αιτησης χορηγησης του επιδοματος η προ του θανατου του. Συνταξιουχοι/ες του δημοσιου τομεα: Λαμβανουν το εξωιδρυματικο επιδομα απο τον ΟΠΕΚΑ. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Με την υπ’ αριθμ. 158/2017 του Στ΄ Τμηματος του Νομικου Συμβουλιου του Κρατους οριστηκε οτι οι ασφαλισμενοι/ες του Δημοσιου που πασχουν απο παραπληγια-τετραπληγια θα πρεπει να λαμβανουν το επιδομα του αρθρου 42, παρ. 1 του ν.1140/1981, ΦΕΚ 68 Α΄ (εξωιδρυματικο) μειωμενο κατα το ημισυ, οταν λαμβανουν παραλληλα και οικονομικη ενισχυση – επιδομα ανικανοτητας του αρθρου 54 του Π.Δ. 169/2007, υπο την προυποθεση οτι η ενισχυση αυτη ειναι μικροτερη απο το εξωιδρυματικο επιδομα. **** Αναστολη / Περικοπη εξωιδρυματικου επιδοματος: • Οι δικαιουχοι ασφαλισμενοι/συνταξιουχοι του δημοσιου, εφοσον περιθαλπονται σε νοσηλευτικα ιδρυματα η κλινικες η προνοιακες δομες ανοικτης φροντιδας, λαμβανουν ολοκληρο το ποσο του εξωιδρυματικου επιδοματος. Σε περιπτωση που περιθαλπονται σε προνοιακες δομες κλειστης φροντιδας, λαμβανουν το ημισυ της εκαστοτε προβλεπομενης οικονομικης ενισχυσης. • Για τους δικαιουχους ασφαλισμενους/συνταξιουχους φορεων που υπαγονται στον ΕΦΚΑ, η καταβολη του εξωιδρυματικου επιδοματος αναστελλεται εφοσον ο δικαιουχος νοσηλευεται σε ιδρυμα ασυλιακης μορφης για χρονικο διαστημα μεγαλυτερο των τριαντα (30) ημερων. ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 20. Επιδομα Κοινωνικης Αλληλεγγυης Συνταξιουχων (ΕΚΑΣ) Το Επιδομα Κοινωνικης Αλληλεγγυης Συνταξιουχων (ΕΚΑΣ) καταβαλλεται αποκλειστικα σε οσους/ες ειναι ηδη συνταξιουχοι, και συγκεκριμενα σε δικαιουχους συνταξης γηρατος, αναπηριας και θανατου οργανισμων κυριας ασφαλισης εντασσομενων στον ΕΦΚΑ, συμφωνα με το αρθρο 53 του ν.4387/2016 (ΦΕΚ 85 Α΄)- πλην ΟΓΑ - καθως και σε συνταξιουχους της Τραπεζας Ελλαδος, των οποιων η συνταξιοδοτηση αρχιζει πριν απο την εναρξη ισχυος του ν.4387/2016. Οι προυποθεσεις ειναι οι εξης: ~~~~σελιδα 23~~~~~ • Να εχουν συμπληρωσει το 65ο ετος της ηλικιας τους. Για τους συνταξιουχους/ες λογω αναπηριας με ποσοστο αναπηριας 80% και ανω, καθως και για τα τεκνα που λαμβανουν συνταξη λογω θανατου του γονεα τους, δεν απαιτειται η συμπληρωση οριου ηλικιας. • Το συνολικο καθαρο ετησιο εισοδημα τους απο συνταξεις (κυριες, επικουρικες και βοηθηματα καταβαλλομενα σε χρημα), μισθους, ημερομισθια και λοιπα επιδοματα, να μην υπερβαινει το ποσο των επτα χιλιαδων επτακοσιων εικοσι (7.720) ευρω. • Το συνολικο ετησιο ατομικο φορολογητεο, καθως και το απαλλασσομενο η φορολογουμενο με ειδικο τροπο εισοδημα του/της συνταξιουχου, να μην υπερβαινει το ποσο των οκτω χιλιαδων οκτακοσιων ογδοντα τεσσαρων (8.884) ευρω. • Το συνολικο ετησιο οικογενειακο φορολογητεο, καθως και το απαλλασσομενο η φορολογουμενο με ειδικο τροπο εισοδημα, να μην υπερβαινει το ποσο των εντεκα χιλιαδων (11.000) ευρω. • Το συνολικο ακαθαριστο ποσο κυριας και επικουρικης συνταξης, στο οποιο συμπεριλαμβανονται και τα πασης φυσεως επιδοματα, να μην υπερβαινει τα εξακοσια σαραντα τρια (643) ευρω. *** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το 2019 ειναι η τελευταια χρονια κατα την οποια χορηγειται το ΕΚΑΣ, καθως το επιδομα αυτο για τους χαμηλοσυνταξιουχους καταργειται απο 1.1.2020. **** ~~~~~~~~~~~~~~~ *** ΚΕΦΑΛΑΙΟ *** ~~~~~~~~~~~~~~~ 21. Δικαιωμα στην εργασια κατα τη συνταξιοδοτηση των ατομων με αναπηρια Απασχοληση συνταξιουχων αναπηριας φορεων κυριας ασφαλισης Εαν οι συνταξιουχοι/ες αναπηριας φορεων κυριας ασφαλισης αναλαβουν εργασια (η αυτοαπασχολουνται) και κερδιζουν, αναλογα με το βαθμο της αναπηριας τους, περισσοτερα απο οσα κερδιζει υγιης απασχολουμενος/η συμφωνα με τους γενικους ορους αμοιβης, διακοπτεται η συνταξη τους η οι συνταξεις τους, κυριες και επικουρικες (παρ. 4 και 5 του αρθρου 63 του ν.2676/1999,ΦΕΚ1Α΄), οπως εχει αντικατασταθει με το αρθρο 16 του ν.3863/2010,ΦΕΚ115Α΄). Οι συνταξιουχοι/ες υποχρεουνται, πριν αναλαβουν εργασια η αυτοαπασχοληθουν, να το δηλωσουν στο φορεα απο τον οποιο συνταξιοδοτουνται, ενω παραλειψη της σχετικης δηλωσεως απο μερους τους επιφερει επιπτωσεις. Απασχοληση συνταξιουχων γηρατος λογω αναπηριας (συμφωνα με τον ν.612/1977) Οι συνταξιουχοι/ες λογω γηρατος που εχουν συνταξιοδοτηθει με τις διαταξεις του ν. 612/1977, οπως ισχυει, μπορουν να εργαστουν ως μισθωτοι/ες η αυτοαπασχολουμενοι/ες χωρις να επελθει αναστολη καταβολης της συνταξης τους. Οσοι/ες εξ αυτων δικαιουνται το εξωιδρυματικο επιδομα, το ποσο του επιδοματος καταβαλλεται ολοκληρο στην περιπτωση κατα την οποια αυτοι/ες εργαστουν. Απασχοληση συνταξιουχων αναπηριας με σκοπο την ψυχοκοινωνικη αποκατασταση Οι συνταξιουχοι/ες αναπηριας των οποιων η αναπηρια οφειλεται σε ψυχικη παθηση η νοητικη υστερηση η συμπαθολογια ψυχικης παθησης και νοητικης υστερησης, και εχουν ποσοστο αναπηριας 50% και ανω, μπορουν να εργαστουν (ως μισθωτοι η αυτοαπασχολουμενοι) εφοσον η εργασια ενδεικνυται για λογους ψυχοκοινωνικης αποκαταστασης και κοινωνικης επανενταξης, χωρις να τους ανασταλει η περικοπει η συνταξη τους. Εξαιρεση αποτελει η αναληψη μονιμης εργασιας η εργασιας με σχεση ιδιωτικου δικαιου αοριστου χρονου σε φορεα της Γενικης Κυβερνησης. Σε αυτη την περιπτωση η συνταξη τους θα ανασταλει. ~~~~σελιδα 24~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Υποσημειωσεις *** ~~~~~~~~~~~~~~~~~ 1 Εγκυκλιος ΕΦΚΑ 4/22.1.2018 «Προσωρινη συνταξη για αιτησεις που υποβαλλονται ηλεκτρονικα. Εφαρμογη των διαταξεων του αρθρου 2 του Ν. 4499/2017, https://www.efka.gov.gr/sites/default/files/2018-05/EGK_4- 22-01-2018.pdf 2 Τις διευθυνσεις των ΚΕΠΑ μπορειτε να τις βρειτε στον ιστοτοπο:https://www.efka.gov.gr/el/menoy/kentropistopoieses-anaperias-kepa 3 Η θεσμοθετηση ενιαιων κανονων για ολες τις συνταξεις αναπηριας ολων των ταμειων που συγχωνευτηκαν στον ΕΦΚΑ βρισκεται σημερα σε νομοπαρασκευαστικο σταδιο. ~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Οπισθοφυλλο *** ~~~~~~~~~~~~~~~~ ISBN πρωτοτυπης εκδοσης (εντυπο βιβλιο): 978-618-5124-11-3 [Λογοτυπο] (αριστερα) Σημαια Ευρωπαικη Ενωση Ευρωπαικο Κοινωνικο Ταμειο (κεντρο) Επιχειρησιακο Προγραμμα Αναπτυξη Ανθρωπινου Δυναμικου, Εκπαιδευση και Δια Βιου Μαθηση Ειδικη Υπηρεσια Διαχειρισης Με τη συγχρηματοδοτηση της Ελλαδας και της Ευρωπαικης Ενωσης (δεξια) ΕΣΠΑ 2014-2020 αναπτυξη-εργασια-αλληλεγγυη [Τελος λογοτυπου]